Plicht oznacza w języku niderlandzkim obowiązek, zaś opkomst ma kilka znaczeń, w tym pojawienie się, uczestnictwo, frekwencja.

W Belgii słowo opkomstplicht używane jest często w kontekście wyborów. Opkomstplicht oznacza wtedy obowiązek udziału w głosowaniu. Pełniejsza nazwa to stemopkomstplicht (stem to głos, a stemmen to głosować).

Teoretycznie za brak udziału w głosowaniu można dostać w Belgii grzywnę, choć już od wielu lat kary te są rzadko egzekwowane. Samo istnienie opkomstplicht prowadzi jednak do wysokiej frekwencji w belgijskich wyborach.

A skoro o frekwencji mowa - w języku niderlandzkim określa się ją właśnie słowem… opkomst. Frekwencja w wyborach prezydenckich to np. opkomst bij de presidentsverkiezingen (samo verkiezingen to wybory). Opkomst nie musi jednak dotyczyć wyłącznie wyborów, np. opkomst bij de voorstelling to frekwencja na przedstawieniu.

Opkomst jest w niderlandzkim rodzaju żeńskiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de opkomst. Wymowę słowa opkomstplicht usłyszymy miedzy innymi TUTAJ.

Czasem słowa opkomst używa się też w znaczeniu „pojawienie się czegoś”, „wzrost popularności czegoś”, „nadejście”. Wyrażenie „de opkomst van streamingplatforms” oznacza więc „pojawienie się platform streamingowych”, „wzrost popularności platform streamingowych”.

Zonsopkomst to z kolei wschód słońca. Zon to bowiem słońce, a opkomst w tym kontekście oznacza wschód. Innym określeniem wschodu słońca jest zonsopgang, a zachód słońca to zonsondergang.

Więcej słów dnia

28.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Minister ds. klimatu we flamandzkim rządzie regionalnym Melissa Depraetere uważa, że powinno się obniżyć maksymalną prędkość dopuszczalną na tutejszych autostradach ze 120 km/h do 100 km/h.

Flandria to północna, niderlandzkojęzyczna część Belgii. W najbliższych miesiącach tutejszy rząd regionalny ma zaprezentować działania, mające doprowadzić do obniżenia emisji dwutlenku węgla - przypomniał dziennik „Het Laatste Nieuws”.

Według Depraetere jednym z takich działań mogłoby być ograniczenie prędkości maksymalnej na autostradach. Pani minister wskazuje na przykład Holandii. U północnych sąsiadów Belgii już od kilku lat obowiązują przepisy, ograniczające prędkość maksymalną na autostradach w godzinach od 6:00 do 19:00 do 100 km/h.

Prowadzi to nie tylko do spadku emisji szkodliwych substancji do atmosfery, argumentuje Depraetere. To również sposób na ograniczenie korków i zwiększenie bezpieczeństwa na autostradach, uważa flamandzka pani minister.

To jednak nie Depraetere odpowiada za politykę transportową (a zatem również za autostrady) we flamandzkim rządzie regionalnym. Transportem w tym gabinecie zajmuje się Annick De Ridder z prawicowej partii N-VA. Depraetere jest polityczką lewicowego Vooruit.

Propozycja Depraetere dotycząca ograniczenia prędkości maksymalnej na autostradach to zatem jedynie „pomysł”, który zapewne zostanie rozważony przez flamandzki rząd regionalny. Nie oznacza to jednak, że rząd ten ostatecznie zdecyduje się na taki krok.

28.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Po maju następuje czerwiec, czyli w języku niderlandzkim juni. Robi się cieplej, a wielu z nas myśli już o lecie, urlopie, słońcu i wypoczynku.

Nazwy miesięcy piszemy w języku niderlandzkim, podobnie jak w polskim, małą literą. Miesiąc to een maand, a dwanaście miesięcy to een jaar, czyli rok. Słowo junimaand to dosłownie „miesiąc czerwcowy”, ale oznacza to samo, co juni (czerwiec).

Maj to po niderlandzku mei, po nim mamy właśnie juni (czerwiec), a lipiec to juli. Piąty miesiąc roku ma 31 dni, a czerwiec jest krótszy i liczy 30 dni. Czerwiec to de zesde maand van het jaar (szósty miesiąc roku).

To w czerwcu mamy początek astronomicznego lata (astronomische zomer). Przypada on na 21 czerwca. To właśnie wtedy na półkuli północnej dochodzi do zomerwende, czyli przesilenia letniego (czasem, ale rzadko, jest to 20 czerwca). Jest to też najdłuższy dzień roku.

Czerwiec to dla niektórych miesiąc festiwali muzycznych (maand van muziekfestivals), a dla innych miesiąc kwitnących kwiatów (bloeiende bloemen). Pogoda (het weer) jest zazwyczaj przyjemna (aangenaam) i spędzamy więcej czasu na zewnątrz (buitenshuis).

Znakami zodiaku (sterrenbeelden) przypadającymi na czerwiec są Bliźnięta (Tweelingen, do 20 czerwca) i Rak (Kreeft, od 21 czerwca).

Jak wymówić junimaand w języku niderlandzkim? Odpowiedź TUTAJ, a wymowa krótszego słowa juni TUTAJ. 

Więcej słów dnia

31.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

32-latek chciał pomóc młodej matce, którą niepokoił agresywny 18-latek. Zapłacił za to życiem - opisują belgijskie media.

Do tej zbrodni doszło w Antwerpii w minioną niedzielę. Około godz. 16:00 Ilyes Zairi z Merksem przebywał akurat na niewielkim placyku przy ulicy Duinstraat w dzielnicy Seefhoek.

32-latek podszedł do mężczyzny afrykańskiego pochodzenia, który zaczepił młodą matkę - opisuje flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”.

Zairi kazał odejść uciążliwemu 18-latkowi, ale ten zareagował gwałtownie. Napastnik wyciągnął z tylnej kieszeni długi nóż i ranił 32-latka. Zaatakowany mężczyzna zmarł na miejscu, a sprawcę szybko aresztowano. Postawiono mu zarzut morderstwa.

Wielu mieszkańców dzielnicy Seefhoek, cytowanych przez „Het Laatste Nieuws”, przyznaje, że w tej części Antwerpii już od dłuższego czasu jest niebezpiecznie.

Poważnym problemem jest przestępczość narkotykowa. Według niektórych mieszkańców dilerzy sprzedają na ulicy narkotyki w biały dzień, a policja nie panuje nad sytuacją.

W efekcie wiele młodych rodzin wyprowadza się z Seefhoek, bo nie czuje się tu bezpiecznie. Mieszkańcy mają poczucie, że miasto o nich zapomniało. W dzielnicę tę niewiele się inwestuje i jest zaniedbana, narzekają.

Brutalne i bezsensowne morderstwo popełnione w biały dzień w publicznym miejscu tylko pogorszyło i tak już nie najlepszą opinię o tej części miasta - wynika z tekstu opublikowanego na stronie internetowej „Het Laatste Nieuws”.

27.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)