Słowo dnia: Centrale verwarming, chauffage

Kto je ma, ten łatwo zimą ogrzeje mieszkanie. Centrale verwarming to w języku niderlandzkim centralne ogrzewanie.

Warm to w języku niderlandzkim ciepło, ciepły, ciepła, a warmte to ciepło. Czasownik verwarmen oznacza ogrzewać, a verwarming to ogrzewanie.

Z kolei przymiotnik centrale (lub centraal, w zależności od kontekstu gramatycznego) oznacza, jak łatwo przewidzieć, centralne, główne. Wyrażenie centrale verwarming to zatem centralne ogrzewanie.

Słowo verwarming jest w niderlandzkim rodzaju żeńskiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mówiąc więc o jakimś konkretnym centralnym ogrzewaniu, powiemy de centrale verwarming.

W niderlandzkim często stosuje się skrót tego wyrażenia: cv (pisany przeważnie małymi literami). Także on może się łączyć z rodzajnikiem de (mamy więc de cv). Liczba mnoga to cv’s. W polskim stosuje się skrót c.o. lub C.O.

Oczywiście nie należy tego skrótu mylić w języku niderlandzkim z innym cv, znanym również z polskiego, czyli curriculum vitae (CV), życiorysem zawodowym, dołączanym do podania o pracę. Najczęściej z kontekstu jest jasne, czy cv ma oznaczać centralne ogrzewanie czy użyte jest w drugim znaczeniu.

Centralne ogrzewanie jest rodzajem systemu ogrzewania (verwarmingssysteem), w którym ciepło (warmte), potrzebne do ogrzania budynku (gebouw) jest wytwarzanie centralnie (is centraal opgewekt). Nośnikiem ciepła jest przeważnie gorąca woda (warm water), para (stoom) czy powietrze (lucht).

Najczęściej system ten składa się z kotła (pieca) centralnego ogrzewania (cv-ketel), podgrzewającego wodę, rozprowadzaną następnie do grzejników (radiatoren). System miejskiego ogrzewania, oparty np. o elektrociepłownie, to stadsverwarming. Obecnie coraz częściej do ogrzewania budynków stosuje się też np. systemy oparte o pompy ciepła (warmtepomp).

We flamandzkiej odmianie języka niderlandzkiego, stosowanej głównie w północnej części Belgii, zamiast centrale verwarming (cv), używa się często słowa chauffage.

Wymowa wyrażenia centrale verwarming TUTAJ, a słowa chauffage (z francuskiego) TUTAJ.

Więcej słów dnia

19.11.2024 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)