Słowa dnia: Vette Donderdag

W Belgii nie jest tak obchodzony jak w Polsce, ale warto znać niderlandzką nazwę tego dnia. Tłusty Czwartek to Vette Donderdag.

O słowie donderdag, oznaczającym czwartek, już pisaliśmy. Przymiotnik vette oznacza tłusty, tłusta, tłusto. W zależności od kontekstu gramatycznego, przyjmuje formę vet lub vette.

Jednocześnie vet to również rzeczownik, oznaczający tłuszcz. Jest on w języku niderlandzkim, używanym również w północnej Belgii (czyli Flandrii), rodzaju nijakiego. Oznacza to, że łączy się z rodzajnikiem het. Mamy więc het vet. Liczba mnoga to vetten (tłuszcze).

Są różne tłuszcze: zwierzęcy (dierlijk vet), roślinny (plantaardig vet), nasycone (verzadigde vetten). Jeśli coś jest wysokotłuszczowe, to jest vetrijk (bogate w tłuszcze), a jeśli jest niskotłuszczowe, to jest vetarm (ubogie w tłuszcze).

Jak już wspomniano, vet (lub vette) to również przymiotnik. I tak tłusta świnia to vet varken, tłuste jedzenie to vet eten, a tłuste mięso to vet vlees. Tłusta bywa też skóra (vette huid), a niektórzy mają niestety tłuste palce (vette vingers). Czasem mówi się też przenośnie o tłustych (pogrubionych) literach, czyli vette letters.

Przymiotnika vet używa się metaforycznie również w innych kontekstach. Vette jaren to tłuste lata, een vet baantje to tłusta, intratna posadka, a w języku młodzieżowym vet lub vette oznacza cool, super, odlotowy itp.

Tłusty Czwartek obchodzony jest w tygodniu poprzedzającym środę popielcową (Aswoensdag), rozpoczynającą 40-dniowy Wielki Post (Vastentijd). W Polsce tego dnia bardzo popularne są pączki. W niderlandzkim przysmaki podobne do tradycyjnych polskich pączków określa się np. jako oliebollen lub (z angielskiego) donuts.

Wymowę słowa vette usłyszmy TUTAJ, a słowa donderdag TUTAJ.

Więcej słów dnia

27.02.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)