Phishing. Czy radzimy sobie z jego rozpoznawaniem? Okazuje się, że przekonanie o swoich umiejętnościach nie zawsze znajduje pokrycie w faktach.

Przypomnijmy, że phishing polega na wyłudzaniu poufnych informacji od użytkowników internetu. Oszuści podszywają się pod znane instytucje: banki, urzędy, firmy kurierskie…

Posługują się przy tym m.in. fałszywymi e-mailami, które są łudząco podobne do wysyłanych przez banki czy firmy ubezpieczeniowe. W wiadomościach umieszczają link do fałszywej strony, która wygląda jak autentyczna witryna A na niej jest prośba o podanie danych osobowych lub logowania.

Mniej pewności niż umiejętności

Jak radzą sobie z tym Polacy? Otóż fałszywego maila – jak podaje za Sophos serwis 300gospodarka.pl – potrafiłoby rozpoznać 64 proc. polskich internautów. Tyle że zaledwie 20 proc. jest tego naprawdę pewnych.

Przeczą temu praktyczne umiejętności. Bo większość uczestników badania firmy Sophos poprawnie wskazała w teście przykłady wiadomości phishingowych. Wynika z tego, że potrafimy więcej, niż nam się wydaje.

Co najczęściej zwracało uwagę sondowanych, że mail jest podejrzany? Sygnałami ostrzegawczymi były:

podejrzany adres e-mail nadawcy – 54 proc. badanych,
obecność linków lub załączników – 32 proc.,
presja czasowa – 31 proc.,
brak personalizacji wiadomości – 32 proc.

Seniorzy też nieźle sobie z tym radzą

Badanie Sophos pokazało także, że seniorzy, mimo mniejszej pewności siebie, rozpoznawali oszustwa równie dobrze, a niekiedy nawet lepiej, niż młodsze pokolenia.

– W obiegowej opinii osoby starsze mają niską świadomość oraz wiedzę dotyczącą cyfrowych rozwiązań i związanych z nimi zagrożeń. W rzeczywistości jednak w wielu przypadkach może być zupełnie inaczej – mówi cytowany przez 300gospodarka.pl Chester Wisniewski, dyrektor ds. technologii w firmie Sophos.

3.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)

Wiceminister z KO zapowiada, że gdy Rafał Trzaskowski zostanie prezydentem Polski, zostanie zniesiona kadencyjność w samorządach. Już wiadomo, że taki ruch popiera PSL.

„Od wójta gminy Cisna po prezydenta Warszawy – wszyscy jesteśmy samorządowcami. To my jesteśmy najbliżej ludzi i ich spraw. Rozumiemy lokalne problemy – i choć skala jest oczywiście różna zależnie od miejsca, to wiele z nich jest bardzo podobnych.

Dziękuję przyjaciołom ze Związku Gmin Wiejskich RP za lata dobrej współpracy i wymiany doświadczeń. Za dzisiejsze spotkanie. I za Wasze wsparcie” - tak Rafał Trzaskowski na platformie X opisuje jedno z kampanijnych spotkań.

Kandydat KO na prezydenta, walcząc o głosy, bardzo często podkreśla, że jest prezydentem Warszawy, samorządowcem i dlatego jako prezydent będzie samorządom sprzyjał. A wielu wójtów, burmistrzów i prezydentów miast ma obecnie bardzo wyraźne oczekiwania. Chodzi o kadencyjność ich stanowisk.

Tylko dwie kadencje i koniec

W 2018 roku PiS wprowadził przepisy ograniczające sprawowanie władzy z gminach. Wójt, burmistrz, prezydent może rządzić tylko dwie kadencje pod rząd i koniec – potem musi zrobić sobie przerwę. Politykom z Warszawy chodziło o wymuszenie odświeżenia w miastach, nowych ludzi, zerwanie z narosłymi układami i zależnościami.

Od początku wielu samorządowców z tym prawem się nie zgadzało. Mówili, że to naruszenie praw obywatelskich. Od dawna trwa dyskusja nad wykasowaniem zakazu, ale niewiele się w tej sprawie wydarzyło.

Koniec ograniczeń. Są konkrety.

– Gdy Rafał Trzaskowski zostanie prezydentem, to jest nadzieja, że będzie zniesiona dwukadencyjność w samorządach – powiedział w RMF FM Jacek Karnowski, senator oraz wiceminister funduszy i polityki regionalnej, były wieloletni prezydent Sopotu, który od zawsze krytykuje rozwiązanie PiS.

