Lepiej nie musieć tego doświadczać, ale czasem nie da się inaczej. Spijt to żal, skrucha, przykrość.

W języku niderlandzkim, używanym poza Holandią także we Flandrii (czyli w północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii), słowo spijt pojawia się przeważnie w kontekście przeprosin, wyrażania skruchy, wyrzutów sumienia, żalu.

Wyrażenie „spijt hebben van iets” oznacza na przykład „żałować czegoś”, „mieć w związku z czymś wyrzuty sumienia”. Zdanie „Saskia heeft spijt van wat zij riep” oznacza więc, że „Saskia żałuje tego, co wykrzyknęła”.

Z kolei zdanie „Janusz kreeg later spijt van zijn spontane beslissing” przetłumaczymy jako „Janusz później pożałował swej spontanicznej decyzji”.

Wyrażenie „tot mijn spijt” możemy przetłumaczyć jako „niestety”, „z żalem”, „ku mojemu ubolewaniu”. Zdanie „tot mijn spijt kan ik jou niet helpen” oznacza więc „niestety nie mogę ci pomóc”, „ku mojemu ubolewaniu nie mogę ci pomóc”, itp.

Spijt jest rodzaju żeńskiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de spijt. Wymowę słowa spijt usłyszymy TUTAJ.

Często używanym wyrażeniem jest „het spijt me”, oznaczające „przepraszam”, „przykro mi”. Zdanie „Het spijt me dat ik niet belde” oznacza więc „Przepraszam, że nie zadzwoniłem”, „Przykro mi, że nie zadzwoniłem”.

Więcej słów dnia

30.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Port w Antwerpii jest jednym z największych w Europie. Teraz jednak kontenerowce czekają tutaj na rozładowanie czasem nawet ponad 40 godzin.

Można wręcz mówić o prawdziwych „korkach kontenerowców”, czytamy na łamach flamandzkiego portalu vrt.be, powołującego się między innymi na doniesienia dziennika „De Tijd”.

Przyczyn tego stanu jest kilka. Jednym z powodów zatorów jest polityka prezydenta USA Donalda Trumpa. Amerykański prezydent w minionych tygodniach często zmieniał zdanie na temat ceł. A to wprowadzał bardzo wysokie cła, a to je obniżał lub opóźniał w czasie wejście w życie wysokich taryf.

W efekcie wielu firmom i przewoźnikom opłaca się przyspieszyć lub opóźnić transport. A to prowadzi do częstych zmian dotyczących daty lub godziny rozładunku - i chaosu w porcie.

To nie jedyny problem, z jakim zmaga się port w Antwerpii. Również niski poziom Renu w Europie oraz sytuacja na Morzu Czerwonym (ryzyko ataku ze strony rebeliantów Huti) dezorganizuje transport morski, a co za tym idzie - również komplikuje sytuację w portach, w tym w porcie w Antwerpii.

28.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Plicht oznacza w języku niderlandzkim obowiązek, zaś opkomst ma kilka znaczeń, w tym pojawienie się, uczestnictwo, frekwencja.

W Belgii słowo opkomstplicht używane jest często w kontekście wyborów. Opkomstplicht oznacza wtedy obowiązek udziału w głosowaniu. Pełniejsza nazwa to stemopkomstplicht (stem to głos, a stemmen to głosować).

Teoretycznie za brak udziału w głosowaniu można dostać w Belgii grzywnę, choć już od wielu lat kary te są rzadko egzekwowane. Samo istnienie opkomstplicht prowadzi jednak do wysokiej frekwencji w belgijskich wyborach.

A skoro o frekwencji mowa - w języku niderlandzkim określa się ją właśnie słowem… opkomst. Frekwencja w wyborach prezydenckich to np. opkomst bij de presidentsverkiezingen (samo verkiezingen to wybory). Opkomst nie musi jednak dotyczyć wyłącznie wyborów, np. opkomst bij de voorstelling to frekwencja na przedstawieniu.

Opkomst jest w niderlandzkim rodzaju żeńskiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de opkomst. Wymowę słowa opkomstplicht usłyszymy miedzy innymi TUTAJ.

Czasem słowa opkomst używa się też w znaczeniu „pojawienie się czegoś”, „wzrost popularności czegoś”, „nadejście”. Wyrażenie „de opkomst van streamingplatforms” oznacza więc „pojawienie się platform streamingowych”, „wzrost popularności platform streamingowych”.

Zonsopkomst to z kolei wschód słońca. Zon to bowiem słońce, a opkomst w tym kontekście oznacza wschód. Innym określeniem wschodu słońca jest zonsopgang, a zachód słońca to zonsondergang.

Więcej słów dnia

28.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Minister ds. klimatu we flamandzkim rządzie regionalnym Melissa Depraetere uważa, że powinno się obniżyć maksymalną prędkość dopuszczalną na tutejszych autostradach ze 120 km/h do 100 km/h.

Flandria to północna, niderlandzkojęzyczna część Belgii. W najbliższych miesiącach tutejszy rząd regionalny ma zaprezentować działania, mające doprowadzić do obniżenia emisji dwutlenku węgla - przypomniał dziennik „Het Laatste Nieuws”.

Według Depraetere jednym z takich działań mogłoby być ograniczenie prędkości maksymalnej na autostradach. Pani minister wskazuje na przykład Holandii. U północnych sąsiadów Belgii już od kilku lat obowiązują przepisy, ograniczające prędkość maksymalną na autostradach w godzinach od 6:00 do 19:00 do 100 km/h.

Prowadzi to nie tylko do spadku emisji szkodliwych substancji do atmosfery, argumentuje Depraetere. To również sposób na ograniczenie korków i zwiększenie bezpieczeństwa na autostradach, uważa flamandzka pani minister.

To jednak nie Depraetere odpowiada za politykę transportową (a zatem również za autostrady) we flamandzkim rządzie regionalnym. Transportem w tym gabinecie zajmuje się Annick De Ridder z prawicowej partii N-VA. Depraetere jest polityczką lewicowego Vooruit.

Propozycja Depraetere dotycząca ograniczenia prędkości maksymalnej na autostradach to zatem jedynie „pomysł”, który zapewne zostanie rozważony przez flamandzki rząd regionalny. Nie oznacza to jednak, że rząd ten ostatecznie zdecyduje się na taki krok.

28.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)