Wielu seniorów zostało więźniami własnych mieszkań. Nie opuszczają ich nie dlatego że tak chcą, ale dlatego, że muszą. Zejście z czwartego pietra przekracza ich możliwości.

I to ma się zmienić. Warunki do tego stworzy znowelizowana ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i Kodeksu cywilnego.

Czwarte piętro uwięziło panią Annę w czterech ścianach

Pani Anna dobiega osiemdziesiątki. Od ponad 50 lat żyje w swoim – jak je nazywa jej przyjaciółka – „M” pół. Skąd ta nazwa? Z powodu metrażu, jaki ma jej mieszkanie – ciut ponad 20 mkw.

I nie jest to jedyna wada tego „M” pół pani Anny. O wiele większym problemem jest jego usytuowanie – czwarte piętro. To skutecznie uwięziło ją w czterech ścianach bloku z lat 70 ubiegłego wieku.  Powód – długa lista schorzeń, które uczyniły z niej osobę niepełnosprawną.

– No i wiek – dodaje pani Anna. – Mam już coraz mniej sił.

W efekcie kobieta od lat nie wychodziła z domu, choćby na spacer. Dotlenia się przez okno. Jedynym ratunkiem dla niej byłaby przeprowadzka na parter.

– Ale kto się ze mną zamieni? – pyta.

Wszystko wskazuje na to, że niebawem sytuacja takich seniorów się zmieni.

Będą mogli zamienić się na mieszkania z miastem lub gminą

Marzena Okłę-Drewnowicz, ministra ds. polityki senioralnej, przedstawiła założenia projektu ustawy, który zakłada, że seniorzy będą mogli zamienić się na mieszkania z miastem lub gminą, jeśli mają mieszkanie na wyższych kondygnacjach i trudności w poruszaniu się.

Z założeń zamieszczonych w wykazie prac legislacyjnych rządu wynika, że mieszkające we własnych mieszkaniach starsze osoby będą mogły zawrzeć z gminą umowę wynajęcie od niej lokalu. I jednocześnie wynająć gminie swoje mieszkanie.

Gmina będzie musiała zaoferować seniorowi lokal ze swojego zasobu mieszkaniowego, który – to jeden z warunków – nie będzie ograniczał ich samodzielności.

W uzasadnieniu tej zmiany czytamy, że często problemy z poruszaniem się i pokonywaniem schodów w blokach wielopiętrowych prowadzi do „uwięzienia” starszych osób, które – gdyby nie te bariery – mogłyby prowadzić w miarę niezależne życie.

Nie będzie przy tym kryterium dochodowego, bo wynajęcie seniorom mieszkań nie wynika z ich ubóstwa, ale ograniczeń spowodowanych dostępem do własnych mieszkań.

Gmina będzie mogła podnajmować od osoby starszej jej własne mieszkanie. Ale pozostanie ono jej własnością. I jeśli zrezygnuje z mieszkania w lokalu gminy, to wróci do swojego własnościowego. A w razie śmierci – mieszkanie seniora stanie się częścią spadku.

Wady i zalety projektu

– Biorąc pod uwagę fakt, że mamy starzejące się społeczeństwo, ten pomysł wydaje się interesujący. W mojej ocenie może nie tylko poprawić sytuację mieszkaniową seniorów, ale także dzięki lepszemu wykorzystaniu zarówno zasobu gminnego, jak i własnościowego seniorów, poprawić dostęp do mieszkań osobom, które czekają na pomoc mieszkaniową z gmin – ocenie w rozmowie z Portalem Samorządowym ten projekt Emilia Lodzińska, zastępczyni prezydentki Gdańska.

Jej obawy budzi natomiast kwestia adaptacji. N przykład w Gdańsku wiele lokali komunalnych znajduje się w zabytkowych budynkach, których dostosowanie do potrzeb seniorów wymagałoby dużych pieniędzy.

Kolejną wątpliwość budzi to, czy seniorzy będą skłonni przeprowadzić się do innego mieszkania, często zlokalizowanego w innej części miasta niż dotychczas.

