Słowa dnia: Helaas, pindakaas!

Dosłownie „helaas, pindakaas” oznacza… „niestety, masło orzechowe”. Znaczenie tego popularnego powiedzenia jest jednak inne.

Po kolei. Helaas to w języku niderlandzkim, używanym także we Flandrii (czyli w północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii), niestety.

Kaas oznacza w języku niderlandzkim ser. Pinda to orzeszek ziemny, ale pindakaas to nie „ser orzechowy” (na co wskazywałoby dosłowne tłumaczenie), ale masło orzechowe.

Masło to co prawda po niderlandzku boter, ale kiedy masło orzechowe stało się popularne w Belgii i w Holandii, to nazwa boter była zastrzeżona wyłącznie dla produktów mlecznych. Zamiast pindaboter zaczęto więc mówić pindakaas - i to się przyjęło.

Polscy producenci masła orzechowego zazwyczaj sprzedają je jako pastę orzechową. Pindakaas powstaje ze zmielonych (gemalen) orzeszków ziemnych, przeważnie z dodatkiem cukru (suiker), soli (zout) i olejów roślinnych (plantaardige vetten).

Często masło orzechowe używane jest jako smarowidło (smeersel) do kanapek. Sos z masła orzechowego to pindasaus. Bywa on dodatkiem do frytek - wtedy otrzymujemy friet met pindasaus.

Jak już wspomniano, w języku niderlandzkim funkcjonuje powiedzenie „helaas, pindakaas”. Oznacza ono dosłownie „niestety, masło orzechowe”. Wyrażenia tego nie używa się jednak po to, by narzekać na masło orzechowe. Ma ono bardziej ogólne znaczenie, wyrażające rozczarowanie i pogodzenie się z faktem, że coś poszło nie tak.

Helaas i pindakaas się rymują i właśnie dlatego je zestawiano, uzyskując trochę komiczny efekt. Jest w tym powiedzeniu coś infantylnego i faktycznie często mówią tak właśnie dzieci. Na polski „helaas, pindakaas” można przetłumaczyć jako „no cóż…”, „szkoda, nie udało się”, „niestety, tak bywa”, „trudno, życie”, „niestety, co poradzimy…”.

Wymowę powiedzenia „helaas, pindakaas” znajdziemy między innymi TUTAJ, a więcej słów dnia TUTAJ.

18.06.2025 Niedziela.BE // fot. Veronika Idiyat, Włochy / shutterstock.com 

(łk)