W ubiegłym roku około jedna trzecia wszystkich ludzi zatrudnionych w Belgii pracowała czasami lub regularnie w trybie zdalnym. To dużo więcej niż choćby dekadę temu, ale wyraźnie mniej niż na początku pandemii.
Dziś o koronawirusie mówi się już mało, a większość zjawisk kojarzonych z pandemią (obostrzenia, masowe szczepienia na COVID-19, lockdowny) to już przeszłość.
Są jednak pewne zmiany, wymuszone przez pandemię, które zostały z nami na dłużej. Przykładem może być praca zdalna. Przed 2020 r. było to zjawisko dosyć marginalne, a w trakcie pandemii dla wielu ludzi stało się nagle codziennością.
Odsetek ludzi pracujących zdalnie jest teraz niższy niż w szczytowym okresie pandemii, ale jednocześnie jest nadal dużo wyższy niż choćby w 2019 r., a więc w ostatnim roku przed pojawieniem się nowego koronawirusa w Belgii.
Można więc zaryzykować stwierdzenie, że pandemia na stałe zmieniła sposób, w jaki pracujemy. Dla wielu ludzi jest to przede wszystkim zmiana mająca wpływ na rytm dnia i styl życia.
Ogólnie rzecz biorąc, konsekwencje tej przemiany są jednak daleko idące i wpływają na wiele dziedzin życia społecznego i gospodarki. Mniej ludzi dojeżdżających do pracy oznacza choćby mniejszy ruch na drogach i mniejszy tłok w pociągach (ale i mniejsze wpływy ze sprzedaży biletów na transport publiczny).
Ograniczenie bezpośredniego kontaktu „na żywo” z kolegami z pracy może mieć też - nie zawsze pozytywny - wpływ na samopoczucie i zdrowie psychiczne zatrudnionego.
Jak wynika z danych udostępnionych na stronie internetowej Belgijskiego Urzędu Statystycznego Statbel, w 2014 r. czasem lub regularnie pracowało zdalnie niespełna 16% ludzi zatrudnionych w Belgii. Odsetek ten długo rósł bardzo powoli, a w 2019 r. wynosił niespełna 19%.
Wraz z wybuchem pandemii, wprowadzeniem obostrzeń i powtarzanymi raz za raz zaleceniami ograniczenia kontaktów społecznych, praca z domu stała się dużo częstsza. W 2020 r., a więc w pierwszym pandemicznym roku, zdalnie pracowało przynajmniej od czasu do czasu aż 29% belgijskich pracowników.
Rok później, kiedy wciąż obowiązywało wiele obostrzeń, a pracodawcy i pracownicy mieli już czas, by przestawić się na tryb zdalnej pracy, odsetek ten był jeszcze wyższy i wyniósł aż 38%. To właśnie rok 2021 był szczytowym okresem pracy zdalnej w kraju ze stolicą w Brukseli.
W kolejnych latach odsetek ten już malał, ale nie wrócił już do stanu sprzed pandemii. W 2022 r. czasem lub regularnie pracowało online 34% pracowników w Belgii, a w 2023 r. 32%. W ubiegłym roku znów doszło do wzrostu, ale niewielkiego, bo do 33% - wynika z danych Statbel.
Zarówno przed pandemią, jak i w jej trakcie oraz po jej zakończeniu, odsetek pracowników pracujących czasem lub często w trybie zdalnym był wyższy w sektorze publicznym niż w sektorze prywatnym.
W ubiegłym roku aż 49% pracowników sektora publicznego przyznawało, że zdarza im się czasem lub często pracować z domu. W sektorze prywatnym czasem lub często pracowało zdalnie jedynie 28% zatrudnionych.
W niektórych profesjach praca zdalna (przynajmniej częściowo) jest nowym standardem, a w innych jest zjawiskiem marginalnym, bo charakter pracy wymaga obecności zatrudnionego na miejscu.
Najczęściej pracują zdalnie menadżerowie. Aż 65% ludzi pełniących funkcje kierownicze w Belgii pracuje przynajmniej od czasu do czasu zdalnie. W kategorii „zawody naukowe, intelektualne i artystyczne” odsetek ten wyniósł w ubiegłym roku 60%.
Jeśli chodzi o pracowników administracyjnych, to czasami lub często pracuje zdalnie około 40% z nich. Wśród ludzi wykonujących zawody techniczne wymagające specjalistycznego przygotowania jest to 38%.
Zupełnie inaczej wygląda to wśród pracowników usług i handlu. Mniej niż 5% ludzi pracujących w Belgii w tych sektorach pracuje choćby od czasu do czasu zdalnie. Odsetek ten jest jeszcze niższy wśród robotników i niewykwalifikowanego personelu technicznego. W tych grupach ludzie pracujący choćby czasem zdalnie stanowią jedynie od około 1% do 2% zatrudnionych.
26.03.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.
(łk)
