W 2023 r. ponad 55 tys. ludzi uzyskało belgijskie obywatelstwo w inny sposób niż rodząc się Belgami. Skąd pochodzili?

Obcokrajowcy stają się Belgami przeważnie w drodze naturalizacji, czyli przyznania obywatelstwa osobom, które przebywały już dłuższy czas w Belgii i spełniły odpowiednie warunki.

W 2023 r. największą grupę „nowych Belgów” stanowili ludzie pochodzący z Maroka. Było och wtedy prawie 5,3 tys. - poinformowało unijne biuro statystyczne Eurostat.

Innymi relatywnie wielkimi grupami „nowych Belgów” byli ludzie pochodzący z Syrii (3,8 tys.) oraz z Rumunii (3,5 tys.). Belgijskie paszporty trafiały zatem często do uchodźców (Syryjczycy) lub zagranicznych pracowników (Rumuni), mieszkających już od dłuższego czasu w Belgii.

W Polsce liczba naturalizowanych osób była dużo niższa. W 2023 r. polskie paszporty uzyskało niespełna 12 tys. ludzi pochodzących z innych państw. Największą grupę stanowiły osoby pochodzące z Ukrainy (5,5 tys.) oraz z Białorusi (4,4 tys.).

W 2023 r. paszporty państw UE dostało ponad milion ludzi, pochodzących z innych krajów. Najwięcej „nowych obywateli państw UE” pochodziło wtedy z Syrii (prawie 108 tys.), Maroka (ponad 106 tys.) i z Albanii (44 tys.), poinformował urząd Eurostat.

1.06.2025 Niedziela.BE // fot. magr80 / Shutterstock.com

(łk)

Statystyczna mieszkanka Belgii po raz pierwszy wchodząca w związek małżeński miała w 2023 r. średnio aż 32,9 lat. To dużo więcej niż na przykład dwie dekady wcześniej i wyraźnie więcej niż w przypadku mieszkanek Polski.

Dla porównania: statystyczna mieszkanka Polski stająca na ślubym kobiercu w 2023 r. miała 28,5 lat, czyli była średnio o prawie 4,5 roku młodsza niż panny młode z Belgii. Dane na ten temat opublikowało unijne biuro statystyczne Eurostat.

W obu krajach trend jest jednak podobny i ludzie coraz później decydują się na ślub. W Belgii średni wiek kobiet biorących po raz pierwszy ślub zwiększył się z 27,5 lat w 2003 r. do wspomnianych 32,5 lat w 2023 r. W Polsce w ciągu dwóch dekad średni wiek panny młodej urósł z 24,9 lat do 28,5 lat.

Podobnie to wygląda w przypadku mężczyzn. Statystycznie są oni w chwili zawierania pierwszego małżeństwa starsi niż kobiety.

W Belgii mężczyźni po raz pierwszy biorący ślub mieli w 2023 r. średnio aż 35,2 lat. To o ponad 5 lat więcej niż w 2023 r. W Polsce średni wiek pana młodego zwiększył się w ciągu dwóch dekad o 3,5 lat. W 2003 r. wynosił on jeszcze 27,3 lata, a w 2023 r. już 30,8 lat.

30.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Zgodnie z belgijskim prawem nie powinny jeździć szybciej niż 25 km/h. Coraz częściej hulajnogi elektryczne (e-step) mkną jednak po belgijskich drogach i ścieżkach rowerowych z prędkością wielokrotnie większą. Kończy się to nieraz tragicznie.

To szaleństwo, gruba przesada, czas z tym skończyć! - flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws” cytuje burmistrzów belgijskich miast, narzekających na plagę „superszybkich” (i bardzo niebezpiecznych) hulajnóg elektrycznych (e-stap).

Wśród części (głównie młodych) mieszkańców Belgii zapanowała moda na „podrasowane” hulajnogi elektryczne. Te sprzedawane oficjalnie, zgodnie z belgijskim prawem, nie powinny być szybsze niż 25 km/h.

Jak się jednak okazuje, wielu ludzi manipuluje przy tym sprzęcie i go przerabia tak, że hulajnogi potrafią rozwinąć wielokrotnie większą prędkość. W mediach społecznościowych publikowane są filmiki, na których anonimowi szaleńcy gnają na hulajnogach elektrycznych z prędkością przekraczającą nawet 100 km/h i wyprzedzają samochody…

Kwitnie także handel „podrasowanymi” hulajnogami elektrycznymi. Policja stara się z tym walczyć, a liczba konfiskowanych hulajnóg elektrycznych, niezgodnych z belgijskimi przepisami, rośnie. Jak poinformował dziennik „Het Laatste Nieuws” tylko w minionych kilku tygodniach w Brukseli i paru innych gminach funkcjonariusze zarekwirowali ponad 80 tego rodzaju „podrasowanych” hulajnóg elektrycznych.

