Coś, co jest zwykłe, zwyczajne, normalne jest w języku niderlandzkim i jego flamandzkiej odmianie gewoon.

Od kontekstu gramatycznego zależy, czy użyjemy formy gewoon (podwójne o) lub gewone. Wymowę słowa gewoon znajdziemy TUTAJ, a słowa gewone TUTAJ.

„Een gewoon leven” to w niderlandzkim, w tym także w dialekcie flamandzkim, używanym w północnej części Belgii, „zwykłe/zwyczajne życie”, a „gewone tijden” to „zwyczajne czasy”.

Słowo „gewoon” można też tłumaczyć jako „po prostu”. „Ik zeg het gewoon” to po polsku „po prostu to powiem”, a „zij zijn gewoon blij” oznacza, że „oni po prostu są zadowoleni”. Gdy ktoś krzyknie „do maar gewoon!”, to mówi nam „zachowuj się normalnie!”.

Przeciwieństwem gewoon może być ongewoon (niezwykły, niezwyczajny), bijzonder (nietypowy, specjalny), vreemd (dziwny, obcy, nienormalny). Podobne znaczenie do gewoon mają normaal (normalny), doorsnee (przeciętny), gebruikelijk (typowy).

Od słowa gewoon pochodzi między innymi przysłówek gewoonlijk, oznaczający zwykle, zazwyczaj. „Oni pracują zwykle do czwartej” przetłumaczymy jako „zij werken gewoonlijk tot vier”. Rzeczownik zwyczaj (nawyk, obyczaj) to po niderlandzku gewoonte.

Więcej słów dnia

29.11.2024 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W poniedziałek 25 listopada obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet. Ten rodzaj przemocy to wciąż olbrzymi problem, także w Belgii.

Jak wynika z informacji przekazanych przez belgijski Instytut na rzecz Równości Kobiet i Mężczyzn IGVM, w Belgii średnio aż dwie kobiety miesięcznie tracą życie w wyniku przemocy ze strony obecnego lub byłego partnera.

W tym roku w kraju ze stolicą w Brukseli zginęło już w wyniku przemocy domowej 20 kobiet, czytamy w portalu vrt.be. Kobiet, będących ofiarami przemocy ze strony byłych lub obecnych partnerów, jest jednak dużo więcej.

Tylko w ubiegłym roku oficjalnie odnotowano ponad ćwierć tysiąca przypadków brutalnych pobić kobiet przez obecnych lub byłych partnerów. Co dziesiąty taki atak zakończył się śmiercią ofiary.

Do tego doliczyć trzeba jeszcze tysiące innych zgłoszeń dotyczących przemocy domowej, tej fizycznej i tej psychicznej. Pamiętać również należy, że bardzo wiele tego rodzaju sytuacji nie jest w ogóle zgłaszanych.

Portal vrt.be zamieścił porady dla kobiet, będących ofiarami przemocy ze strony partnerów oraz dla osób, które znają takie osoby.

Główna porada dla kobiet krzywdzonych w domu jest taka, by porozmawiać o tym z zaufaną osobą, np. krewnym, dobrym znajomym lub np. lekarzem pierwszego kontaktu czy policjantem. Jeśli jest się na to gotowym, można też od razu zwrócić się o profesjonalną pomoc. W Belgii można np. zadzwonić pod anonimowy i bezpłatny numer 1712. Telefon na policję to 101. 

Osobom, które znają ofiary przemocy domowej, eksperci cytowani przez vrt.be radzą, by podtrzymywać kontakt i je wysłuchać. Ofiary przemocy domowej często unikają kontaktu ze znajomymi, bo wstydzą się sytuacji, w jakiej się znalazły. Ważne, by takiej osobie dać do zrozumienia, że „jesteśmy” i może nam się zwierzyć.

Słuchając ofiary przemocy domowej, nie powinniśmy jej oceniać, radzą eksperci z organizacji społecznej CAW. Należy empatycznie słuchać i zasugerować skorzystanie z profesjonalnej pomocy.