To jednak wymaga większości parlamentarnej. Niektórzy mówią także o trzykadencyjności – zaznaczył polityk KO, bo faktycznie opinie w koalicji rządzącej są różne.

– A jesteście pewni, że ta większość się znajdzie? Jaki Lewica czy Polska 2050, a nawet Konfederacja i PiS miałyby mieć interes w zabetonowaniu waszych prezydentów miast praktycznie dożywotnio? – pyta na X Anna Maria Żukowska, przewodnicząca klubu parlamentarnego Lewica.

PSL już pracuje nad zniesieniem kadencyjności

Tymczasem ludowcy już od dawna pracują nad zmianą przepisów.

– PSL zgłosi propozycję zniesienia kadencyjności samorządowców albo będzie ją popierać – deklaruje w rozmowie z „Dziennikiem Zachodnim” Henryk Kiepura, wiceminister edukacji. – Jesteśmy przeciwni kadencyjności, sami pracujemy nad odpowiednimi rozwiązaniami. Przy naszym klubie parlamentarnym PSL działa nawet specjalny zespół pod kierownictwem posła Michała Pyrzyka zajmujący się tym zagadnieniem – podkreśla.

I dodaje: – Są dwa sposoby na to, aby mieszkańcy decydowali o wyborze prezydenta czy burmistrza. Pierwszy to wybory, a drugi to referendum, podczas którego można odwołać prezydenta miasta tak, jak to miało miejsce w Częstochowie. Opowiadamy się za tym, żeby znieść kadencyjność i wprowadzić również kilka innych przepisów. To propozycja całej partii i będzie ona w przyszłości przez nas zgłaszana albo będziemy ją popierać.

5.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Rafał Trzaskowski X

(sk)

Ceny obowiązkowego OC dla właścicieli pojazdów idą w górę. Tak wynika z analizy ostatnich miesięcy. Ale nie w każdym województwie kierowcy płacą tyle samo.

OC to obowiązek każdego właściciela pojazdu. Za brak takiego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej grożą kary. Tak samo jak za spóźnienie z opłaceniem składki. A te potrafią być wysokie.

– OC i AC za samochód mający 13 lat to ponad 1200 złotych. Właśnie ubezpieczyłem – mówi pan Paweł.

I zwraca uwagę, że coraz więcej firm ubezpieczeniowych nie wymaga wpłaty całej kwoty jednorazowo.

– Bo dla wielu osób to za dużo. Można płacić ratami co miesiąc, ale wtedy – w moim przypadku – wyszło 200 zł więcej w skali roku – opowiada.

OC droższe niż przed rokiem

Serwis Rankomat podlicza pierwsze trzy miesiące tego roku i diagnozuje: średnia cena OC w I kwartale 2025 była wyższa o 19,7 proc. niż w poprzednim roku. W województwach i miastach wojewódzkich wzrosty wyniosły od kilkunastu do prawie 25 proc. Patrząc jednak na ceny obowiązkowych polis komunikacyjnych z perspektywy następujących po sobie kwartałów, widać tymczasową stabilizację.

W porównaniu do ostatnich 3 miesięcy 2024 roku, w pierwszych 3 miesiącach 2025 roku odnotowano obniżkę o 0,9 proc. To pierwszy spadek od 7 kwartałów.

W raporcie RanKING eksperci rankomat.pl podsumowują, jak kształtowały się średnie składki obowiązkowych polis w minionym kwartale. I sprawdzają, w których regionach Polski kierowcy mogli liczyć na najkorzystniejsze oferty ubezpieczycieli.

Jak przełoży się procenty na złotówki, to teraz kierowcy płacą średnio o 118 zł więcej niż rok temu, a w niektórych regionach różnica wynosi ponad 150 zł.

Gdzie taniej, gdzie drożej

Serwis opisuje także regionalne różnice cen. Wynika z tego, że najwięcej na OC wydają kierowcy z województw: pomorskiego (810 zł), mazowieckiego (757 zł) i dolnośląskiego (756 zł).

Natomiast na najniższe składki mogli liczyć kierowcy z województw: podkarpackiego (568 zł), świętokrzyskiego (591 zł) i opolskiego (591 zł) – czytamy.