Polska szybko się starzeje

W Polsce blisko 9,9 mln osób to osoby w wieku 60 plus. To 26,3 proc. ludności Polski.

Dla porównania – w 2012 r. takich osób było 8 mln, czyli 20,9 proc. ogółu ludności.

Według prognoz do 2050 roku liczba seniorów będzie stanowiła już 40 proc. ogółu społeczeństwa.

30.05.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)

„Z monopolisty zamieniliście się w monopolowy" – to jeden z komentarzy po tym, jak Allegro po cichu zaczęło sprzedawać alkohol przez internet. Firma takie posunięcie zapowiadała już dawno.

Krytycznych komentarzy w sieci jest bardzo dużo, a jeden z użytkowników LinkedIna napisał złośliwie: „Z monopolisty zamieniliście się w monopolowy".

I dodał: „To już nie jest śmieszne, to po prostu przykre”.

Do trzech razy sztuka

Chodzi największą w Polsce platformę zakupową – Allegro, która w połowie kwietnia po chichu zaczęła sprzedawać alkohol przez internet.

Firma chciała to zrobić już w 2023 roku, ale się wycofała. Po raz kolejny podeszła do sprawy jesienią 2024, ogłaszając: „Już od 21 października jedynie pełnoletni klienci będą mogli znaleźć w ofercie alkohole wysokoprocentowe i marki premium. W dłuższej perspektywie firma będzie chciała rozszerzyć selekcję o marki niszowe i lokalne produkty, które nie zawsze są dostępne w szerokiej dystrybucji”.

Ale też się nie udało. Do teraz.

Co na to prawo?

Problemem są kwestie prawne, bo polskie przepisy nie dopuszczają sprzedaży alkoholu przez internet. Jednak sądy do tej sprawy podchodzą różnie.

Na przykład Naczelny Sąd Administracyjny w 2022 roku ocenił, że sprzedawanie trunków w sieci nie powinno skutkować utratą zezwolenia na taki handel. I podkreślał, że urzędowe zezwolenie nie ogranicza się fizycznie do miejsca prowadzenia sprzedaży, czyli sklepu stacjonarnego.

Pozostają jednak pytania, np. o weryfikowanie wieku klientów.

Alkohol z sieci

Formalnie to nie Allegro sprzedaje trunki, tylko korzysta z pomocy innego internetowego sklepu z siedzibą w Wielkopolsce. Jeżeli jednak ktoś kupuje na platformie, musi wejść w odpowiedni dział, zaakceptować regulaminy a jeden z zapisów wskazuje, że klient musi być trzeźwy i mieć co najmniej 18 lat.

W przypadku wątpliwości co do pełnoletności sprzedający ma prawo żądać okazania dokumentu tożsamości.

27.05.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sm)

Osoby planujące wakacje za granicą już teraz powinny wyrobić sobie kartę EKUZ. Gwarantuje, że w wielu krajach leczenie, wizyta u lekarza będą bezpłatne.

EKUZ to Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Wydaje ją każdy oddział Narodowego Funduszu Zdrowia. -Może zostać wydana wyłącznie osobom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego lub osobom, które mają prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnie z przepisami krajowymi – informuje NFZ.

I wylicza, że karta obowiązuje w krajach UE oraz m.in. w

Islandii,
Liechtensteinie
Norwegii
Szwajcarii
Wielkiej Brytanii.

Sprawdza się także w przypadku bardziej egzotycznych wyjazdów, np na Wyspy Kanaryjskie.

Polak traktowany jest za granicą tak samo jak obywatel tego kraju

EKUZ uprawnia do wszystkich świadczeń zdrowotnych za granicą, które będą niezbędne w Twoim stanie zdrowia do końca pobytu w danym kraju. Nie refunduje jednak leczenia planowanego – dodaje NFZ.

Tłumacząc: z takim niebieskim kawałkiem plastiku Polak traktowany jest za granicą tak samo jak obywatel tego kraju. Oznacza to, że może leczyć się za darmo, ale niektóre procedury mogą być częściowo płatne. Jednak to i tak mniejsze pieniądze, jakie trzeba byłoby wydać bez karty.

