Serwis www.niedziela.be używa plików Cookies. Korzystając z serwisu bez zmiany ustawień przeglądarki wyrażasz zgodę na ich użycie. Aby poznać rodzaje plików cookie, cel ich użycia oraz sposób ich wyłączenia przeczytaj Politykę prywatności

Headlines:
Belgia: Rząd likwiduje podatek dla sektora żeglugowego
Belgia: Coraz więcej strajków w więzieniach!
Belgia: Supermarkety Colruyt i Delhaize wycofują dwie marki
Belgia: Nowe auto? Już tak często „elektryk”
Belgia: Czy w szkołach dyskryminują? Oto liczby
Słowo dnia: Ter ontspanning
PRACA W BELGII: Szukasz pracy? Znajdziesz na www.NIEDZIELA.BE (niedziela 3 sierpnia 2025, www.PRACA.BE)
Belgia: Inflacja spadła poniżej 2% po raz pierwszy od stycznia 2024!
Belgia: Oszukiwali na egzaminie wstępnym na medycynę z pomocą ChatGPT!
Belgia: Ponad 130 tys. osób „długotrwale” bezrobotnych
Lukasz

Lukasz

Website URL:

Słowo dnia: Tuinieren

Może być botaniczny, zoologiczny albo zwyczajny, przydomowy, z warzywami i kwiatami. Tuin to w języku niderlandzkim ogród, ogródek.

Liczba mnoga to tuinen (ogrody). Głoska [ui], występująca w słowie tuin, nie należy do najłatwiejszych do wymowy dla obcokrajowców. Warto więc posłuchać, jak wymawiamy tuin - wymowę znajdziemy między innymi TUTAJ.

Czasownik tuinieren pochodzi właśnie od rzeczownika tuin. Tuinieren oznacza zajmować się ogrodem, uprawiać go, trudnić się ogrodnictwem (tuinbouw). Ogrodnik to tuinier, tuinman lub tuinder. Jeśli mowa o ogrodniku zajmującym się ogrodem ozdobnym (bez warzyw), to powiemy hovenier.

Pracować w ogrodzie to „in de tuin werken”. Do takiej pracy można założyć tuinbroek, czyli ogrodniczki. Potrzebne są też narzędzia ogrodnicze (tuingereedschap), które można trzymać w altance (tuinhuisje).

Do podlania ogrodu użyjemy tuinslang (węża ogrodowego) lub tuinsproeier (zraszacza ogrodowego). Sprzęty i materiały potrzebne do pielęgnacji ogrodu znajdziemy w tuincentrum, czyli w sklepie ogrodniczym, sklepie z artykułami do ogrodu.

Tuin jest rodzaju męskiego, więc łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mówiąc więc o konkretnym ogrodzie, powiemy de tuin. Ogród za domem to achtertuin, a przed domem - voortuin.

W ogródku lub ogrodzie znajdziemy przeważnie kwiaty (bloemen, np. tulpen), drzewa (bomen), trawę (gras) i inne rośliny (planten). Ogródek z warzywami to groentetuin lub moestuin, ogród botaniczny to botanische tuin lub hortus, a ogród zoologiczny to dierentuin (zoo).

Więcej słów dnia


18.03.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Belgia: Mniej ofiar wypadków drogowych. Ale jest wyjątek

W ubiegłym roku w Belgii doszło do 35,5 tys. wypadków drogowych, w których ktoś został ranny lub zginął - poinformował Belgijski Instytut Bezpieczeństwa Drogowego VIAS.

To o 3% mniej niż rok wcześniej. Z drugiej strony to wciąż około sto poważnych wypadków dziennie. W sumie w ubiegłym roku w wypadkach na belgijskich drogach rannych zostało 43,2 tys. ludzi, a ofiar śmiertelnych było 363.

Jeśli chodzi o ofiary śmiertelne, to odnotowano niewielki wzrost - poinformował flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”. W 2023 r. w wypadkach drogowych w Belgii zginęło 358 ludzi, czyli o 5 mniej niż rok później.

Liczba poważnych wypadków spowodowanych przez kierowców pod wpływem alkoholu zmalała w ciągu roku o 11%. W ubiegłym roku takich wypadków było ponad 3,6 tys., a rok wcześniej około 4,1 tys.

Poważnych wypadków drogowych było w ubiegłym roku mniej, ale nie dotyczy to wszystkich kategorii. Wyróżniającym się wyjątkiem są wypadki z udziałem elektrycznych hulajnóg.