Zgodnie z belgijskimi przepisami z hulajnóg elektrycznych w przestrzeni publicznej mogą korzystać jedynie osoby w wieku co najmniej 16 lat, a na jednej hulajnodze może jechać tylko jedna osoba. Maksymalna prędkość to, jak już wspomniano, 25 km/h. W niektórych regionach, np. w dużej części Stołecznego Regionu Brukseli, prędkość maksymalna jest jeszcze bardziej ograniczona, do 20 km/h.

Liczba wypadków z udziałem hulajnóg elektrycznych w minionych kilku latach bardzo wzrosła, wynika z danych urzędu VIAS. W 2019 r. było ich jeszcze tylko 175, w 2021 r. już ponad tysiąc, a w ubiegłym roku ponad 1,7 tys., o około 9% więcej niż rok wcześniej i 10 razy więcej niż 5 lat wcześniej.

Obecnie każdego dnia w Belgii dochodzi średnio do około pięciu wypadków z udziałem hulajnóg elektrycznych. W tego rodzaju wypadkach giną co roku średnio 3-4 osoby. Rannych jest o wiele więcej, a przy dużej prędkości i braku kasku obrażenia ofiar takich wypadków mogą być bardzo poważne.

Niektórzy flamandzcy samorządowcy domagają się w związku z tym nawet zdelegalizowania hulajnóg elektrycznych. To jednak radykalny postulat. O wiele częściej ze strony samorządowców i ekspertów słychać inne głosy - mianowicie te, domagające się dużo skuteczniejszego egzekwowania obecnie obowiązującego prawa.

Burmistrzowie i radni chcą, by policja o wiele częściej kontrolowała osoby poruszające się hulajnogami elektrycznymi, zdecydowanie karała łamanie przepisów, a jeśli to konieczne, konfiskowała hulajnogi niespełniające należytych norm (np. dotyczących prędkości maksymalnej).

26.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Mama, moeder, mameke, moeke lub po prostu ma…We Flandrii, a więc w północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii, funkcjonuje wiele słów oznaczających mamę, matkę.

W standardowym niderlandzkim, używanym w Holandii i we Flandrii, główne określenie matki do moeder, a mamy - mama. Moeder to słowo bardziej neutralne, używane też oficjalnie (np. w dokumentach i formularzach), zaś słowo mama jest bardziej nacechowane emocjonalnie - podobnie zresztą jak w języku polskim.

Zamiast mama wielu mieszkańców Flandrii używa jednak innych słów. Moeke (mamuśka, mamusia) to jeszcze serdeczniejsze, cieplejsze określenie niż mama. Z kolei dzieci często nazywają mamę mamake (krótsza wersja to make). Niekiedy używa się jeszcze krótszego słowa: ma.

Czasem mamę określa się też we Flandrii słowami moemoe albo mémé, ale częściej słowa to zarezerwowane są dla babć. Bogactwo flamandzkich dialektów jest duże, więc wiele zależy od regionu i lokalnych zwyczajów.

Wymowę słowa moeke usłyszmy między innymi TUTAJ.

Dzień Matki to we flamandzkim Moederdag. W Polsce obchodzony jest 26 maja, ale w Belgii, podobnie jak np. w Holandii i w Niemczech, jest to święto ruchome, przypadające na drugą niedzielę maja.

Oprócz Moederdag w języku niderlandzkim funkcjonuje też mamadag, ale słowo to ma inne znaczenie. Określa się nim dzień, w którym np. pracująca na część etatu matka ma wolne i opiekuje się dzieckiem w domu. Mamadag może więc być nawet kilka razy tygodniowo, a Moederdag jest tylko jeden w roku.

Standardowym określeniem matki jest, jak już wspomniano, moeder. Macierzyństwo to w języku niderlandzkim moederschap, instynkt macierzyński to moederinstinct, macocha to stiefmoeder, a matka zastępcza - pleegmoeder. Matka jest rodzicem (ouder), a teściowa to schoonmoeder.

Niderlandzką wymowę słowa moeder usłyszymy TUTAJ, a słowa mama TUTAJ.

Moeder i mama łączą się z rodzajnikiem określonym de. Mówiąc więc o konkretnej mamie lub matce powiemy de mama albo de moeder. Liczby mnogie to mama’s i moeders, a zdrobnienia to mamaatje oraz moedertje. 

Więcej słów dnia

26.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)