1 października zaczyna działać system kaucyjny, czyli powszechne oddawanie do sklepów butelek i puszek. Okazuje się, że wiele osób jeszcze nie wie, na czym ma to polegać. Potrzebna jest szeroka akcja informacyjna.

- System kaucyjny to mechanizm promujący recykling i ponowne wykorzystanie opakowań. W Polsce zacznie on działać od października 2025 roku. Wtedy w sklepach zaczną pojawiać się napoje w opakowaniach objętych systemem, a więc takie, na których znajdzie się wyraźny znak kaucji z jej kwotą – podaje Ministerstwo Klimatu i Środowiska i od wielu miesięcy informuje, przekonuje, edukuje.

Zasada jest dosyć prosta. Za produkty w niektórych opakowaniach zapłaci się w sklepie więcej, ale będzie to kaucja, którą klient odzyska przy zwrocie butelki czy puszki.

Może to być żywy pieniądz lu np. bon na kolejne zakupy. W systemie muszą brać udział sklepy od 200 metrów kwadratowych powierzchni, a mniejsze mają wybór – mogą do tego przystąpić, lub nie.

MKiŚ wyjaśnia:

Przy zwrocie butelki plastikowej objętej systemem kaucyjnym, a więc ze znakiem systemu kaucyjnego, otrzymasz 50 groszy.
Przy zwrocie puszki objętej systemem kaucyjnym, a więc ze znakiem systemu kaucyjnego, otrzymasz 50 groszy.
Przy zwrocie butelki szklanej objętej systemem kaucyjnym, a więc ze znakiem systemu kaucyjnego, otrzymasz złotówkę.

Też w internecie

Uwaga, biorą w tym udział wyłącznie sklepy, które sprzedają produkty w takich opakowaniach. Dlatego niektóre, np. Rossman, właśnie wycofują taki towar ze swojej oferty, bo nie chcą przyjmować pustych opakowań.

I jeszcze jedno, opakowania będzie się oddawało do sklepu stacjonarnego, ale napoju nie trzeba tam kupić. System kaucyjny będzie też w sieci.

„System kaucyjny będzie obowiązywał w Polsce od 1 października 2025 na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego oraz rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska. Podstawę prawną znajdziesz na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. System będzie obowiązywać we wszystkich sklepach w Polsce – zarówno stacjonarnych, jak i internetowych” - uczula Allegro i tłumaczy: „Jeśli prowadzisz sprzedaż wyłącznie online (brak powierzchni handlowej, powierzchnia magazynu nie jest wliczana), nie masz obowiązku przyjmować opakowań zwrotnych ani zwracać kaucji kupującym. Jeśli chcesz, możesz dobrowolnie zorganizować punkt zbiórki. Jako

Allegro nie pośredniczymy w żaden sposób w zbieraniu pustych opakowań czy rozliczaniu kaucji z operatorem i kupującym”.

Wiele pytań

Mimo że o systemie mówi się dużo i od dawna, to nie wszyscy wiedzą, o co w tej zmianie chodzi. - Jako izba gospodarcza zrobiliśmy badania rynkowe na przełomie roku i okazało się, że tylko 35 proc. społeczeństwa rozumie, co to znaczy system kaucyjny. Liczymy na to, że nasza branża, która do tego się już przygotowuje, ale że przede wszystkim przyłączy się do nas Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które na ogólnopolską skalę zacznie komunikować, co to jest system kaucyjny i w jakim celu go wszyscy wprowadzamy – raportuje Dariusz Lizak, prezes zarządu Krajowej Izby Gospodarczej „Przemysł Rozlewniczy”.

Mówi o badanach (instytut IQS), które wskazują, że prawie połowa Polaków połowa Polaków słyszała o systemie kaucyjnym, ale nie wie, na czym będzie polegać. Okazuje się także, że o piąty Polak deklaruje, że w ogóle o tym nie słyszał.

- Doświadczenia krajów, które niedawno wprowadziły system kaucyjny, takich jak Łotwa, Rumunia czy Słowacja, pokazują, że początkowy okres przejściowy wiązał się z pewnym zamieszaniem - mówi prezes izby i liczy na szeroką kampanię informacyjną prowadzoną wspólnie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska.

Badania pokazują, że konsumenci mają pozytywny stosunek do systemu kaucyjnego i do ochrony środowiska, dlatego wierzę, że będą gotowi zwracać butelki – kwituje Lizak.

05.09.2025 Niedziela.BE // źródło: News4media // fot. Canva

(sw)

W połowie września w pełni wchodzi w życie prawo, które nakazuje podawać pełne i prawdziwe ceny oferowanych nowych mieszkań. To nie koniec, bo nadchodzą zmiany, które pozwolą kupującym ostro się targować.