Jak wyrobić EKUZ? To proste

Wyrobienie EKUZ jest proste. Wystarczy zgłosić się do oddziału NFZ i złożyć odpowiedni wniosek. Teraz, dopóki nie ma wakacyjnego szczytu, karta wydawana jest od ręki. Wkrótce może się to jednak zmienić, bo chętnych będzie więcej. Tak samo jak w przypadku kolejek po paszport, które wydłużają się im bliżej jest wakacji.

To można zrobić przez internet

Żeby otrzymać kartę, nie trzeba iść osobiście do urzędników. Wniosek można złożyć np. poprzez aplikację mojeIKP. W ten sam sposób można się starać także o wydanie kart dla dzieci, ale muszą one być ujęte w aplikacji.

Jeżeli ktoś ma taką kartę, ale nie posiada jej fizycznie, bo się zapodziała (lub zgubi ją na wakacjach), nie ma potrzeby wyrabiania nowego dokumentu – choć jest taka możliwość.

W tym przypadku jednak trzeba się postarać.

Możesz złożyć wniosek o wydanie certyfikatu tymczasowo zastępującego EKUZ, który możesz otrzymać przez Internetowe Konto Pacjenta lub aplikację mojeIKP – podaje NFZ.

27.05.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sm)

Dostajesz rachunek za prąd i tak naprawdę nie wiesz, za co płacisz? Właśnie to chce zmienić na korzyść obywateli zespół ds. deregulacji kierowany przez Rafała Brzoskę, właściciela InPostu.

Dzięki tej zmianie najważniejsze informacje – takie jak całkowita kwota do zapłaty, opłata za część obrotową oraz opłata za dystrybucję – będą znajdować się na pierwszej stronie rachunku. Ułatwi to klientom szybkie zrozumienie, ile i za co płacą.

Co więcej, wyraźne rozdzielenie tych kwot pozwoli dokładniej analizować koszty i podejmować bardziej świadome decyzje, np. o ewentualnej zmianie sprzedawcy energii.

Szybsza komunikacja dzięki elektronicznej korespondencji

Nowelizacja zakłada również przejście na komunikację elektroniczną w relacjach pomiędzy klientami a firmami energetycznymi. Oznacza to, że osoby zawierające nowe umowy po wejściu przepisów w życie będą otrzymywać korespondencję mailowo. Jeśli jednak klient preferuje papierową formę, będzie miał możliwość wyboru już na etapie podpisywania umowy.

Osoby mające umowy sprzed nowelizacji zachowają dotychczasowy sposób kontaktu, ale będą mogły dobrowolnie przejść na formę elektroniczną. To rozwiązanie ma poprawić szybkość komunikacji i zmniejszyć koszty operacyjne firm energetycznych oraz ograniczyć zużycie papieru.

Instalacje OZE łatwiej dostępne

Ważną częścią projektu deregulacyjnego jest ułatwienie inwestycji w odnawialne źródła energii. Zaproponowano zwiększenie progu mocy instalacji fotowoltaicznych, które nie wymagają pozwolenia na budowę – z obecnych 150 kW do 500 kW. Warunkiem będzie jednak wykorzystanie energii wyłącznie na własne potrzeby.

Dzięki temu przedsiębiorcy i większe gospodarstwa domowe zyskają możliwość szybszego uruchamiania własnych instalacji OZE, bez konieczności przechodzenia przez czasochłonną i kosztowną procedurę administracyjną.

Mniej formalności dla urzędników to więcej korzyści dla obywateli

Zniesienie obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę dla instalacji o mocy do 500 kW to również odciążenie urzędników. Wydawanie takich pozwoleń było nie tylko kosztowne (155 zł za jedno pozwolenie), ale również czasochłonne.

Według oceny skutków regulacji wpływ tej zmiany na budżety gmin będzie minimalny. W 2024 roku wydano jedynie 296 pozwoleń dla instalacji o mocy między 151 kW a 500 kW. Co istotne, ułatwienia nie będą dotyczyć terenów chronionych przyrodniczo.

27.05.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sm)