PiS zrobiło z CBA główną służbę specjalną. Tymczasem najnowszy, międzynarodowy raport pokazuje, że mamy poważny problem z korupcją. Większy niż wcześniej.

Ogromne pieniądze na oprogramowanie szpiegujące Pegasus, zatrzymania, którym towarzyszyły kamery telewizyjne. O Centralnym Biurze Antykorupcyjnym w ostatnich latach było głośno. Także o jego akcjach, bo za rządów PiS ta służba wyrosła na jedną z tych ważniejszych.

Tak miało być, ale...

CBA – przypomnijmy – powstało w połowie 2006 roku. To była nowa służba, do której wstąpili najbardziej doświadczeni policjanci. Mieli tropić korupcję. Analizować wyniki publicznych przetargów, sprawdzać, czy któryś z polityków nie ukrywa majątku, mogli używać podsłuchów, prowokacji, instalować ukryte kamery. Wszystko po to, żeby nikt nie brał w łapę.

Dramatyczny spadek w rankingu. Powody

Tymczasem według najnowszego raportu Transparency International – Polska zajęła aż 47 miejsce na 180 analizowanych krajów. Zdobyliśmy 54 punkty na 100.

W porównaniu z rokiem poprzednim to spadek o dwa miejsca, a w stosunku do 2015 roku pozycja jest znacznie gorsza. Wówczas byliśmy na 29 miejscu z wynikiem 63 punktów.

„Poprzedni, kierowany przez PiS, polski rząd „obezwładnił sądownictwo i podkopał rządy prawa” – przytacza treść raportu TVN24.

I dodaje, że autorzy dokumentu punktują, że „reformy” PiS umożliwiły władzy mianowanie swoich urzędników sądowych, a także prowadzenie dochodzeń przeciwko sędziom i ich karanie, ograniczając kontrolę władzy.

„Indeks postrzegania korupcji z 2023 roku pokazuje, że korupcja kwitnie na całym świecie” – stwierdzono.

W najnowszym raporcie Transparency International jesteśmy wyżej od Węgrów, Bułgarów czy Rumunów, ale daleko za Duńczykami, Finami, Nowozelandczykami czy Norwegami.

02.02.2024 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. CBA

(ss)

Szkoła chce decydować, kto może się opiekować dzieckiem w nocy. Taki zapis w szkolnym statucie dał jednej z placówek zwycięstwo w konkursie na szkolny absurd.

Stowarzyszenie Umarłych Statutów wychodzi z założenia, że edukację prawną trzeba prowadzić od najmłodszych lat. Dzieci i młodzież w pierwszej kolejności w swoim życiu spotykają się z przepisami zawartymi w szkolnych regulaminach i statutach.

Absurd goni absurd

Wiele z nich jest po prostu niezgodnych z prawem, nieżyciowych i absurdalnych. Do tego stopnia, że SUS uznało, że te najbardziej oderwane od rzeczywistości trzeba wyróżnić. Tak powstała idea internetowego konkursu na Statutowy Absurd Roku.

– Konkurs jest sygnałem ostrzegawczym dla szkół, których statuty naruszają prawo powszechnie obowiązujące. Mamy nadzieję, że będzie stanowił inspirację do zmian, ale także podniesie świadomość społeczną na temat praw uczniowskich – podkreśla Daniel Sjargi, wiceprezes SUS.

Konkurencja była silna

Głosowanie było etapowe. Szkoły i ich statuty brały udział w pojedynkach, a zwycięzca przechodził w tej grze dalej. Wszystkie propozycje były mocne. Jak np. ta, że w dzień papieski dzieci muszą przychodzić do szkoły odpowiednio ubrane – na galowo: w białych bluzkach i ciemnych spodniach lub spódnicach.

Problem w tym, że taki dzień nie jest żadnym świętem państwowym, a szkoła w żadnym przypadku nie może uczniowi wskazywać, jak mają się ubrać. Dodatkowo placówka nie wymagała szczególnego stroju w przypadku innych, ważniejszych świąt.