Po części przepisy już działają, ale to 11 września mają być w pełni i powszechnie obowiązujące. Chodzi o to, że zgodnie z ustawą deweloper musi przedstawiać klientom, i podawać na swojej stronie internetowej, pełną cenę sprzedawanego mieszkania.

Dodatkowe koszty

Do tej pory było tak, że sprzedawca podawał cenę za metr kwadratowy. Kupujący musiał sobie to policzyć. Ale gdy przychodziło do rozmów i podpisania umowy okazywało się, że nagle mieszkanie drożeje – przez dodatkowe koszty. Bo na jaw wychodziło, że w cenie za metr nie jest uwzględniona komórka lokatorska, albo miejsce parkingowe. Efekt? Mieszkanie okazywało się znacznie droższe, niż na początku tej drogi.

I na tym polega zmiana. Teraz kupujący ma znać dokładną i pełną cenę. Aby mógł się świadomie zdecydować.

- Każdy deweloper będzie musiał składać taki raport raz dziennie, a informacje te posłużą w przyszłości do stworzenia publicznego serwisu prezentującego aktualne ceny ofertowe nieruchomości mieszkaniowych. Niewiadomą pozostają m.in. szczegółowy zakres danych, które będzie musiał przekazywać deweloper, sposób ich przekazania oraz techniczne szczegóły z tym związane. Można je było określić w drodze rozporządzenia, jednak przepis nie zawiera delegacji do jego wydania – opisuje zmiany dr hab.

Bartłomiej Gliniecki z Uniwersytetu Gdańskiego i ocenia, że to jednak takie przesyłanie danych jest niepotrzebne i nieprzemyślane.

To nie koniec

Ale cały czas mowa o cenach oferowanych. A jak się dowiedzieć, ile naprawdę kosztują mieszkania? Te kwoty zawarte są aktach notarialnych i są to ceny transakcyjne.

Jak ktoś je zna, może śmiało się licytować z deweloperem i mówić, że przecież mieszkanie obok sprzedał znacznie taniej.

Można poznać ceny transakcyjne, ale trzeba wystąpić do powiatu lub miasta powiatowego i zapłacić za taką informację. Dlatego portal Deweloperuch.pl prowadzi teraz zbiórkę pieniędzy, za które ma zamiar wykupić dostęp do takich danych i je ujawnić już za darmo. Organizatorzy akcji tłumaczą, że mające wiedzę o cenach transakcyjnych można zaoszczędzić na kupnie mieszkania nawet 150 tysięcy złotych.

Jak to działa pokazał programista Łukasz Firek. Wykupił informacje z bazy cen transakcyjnych (RCN). „Uzyskując dane z RCN mamy pełne informacje na temat nieruchomości wraz z adresem, numerem działki i lokalu, powierzchni użytkowej, a dodatkowo uwagi zawierają dodatkowy opis dotyczący udziałów w częściach wspólnych, dacie umowy deweloperskiej oraz szerszy opis powierzchni użytkowej i jej składowych” - tłumaczy we wpisie w serwisie X.

Firek wykazał np. że jeden z deweloperów sprzedał segment bliźniaka za 1 milion 52 tysiące złotych, a ta sama firma, sąsiedni budynek oferuje za 227 tysięcy złotych drożej. Firek liczy, że biorąc pod uwagę też różnicę, odsetki od kredytu, klient (wiedząc, o ile cena może się zmniejszyć) może zaoszczędzić 533 tysiące złotych.

Tymczasem Polska 2050 pracuje nad ustawą, zgodnie z którą dostęp do cen transakcyjnych miałby być bezpłatny.

03.09.2025 Niedziela.BE // źródło: News4media // fot. Canva

(sw)

„Poradnik bezpieczeństwa” to praktyczny przewodnik, który pomoże każdemu obywatelowi przygotować się na sytuacje kryzysowe, jak wojna czy klęski żywiołowe. Każdy książkę ma dostać do domu.

Świat wokół nas zmienia się w zawrotnym tempie, a wraz z nim pojawiają się nowe zagrożenia – od cyberataków i dezinformacji, przez ekstremalne zjawiska pogodowe, po terroryzm.

Co znajdziemy w publikacji?

„Poradnik bezpieczeństwa” to wspólny projekt Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Broszura składa się z ponad 40 stron prostych i sprawdzonych wskazówek, ujętych w wygodnej książeczkowej formie. Oprócz porad, jak reagować na różne zagrożenia, publikacja zawiera listę numerów alarmowych, informacje o miejscach, gdzie szukać pomocy, a także wzór rodzinnego planu na kryzys, który pomoże każdej rodzinie zaplanować działania na wypadek nagłych zdarzeń.

