Po maju następuje czerwiec, czyli w języku niderlandzkim juni. Robi się cieplej, a wielu z nas myśli już o lecie, urlopie, słońcu i wypoczynku.

Nazwy miesięcy piszemy w języku niderlandzkim, podobnie jak w polskim, małą literą. Miesiąc to een maand, a dwanaście miesięcy to een jaar, czyli rok. Słowo junimaand to dosłownie „miesiąc czerwcowy”, ale oznacza to samo, co juni (czerwiec).

Maj to po niderlandzku mei, po nim mamy właśnie juni (czerwiec), a lipiec to juli. Piąty miesiąc roku ma 31 dni, a czerwiec jest krótszy i liczy 30 dni. Czerwiec to de zesde maand van het jaar (szósty miesiąc roku).

To w czerwcu mamy początek astronomicznego lata (astronomische zomer). Przypada on na 21 czerwca. To właśnie wtedy na półkuli północnej dochodzi do zomerwende, czyli przesilenia letniego (czasem, ale rzadko, jest to 20 czerwca). Jest to też najdłuższy dzień roku.

Czerwiec to dla niektórych miesiąc festiwali muzycznych (maand van muziekfestivals), a dla innych miesiąc kwitnących kwiatów (bloeiende bloemen). Pogoda (het weer) jest zazwyczaj przyjemna (aangenaam) i spędzamy więcej czasu na zewnątrz (buitenshuis).

Znakami zodiaku (sterrenbeelden) przypadającymi na czerwiec są Bliźnięta (Tweelingen, do 20 czerwca) i Rak (Kreeft, od 21 czerwca).

Jak wymówić junimaand w języku niderlandzkim? Odpowiedź TUTAJ, a wymowa krótszego słowa juni TUTAJ. 

Więcej słów dnia

31.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

32-latek chciał pomóc młodej matce, którą niepokoił agresywny 18-latek. Zapłacił za to życiem - opisują belgijskie media.

Do tej zbrodni doszło w Antwerpii w minioną niedzielę. Około godz. 16:00 Ilyes Zairi z Merksem przebywał akurat na niewielkim placyku przy ulicy Duinstraat w dzielnicy Seefhoek.

32-latek podszedł do mężczyzny afrykańskiego pochodzenia, który zaczepił młodą matkę - opisuje flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”.

Zairi kazał odejść uciążliwemu 18-latkowi, ale ten zareagował gwałtownie. Napastnik wyciągnął z tylnej kieszeni długi nóż i ranił 32-latka. Zaatakowany mężczyzna zmarł na miejscu, a sprawcę szybko aresztowano. Postawiono mu zarzut morderstwa.

Wielu mieszkańców dzielnicy Seefhoek, cytowanych przez „Het Laatste Nieuws”, przyznaje, że w tej części Antwerpii już od dłuższego czasu jest niebezpiecznie.

Poważnym problemem jest przestępczość narkotykowa. Według niektórych mieszkańców dilerzy sprzedają na ulicy narkotyki w biały dzień, a policja nie panuje nad sytuacją.

W efekcie wiele młodych rodzin wyprowadza się z Seefhoek, bo nie czuje się tu bezpiecznie. Mieszkańcy mają poczucie, że miasto o nich zapomniało. W dzielnicę tę niewiele się inwestuje i jest zaniedbana, narzekają.

Brutalne i bezsensowne morderstwo popełnione w biały dzień w publicznym miejscu tylko pogorszyło i tak już nie najlepszą opinię o tej części miasta - wynika z tekstu opublikowanego na stronie internetowej „Het Laatste Nieuws”.

27.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Piłkarze marzą o ich zdobywaniu. Doelpunten to gole, a samo słowo doel może oznaczać i bramkę (jako obiekt na boisku), i szerzej - cel.

Punt to punkt, a doel to cel lub bramka (jako fizyczny obiekt, a nie gol). Z połączenia tych dwóch słów powstaje doelpunt, oznaczający w języku niderlandzkim gola, zdobytą bramkę.

Strzelić gola to na przykład „een doelpunt scoren”. Zdanie „Messi strzelił pięknego gola w ostatniej minucie” przetłumaczymy jako „Messi scoorde een prachtig doelpunt in de laatste minuut”.

Stracić bramkę to „een tegendoelpunt krijgen”. Samo słowo tegendoelpunt oznacza gola dla drużyny przeciwnej. Strzelec gola to doelpuntmaker (albo scorer), a doelpuntenmachine to „maszyna do strzelania goli” - powiemy tak np. o bardzo skutecznym napastniku albo o drużynie, która zdobywa bardzo wiele goli.

W kontekście sportowym doel oznacza bramkę (jako fizyczny obiekt ze słupkami i poprzeczką). Doelman to na przykład bramkarz, a „het doel schoon houden”, to zachować czyste konto. Strzelać na bramkę to „op doel schieten”.

Słowo doelpunt jest w języku niderlandzkim rodzaju nijakiego i łączy się z rodzajnikiem określonym het. Mamy więc het doelpunt. Liczba mnoga to doelpunten. Wymowę słowa doelpunt znajdziemy TUTAJ.

Główne znaczenie słowa doel jest jednak szersze. Doel to cel, czyli coś, co chcemy osiągnąć, zrealizować. Cel osobisty to persoonlijk doel, cel życiowy to levensdoel, a cel finansowy to financieel doel.

Również doel jest w języku niderlandzkim rodzaju nijakiego. Mówiąc o konkretnym celu, powiemy więc het doel. Liczba mnoga to doelen. Wymowę słowa doel usłyszymy TUTAJ.

Postawić sobie jakiś cel to „een doel stellen”, a zrealizować cel to „het doel bereiken”. Coś, co jest doeltreffend, jest skuteczne (czyli realizujące cele), efektywne (effecief).

Een goed doel (dosłownie: dobry cel) to niderlandzkie wyrażenie oznaczające cel charytatywny. Powiedzenie „het doel heiligt de middelen” oznacza, że „cel uświęca środki”. Słowo doelwit to w niderlandzkim cel ataku, a doelgroep to grupa docelowa.

Więcej słów dnia

27.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W Belgii wydatki na system ochrony zdrowia w przeliczeniu na jednego mieszkańca są ponad dwukrotnie większe niż w Polsce - i to już po uwzględnieniu różnicy w cenach pomiędzy oboma krajami.

W 2023 r. na każdego mieszkańca kraju ze stolicą w Brukseli przypadało 5.610 euro wydatków na system ochrony zdrowia - wynika z analizy Holenderskiego Urzędu Statystycznego CBS.

Dla porównania: w Polsce było to jedynie 2.747 euro na mieszkańca. Podane kwoty uwzględniają różnice w cenach (np. usług medycznych) w poszczególnych krajach. Wyższych nakładów w Belgii nie można więc tłumaczyć tym, że jest tu drożej.

Z analizy CBS wynika zatem, że finansowanie systemu ochrony zdrowia w Belgii jest na poziomie pozwalającym zapewnić każdemu mieszkańcowi dwa razy więcej usług medycznych niż w Polsce.

Belgia jest pod tym względem w czołówce Unii Europejskiej. Relatywnie wyższe nakłady na ochronę zdrowia są w UE jedynie w Niemczech (6.417 euro w 2023 r. na jednego mieszkańca), Austrii (5.938 euro), Holandii (5.871 euro) i Szwecji (5.718 euro).

Najgorzej pod tym względem wyglądała w 2023 r. sytuacja w Rumunii. Tam wydatki na ochronę zdrowia wyniosły jedynie 2.249 euro w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

27.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)