Ale zwycięstwo w tej niezwykłej rywalizacji przypadło Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Pępowie (powiat gostyński).

„Rościła sobie prawo do karania uczniów za to, że po godzinie 22 byli poza domem bez opieki rodziców” – podaje SUM.

I dodaje, że w finale ta placówka zmierzyła się z XXI Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Kostki w Lublinie, które uczniom zakazuje udziału we „wszelkiego rodzaju pokazach ciała”.

Nie wiadomo jednak, o co dokładnie chodzi.

Przepis szkolny nie może być bezprawny

– Jest to przykład znacznej ingerencji szkoły w życie uczniów i ich rodzin. Przepis sformułowany tak, jak w statucie pępowskiej podstawówki, w praktyce zakazał uczniom wieczornego wyjścia do teatru z dziadkami, czy nocnego spaceru do parku ze starszym rodzeństwem – mówi o zwycięzcy Daniel Sjargi.

I podkreśla: – Szkoły bardzo często regulują w swoich statutach zakazy lub kary, które odnoszą się do aktywności pozaszkolnych. W większości przypadków robią to bezprawnie.

Tłumaczy także, że każdy zakaz lub nakaz wprowadzony przez publiczną instytucję musi być wydany na podstawie i w granicach prawa. Tak wynika z Konstytucji, która także wskazuje, że chronione jest życie prywatne i rodzinne. Dlatego „wewnętrzne prawo” placówki w Pępowie jest sprzeczne z prawem państwowym.

– Bo to nie szkoła, a rodzice decydują, komu i kiedy powierzą opiekę nad swoimi dziećmi. Nie można ich tego prawa pozbawić inaczej niż na podstawie ustawy – podkreśla organizator konkursu.

02.02.2024 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. iStock / SUS

(ss)

Od 1 czerwca bezrobotni dostaną wyższe zasiłki. Znana jest już kwota waloryzacji. O ile zatem wzrośnie to świadczenie?

Zasiłek dla bezrobotnych jest waloryzowany co roku 1 czerwca. Jej wysokość zależy od poziomu inflacji. Jak podał GUS w 2023 roku w stosunku do 2022 wzrosła ona średnio o 11,4 proc.

Co to oznacza?

Że w tym roku to świadczenie wzrośnie o 133 i 170 zł. To, jaką podwyżkę dostanie bezrobotny, zależy od jego stażu pracy.

Tak jest

Jeśli bezrobotny przepracował więcej niż 5 lat i mniej niż 20 lat (odprowadzane były składki na Fundusz Pracy), to obecnie dostaje 1491,90 zł (to kwota podstawowa) przez pierwsze 90 dni posiadania prawa do zasiłku. Potem – 1171,60 zł.

Jeśli bezrobotny przepracował mniej niż 5 lat, to dostanie 80 proc. zasiłku podstawowego.

A jeśli przepracował więcej niż 20 lat, to na jego konto będzie wpływało 120 proc. zasiłku podstawowego.

Tak będzie

Od 1 czerwca zasiłek dla bezrobotnych wzrośnie o wskaźnik waloryzacji, czyli 11,4 proc.

W przeliczeniu na konkretne kwoty, oznacza to wzrost zasiłku do 1661,98 zł przez pierwsze 90 dni posiadania prawa do zasiłku i 1305,16 zł przez kolejne miesiące.

Na tę kwotę mogą liczyć bezrobotni, którzy przepracowali co najmniej 5 lat i mniej niż 20 lat.

80 proc. zasiłku podstawowego otrzymają bezrobotni, którzy przepracowali mniej niż 5 lat.
120 proc. zasiłku podstawowego trafi do osób, które mają ponad 20-letni staż pracy.

Komu przysługuje zasiłek?

Żeby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych trzeba:

- zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy;
- mieć co najmniej 365 przepracowanych dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy;
- nie pobierać renty ani emerytury;
- otrzymywać przed utrata pracy co najmniej minimalne wynagrodzenie, od którego były odprowadzane składki;
- być gotowym do podjęcia pracy.