– Żyjemy w niebezpiecznych czasach – tuż za naszą wschodnią granicą trwa wojna, a niemal co roku zmagamy się z klęskami żywiołowymi. Ten poradnik ma czynić nas bezpieczniejszymi – przyznał Marcin Kierwiński, minister spraw wewnętrznych i administracji.

Strażak wcieli się w listonosza

Publikacja trafi bezpośrednio do wszystkich gospodarstw domowych w Polsce. Ale nie ustalono jeszcze, w jaki sposób będzie dystrybuowany poradnik. Rozważane jest włączenie w akcję ochotniczych straży pożarnych. Strażacy mieliby nie tylko przekazywać materiały, ale również udzielać mieszkańcom instruktażu i dodatkowych informacji.

Idealnym rozwiązaniem byłoby połączenie dystrybucji poradnika z akcją promującą czujki pożarowe, a nawet z ich rozdawaniem i montażem w domach.

Powstała wersja online

Dodatkowo przygotowano wersję cyfrową, w alfabecie Braille’a oraz tłumaczenia na inne języki. Wszystkie są dostępne na stronie gov.pl/poradnikbezpieczenstwa.

3.09.2025 Niedziela.BE // źródło: News4media // fot. Canva / gov.pl

(sw)

Rada Ministrów właśnie zaakceptowała projekt nowelizacji prawa o ruchu drogowym.  To nie tylko kaski dla młodych rowerzystów, ale też zaostrzenie kar dla kierowców. Wkrótce prawo jazdy stracić będzie można za przekroczenie prędkości 50 km/h też poza terenem zabudowanym.

Dokument przewiduje szereg zmian – od obniżenia wieku uprawniającego do zdobycia prawa jazdy kat. B, po wprowadzenie obowiązkowych kasków dla dzieci jeżdżących rowerami i hulajnogami elektrycznymi.

Zero tolerancji dla brawury za kółkiem

Rząd kieruje się jasną dewizą: zero litości dla piratów drogowych. Dlatego:

- osoby prowadzące pojazd mimo zatrzymania prawa jazdy będą karane cofnięciem uprawnień, 
- prawo jazdy zostanie zatrzymane za dopuszczalnej przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h na drogach jednojezdniowych dwukierunkowych poza obszarem zabudowanym.

Redukcja liczby punktów karnych będzie możliwa wyłącznie w przypadku drobnych naruszeń, takich jak niewłaściwe parkowanie czy nieznaczne przekroczenie prędkość
dopuszczalna prędkość ciągników rolniczych – wzrośnie z 30 do 40 km/h.

Prawo jazdy dostaniesz od 17. roku życia, ale obejmie cię okres próbny

Projekt zakłada, że prawo jazdy kat. B będzie można uzyskać już w wieku 17 lat, ale pod warunkiem posiadania pisemnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych. Do ukończenia 18. roku życia lub przez pierwsze sześć miesięcy od uzyskania uprawnień młodzi kierowcy będą musieli jeździć wyłącznie w towarzystwie doświadczonego kierowcy (min. 25 lat, prawo jazdy od 5 lat).

Wszystkich nowych kierowców obejmie 2-letni okres próbny. W przypadku osób poniżej 20. roku życia okres ten zostanie wydłużony do 3 lat. W tym czasie obowiązywać będzie całkowity zakaz prowadzenia pojazdu, będąc pod wpływem po alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu.

Kierowcy, którzy w okresie próbnym uzbierają 12 punktów karnych, zostaną skierowani na dodatkowe szkolenie praktyczne z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Dwa wykroczenia w tym czasie mogą skutkować wydłużeniem okresu próbnego o kolejne 2 lata.

Na rower tylko w kasku 

Nowe przepisy przewidują wprowadzenie obowiązku noszenia kasku ochronnego przez dzieci do 16. roku życia podczas jazdy rowerem czy hulajnogą elektryczną.

Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy dziecko porusza się pod opieką rodzica lub opiekuna prawnego.

Do końca 2027 roku przedłużona zostanie możliwość korzystania z buspasów przez pojazdy elektryczne i wodorowe; będą mogły z nich korzystać również pojazdy ratownictwa medycznego.

Projekt zawiera również ułatwienia dla egzaminatorów prawa jazdy. Będą mogli oni podejmować dodatkowe zatrudnienie i prowadzić działalność gospodarczą, ale nie będzie im wolno pracować jako instruktorzy nauki jazdy.

03.09.2025 Niedziela.BE // źródło: News4media // fot. Policja

(sw)