Przekonywanie, że agresywny partner jest zły czy bezpardonowe argumentowanie „że musisz od niego odejść” - mimo dobrych intencji - często może mieć skutek odwrotny do zamierzonego. Ofiara przemocy domowej może się w takiej sytuacji czuć oceniana i zmuszana do działań, na które jeszcze nie ma odwagi lub sił. W efekcie osoba taka może zacząć unikać kontaktu z nami i nabrać przekonania, że nie ma sensu przed nikim się otwierać i dzielić ze swym problemem.

Ważne jest zatem, by takiej osobie nie narzucać własnych opinii i „rozwiązań”, ale przede wszystkim słuchać i zachęcać do skorzystania z profesjonalnej pomocy. Nie należy też w żadnym wypadku minimalizować problemów lub cierpienia takiej osoby oraz trzeba zachować dyskrecję.

Kiedy jednak sytuacja jest tak dramatyczna, że zdrowie lub życie ofiary jest bezpośrednio zagrożone, to oczywiście należy się od razu skontaktować z policją (np. dzwoniąc pod numer tel. 101), czytamy w vrt.be.

25.11.2024 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Jak poinformowały tutejsze media, belgijska policja zatrzymała nastolatkę podejrzaną o rozpowszechnianie w mediach społecznościowych gróźb wobec szkół w holenderskiej Bredzie.

Groźby zamachu w szkołach w Bredzie pojawiły się w niedzielę wieczorem między innymi na platformie Snapchat. W szkołach tych miało dojść do strzelanin, wynikało z gróźb.

Belgijskie media opublikowały zdjęcie z tymi groźbami. Widać na nim pistolet, naboje i tekst w języku niderlandzkim: „w najbliższy poniedziałek strzelaniny w szkołach w Bredzie”. W tekście wymieniono nazwy kilku szkół. „Wszyscy zginą”, napisano.

W nocy z niedzieli na poniedziałek zatrzymano podejrzaną, poinformował flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”. Policja podkreślała przy tym, że nie ma realnego ryzyka strzelanin.

Nawet jeśli autorka gróźb nie planowała żadnego ataku, to zostanie pociągnięta do odpowiedzialności. Rzecznik prasowy belgijskiej policji przypomniał, że także samo grożenie zamachem jest karalne.

Na razie nie wiadomo, czy podejrzana zostanie przekazana holenderskiemu wymiarowymi sprawiedliwości. Wiadomo jedynie, że jest to osoba niepełnoletnia oraz że jest to dziewczyna.

Takie incydenty zdarzają się częściej. W ubiegłym tygodniu w mediach społecznościowych pojawiły się podobne groźby wymierzone w szkoły w kilku holenderskich miastach. Również wtedy był to „wygłup” nastolatka. W związku z groźbami zatrzymano 14-letniego mieszkańca Holandii.

25.11.2024 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Najpopularniejszym politykiem Flandrii, a więc północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii, pozostaje Bart De Wever - wynika z badania sondażowego De Grote Peiling.

De Wever jest liderem partii umiarkowanych nacjonalistów flamandzkich N-VA, która wygrała czerwcowe wybory w Belgii. Od lat pełni również funkcję burmistrza Antwerpii.

Po czerwcowych wyborach De Wever jest głównym kandydatem do funkcji premiera. Negocjacje nad utworzeniem nowego rządu się jednak przedłużają, a nowa prawdopodobna wielopartyjna koalicja nie będzie łatwa.

W sondażu De Grote Peiling, przeprowadzonym na zlecenie dzienników „Het Laatste Nieuws” i „Le Soir” oraz telewizji VTM NIEUWS i RTL, około 22% ankietowanych z Flandrii przyznał, że to De Wever najlepiej reprezentuje ich poglądy.

Na drugim miejscu w tym zestawieniu znalazł się Tom Van Grieken, lider Interesu Flamandzkiego (Vlaams Belang). Przez wielu komentatorów partia ta uznawana jest za radykalnie nacjonalistyczną. Van Grieken może liczyć na zaufanie 14% wyborców.

Trzecim najpopularniejszym politykiem Flandrii jest Conner Rousseau z socjaldemokratycznego Vooruit. Obecny premier (w stanie dymisji) Alexander De Croo z liberalnego Open Vld zajął czwarte miejsce w tym rankingu, a piąta była Petra De Sutter z Zielonych (Groen).

25.11.2024 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)