Zasiłek zostanie przyznany, jeśli dla ubiegającego się o niego bezrobotnego nie będzie propozycji pracy, stażu, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Jak długo zasiłek jest wypłacany?

Zasiłek dla bezrobotnych może być przyznany na:

- 180 dni – jeśli osoba bezrobotna mieszka w powiecie, w którym stopa bezrobocia 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju;
- 365 dni – jeśli osoba bezrobotna spełnia przynajmniej jeden z tych warunków: 
• mieszka w powiecie, w którym stopa bezrobocia 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju;

• ma więcej niż 50 lat i co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku;
• samotnie wychowuje dziecko w wieku poniżej 15 lat;
• utrzymuje co najmniej jedno dziecko w wieku poniżej 15 lat, a małżonek lub małżonka też jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku.

Informacji na temat zasiłku dla bezrobotnych udzielają powiatowe urzędy pracy. Można znaleźć je także na stronie praca.gov.pl lub urzędów pracy.

01.02.2024 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. iStock

(ss)

Już od jutra – czwartku 1 lutego – będzie można składać do ZUS wnioski o 800 plus na nowy okres świadczeniowy. Uwaga – tylko przez internet.

Od 1 stycznia tego świadczenie wychowawcze wzrosło z 500 zł do 800 zł. Z tych pieniędzy co miesiąc korzysta około 7 milionów dzieci.

– Żeby otrzymać świadczenie wychowawcze na nowy okres świadczeniowy, który trwa od 1 czerwca 2024 r. do 31 maja 2025 r., trzeba złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiedni wniosek drogą elektroniczną – przypomniał Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.

Wnioski tylko przez internet

ZUS zacznie przyjmować wnioski już od jutra – czwartku 1 lutego. I jest gotowy do tej akcji. Wnioski można składać przez:

• Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS,
• Bezpłatną aplikację mobilną mZUS (telefony komórkowe, tablety),
• portal Emp@tia,
• bankowość elektroniczną (jeśli nasz bank ma taką usługę).

– Bezpłatnej aplikacji mZUS można używać na urządzeniach mobilnych: telefonach komórkowych i tabletach z systemami operacyjnymi Android i iOS. Należy ją pobrać ze sklepów Google Play i App Store. Aplikacja mZUS zawiera funkcje, które przyspieszają wypełnienie wniosku – podpowiada rzecznik ZUS.

Jeżeli rodzic nie wypełni prawidłowo wniosku, ZUS poprosi o poprawienie elektronicznego dokumentu w ciągu 14 dni. Wiadomość o tym ZUS prześle też na adres mailowy i numer telefonu, który podamy we wniosku.

Kiedy ZUS wypłaci pieniądze?

Osoby, którzy złożą dobrze wypełniony wniosek:

• do 30 kwietnia – otrzymają pieniądze do 30 czerwca,
• w maju – otrzymają pieniądze do 31 lipca z wyrównaniem od czerwca,
• w czerwcu – otrzymają pieniądze do 31 sierpnia z wyrównaniem od czerwca,
• w lipcu – otrzymają pieniądze do 30 września z wyrównaniem od lipca,
• w sierpniu – do 31 października z wyrównaniem od sierpnia.

Przypominamy

Świadczenie wychowawcze, czyli popularne 800 plus, przysługuje na każde dziecko do ukończenia przez nie 18 lat, niezależnie od osiąganych przez rodzinę dochodów.

Żeby dostać pieniądze na nowy okres rozliczeniowy, trzeba złożyć do ZUS odpowiedni wniosek drogą elektroniczną.

800 plus przysługuje także zamieszkałym w Polsce cudzoziemcom, w tym uchodźcom ukraińskim, o ile ich pobyt w Polsce jest zalegalizowany.

31.01.2024 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. iStock

(ss)