Słowo dnia: Boerenverstand

Boeren to w języku niderlandzkim rolnicy lub chłopi, a verstand to rozsądek, rozumowanie, rozum. Słowo boerenverstand odnosi się więc do tzw. chłopskiego rozumu.

Słowo verstand jest w niderlandzkim rodzaju nijakiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym het. Mamy więc het verstand (rozum) oraz het boerenverstand (chłopski rozum). Wymowę słowa boerenverstand znajdziemy między innymi TUTAJ.

Podobnie jak polski „chłopski rozum”, niderlandzki boerenverstand oznacza proste, pragmatyczne rozumowanie, oparte na własnym doświadczeniu, instynkcie i obserwacji „tego, co oczywiste”. Chłopski rozum stoi w opozycji do abstrakcyjnych rozważań, stricte naukowego spojrzenia i skomplikowanego rozumowania.

Boerenverstand to więc pewnego rodzaju „gezond verstand” (zdrowy rozsądek), ale bardziej uproszczony, odwołujący się do stereotypowej „prostoty” rolników i innych mieszkańców prowincji.

Słowo to bywa używane zarówno w pozytywnym znaczeniu, jak i pejoratywnie. Zależy to od kontekstu i intencji osoby, która używa tego słowa.

Jeśli ktoś mówi „gebruik je boerenverstand en je vindt de oplossing”, to apeluje: „użyj chłopskiego rozumu, a znajdziesz rozwiązanie”. W takim kontekście boerenverstand użyty jest w pozytywnym znaczeniu, jako skuteczny sposób na poradzenie sobie z jakimś problemem.

Z kolei zdanie „dat is maar boerenverstand, geen echte kennis” nacechowane jest negatywnie, bo oznacza, że „to tylko chłopski rozum, żadna prawdziwa wiedza”. Autor takiej wypowiedzi wprost przekazuje, że chłopski rozum jest dla niego mało wiarygodny i wartościowy, że nie może się równać z „prawdziwą” wiedzą, zapewne opartą na faktach i nauce.

Samo słowo boeren to liczba mnoga słowa boer, oznaczającego rolnika, chłopa, mieszkańca terenów wiejskich zdominowanych przez rolnictwo (het landbouw) lub hodowlę bydła (veeteelt). Belgijscy hodowcy najczęściej hodują krowy (koeien), świnie (varkens) i kury (kippen). Wymowa słowa boer TUTAJ. 

Inne słowa dnia

28.08.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)