Najmłodsi płacą najwięcej

Najwyższe opłaty dotyczą najmłodszych kierowców. Zgodnie z analizą 19-latkowie płacili średnio 2619 zł. Z kolei na największe zniżki mogą liczyć 61-latkowie (578 zł).

Najtańsze w ubezpieczeniu były samochody marki Skoda (659 zł), natomiast najdroższe BMW (807 zł). Panny i kawalerowie płacili 877 zł, a osoby pozostające w związku małżeńskim 634 zł – podaje Rankomat.

2.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)

Fundacja Centralna ma otrzymać 1 milion złotych obiecanej nagrody za wskazanie sprawcy zatrucia Odry. Tak orzekł sąd w sprawie katastrofy ekologicznej.

Pod koniec lipca 2022 roku wędkarze zaczęli zgłaszać, że w Odrze dzieje się coś niepokojącego. Chodziło o masowe śnięcie ryb. Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” Przemysław Daca wskazał, że katastrofa ekologiczna zaczęła się w okolicach Oławy. Jednak od momentu zgłoszenia sprawy przez około dwa tygodnie nie było wiadomo, jakie działania podjęto w związku z ewentualnym zagrożeniem.

Strażacy i żołnierze wyciągali z wody tony śniętych ryb

Prawda okazała się fatalna. Doszło do bardzo poważnej katastrofy, a strażacy i żołnierze wyciągali z wody tony śniętych ryb. Co było tego przyczyną? Oficjalna wersja wskazuje, że przyczyną były złote algi. To mikroorganizmy, które mogą wydzielać związki toksyczne.

Było jednak pytanie o to, co przyczyniło się do zakwitu alg. Podejrzenia padały na różne firmy, które mogły wylewać nieczystości do rzeki.

Komendant główny policji wyznaczył nagrodę za wskazanie sprawcy

– Sprawa zanieczyszczenia Odry jest niezwykle skandaliczna. Troska o środowisko naturalne i stan polskich zasobów wodnych jest w dobie zmian klimatu niezwykle istotna i zrobimy wszystko, by kwestia ta została odpowiednio zbadana, wyjaśniona, a winni – surowo ukarani – zapowiedział latem 2022 roku ówczesny premier Mateusz Morawiecki.

A komendant główny policji wyznaczył nagrodę w wysokości 1 mln zł za wskazanie osoby odpowiedzialnej za zanieczyszczenie Odry lub mającej istotne informacje mogące doprowadzić do ustalenia sprawców.

I sprawa przycichła. Aż do niedawna, kiedy Fundacja Centralna zgłosiła się po pieniądze.

Wolontariusze zbierali materiały przez blisko rok

Fundacja wskazała, że winnych jest wielu. To były premier i wojewodowie jako organy, które sprawują nadzór nad działalnością państwowych kopalń. W ocenie ekspertów to właśnie zasolona woda z tych przedsiębiorstw przyczyniła się do zakwitu alg.

– Przez blisko rok zbierała różnego rodzaju materiały pozyskiwane w trybie dostępu do informacji publicznej od organów środowiskowych i organów administracji publicznej.

Analizowała też raporty organizacji pozarządowych, w tym między innymi raporty środowiskowe Greenpeace i WWF. Wolontariusze badali korespondencję między organami, analizowali akty prawne, wczytywali się w rozporządzenia dające spółkom węglowym możliwość zrzutu zanieczyszczeń do rzek i sprawdzała wysokość grzywien nakładanych na spółki węglowe za przekroczenie wskaźników dopuszczonych w decyzjach wodnoprawnych – mówił TVN24 mecenas Konrad Kaczyński, pełnomocnik Fundacji Centralnej w sporze ze skarbem państwa.

Sąd uznał, że nagroda się należy

„Ustalenia Fundacji potwierdziły późniejsze wnioski Najwyższej Izby Kontroli. W swym obszernym raporcie NIK zalecił rządowi zmianę sposobu gospodarowania ściekami z kopalni i wzmocnienie monitoringu jakości wód” – przytacza serwis wodnesprawy.pl.

Państwo nie chciało jednak wypłacić obiecanej nagrody. Fundacja pozwała więc państwo i wygrała. Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że nagroda się należy. I powołał się na art. 919 Kodeksu cywilnego, który wskazuje: „kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, obowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać".

2.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Biologiczny Kosmos Facebook

(sm)