W minionych latach ten środek transportu bardzo zyskał na popularności i niestety przekłada się to również na rosnącą liczbę wypadków z udziałem elektrycznych hulajnóg. W ubiegłym roku takich wypadków było ponad 1,7 tys. To o 9% więcej niż rok wcześniej. Zginęły w nich trzy osoby, poinformował VIAS.


18.03.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Słowa dnia: Voorjaar, lente

Ta kalendarzowa rozpoczyna się 21 marca i trwa do 20 czerwca. Wiosna to w języku niderlandzkim voorjaar albo lente.

Wiosna astronomiczna rozpoczęła się w tym roku 20 marca i potrwa do 19 czerwca. Z kolei wiosna meteorologiczna obejmuje okres od początku marca do końca maja.

Przed wiosną mamy zimę, czyli w języku niderlandzkim (używanym poza Holandią także w północnej części Belgii, czyli we Flandrii) winter, a po wiośnie następuje lato (zomer). Jesień to herfst, a wiosna, lato, jesień zima to pory roku - czyli seizoenen (jedna pora roku to seizoen).

Słowa lente używa się częściej, ale także voorjaar oznacza w niderlandzkim wiosnę. Również jesień ma dwie nazwy i zamiast herfst można powiedzieć najaar.

Lente w języku niderlandzkim łączy się z rodzajnikiem de. Mamy więc de lente. Voorjaar, podobnie jak samo słowo jaar, jest rodzaju nijakiego i łączy się z rodzajnikiem określonym het. Mamy więc het voorjaar.

Słowo lente występuje w różnych powiedzeniach i przysłowiach. Podobnie jak w języku polskim, także w niderlandzkim mówimy, że „jedna jaskółka wiosny nie czyni”. Po niderlandzku brzmi to: een zwaluw maakt de lente niet (zwaluw to jaskółka).

Wyraz lente może się łączyć z różnymi innymi słowami, tworząc nowe znaczenia. Wiosenny dzień to lentedag, wiosenny wieczór to lenteavond, wiosenny miesiąc to lentemaand, wiosenne powietrze to lentelucht, a wiosenna pogoda to lenteweer.

Wczesna wiosna to een vroege lente, a późna wiosna to een late lente. Jeśli coś dzieje się na wiosnę, wiosną, w trakcie wiosny, to dzieje się to „in de lente”. Przymiotnik wiosenny to lenteachtig.

Wymowę słowa lente znajdziemy między innymi TUTAJ, a słowa voorjaar - TUTAJ.

Więcej słów dnia TUTAJ


21.03.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Słowo dnia: Tulpen

Ten kwiat wszyscy znają, a do Europy Zachodniej trafił on właśnie przez Belgię (która wtedy jeszcze co prawda nie była osobnym krajem…). Mowa o tulipanie, czyli w języku niderlandzkim: een tulp.

Pierwsze cebulki tulipana (tulpenbollen) przypłynęły z Turcji (Turkije) do Europy Zachodniej w 1562 r. Rozładowano je w porcie w Antwerpii - dzisiaj to Belgia, a wtedy część Niderlandów.

To jednak w północnej części tego regionu, czyli w dzisiejszej Holandii, tulipany stały się niezwykle popularne. Za cebulki tulipanów zaczęto płacić tam olbrzymie pieniądze i stały się one obiektem spekulacji finansowych.

Wielu uważa tę XVII-wieczną holenderską „tulpenmanie” (manię tulipanową, „tulipomanię”, nazywaną też „tulpengekte”, czyli szaleństwem tulipanowym) za pierwszą wielką bańkę spekulacyjną w historii Zachodu. W lutym 1637 r. „rynek cebulek kwiatowych” gwałtownie się załamał, a wielu „tulipanowych inwestorów” zbankrutowało.

Także dziś to głównie Holandia słynie z upraw tulipanów, choć warto przypomnieć, że do połowy XX w. pola tulipanów rozciągały się także w Belgii, właśnie w okolicy Antwerpii i przy granicy z Holandią. Wraz z rozbudową antwerpskiego portu miejsca na uprawę tych kwiatów było jednak coraz mniej.

Liczba mnoga słowa tulp to tulpen (tulipany). Tulp łączy się w języku niderlandzkim z rodzajnikiem określonym de. Jeśli więc mówimy o konkretnym tulipanie, to powiemy de tulp. Wymowę słowa tulp znajdziemy między innymi TUTAJ.

Tulipan to kwiat (bloem), wyrastający z cebulki (tulpenbol). Istnieje wiele jego odmian (tulpensoorten), a najbardziej znane są te czerwone i żółte. Są jednak też np. czarne tulipany (zwarte tulpen).

Więcej słów dnia TUTAJ


17.03.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Subscribe to this RSS feed