Mniej ochoczo reagujemy na akcje charytatywne, pomocowe. Mamy mniejszą ochotę kogoś wesprzeć. Takie wnioski płyną z najnowszego raportu „Barometr humanitarny”.

Podczas tegorocznego finału WOŚP udało się zebrać rekordową kwotę ponad 289 mln zł. Co roku też Polacy, rozliczając podatek, przekazują coraz większe pieniądze (z 1,5 proc.) na organizacje pożytku publicznego. Gdy trzy lata temu Rosja otwarcie zaatakowała Ukrainę, Polacy ruszyli z pomocą – zbierali dary, wpłacali pieniądze, oferowali swoje domy uchodźcom.

Patrząc na to wszystko można powiedzieć, że pomaganie mamy we krwi. Na pewno?

Pomocowe zaangażowanie Polaków wraca do poziomu sprzed wojennej eskalacji

Z raportu organizacji Lekarze bez Granic wynika, że nasza ochota na udział w akcjach charytatywnych czy pomocowych spada. 83 proc. ankietowanych deklaruje, że w ostatnich 12 miesiącach przynajmniej raz zaangażowało się w aktywność dobroczynną. Jest to wynik nieco niższy niż w roku 2023 (88 proc.) – podaje organizacja.

Podobnie jak w poprzednich latach Polacy pomagali potrzebującym, wrzucając pieniądze do puszek w trakcie zbiórki (43 proc. wskazań). Pomagaliśmy też przekazując 1,5 procent podatku (39 proc.) i oferowaliśmy np. ubrania czy żywność. (36 proc.).

Ale to już było, bo Lekarze bez Granic zwracają uwagę, że nasz pomoc topnieje. Po wybuchu wojny w Ukrainie obserwowaliśmy wybuch takich działań, teraz widoczny jest spadek.

– Pomocowe zaangażowanie Polaków wraca do poziomu sprzed wojennej eskalacji. Ten spadek nie jest duży, ale wyraźnie zmniejszyła się różnorodność podejmowanych działań – komentuje Draginja Nadaždin, dyrektorka Lekarzy bez Granic w Polsce.

Pomagamy, bo samo możemy kiedyś potrzebować wsparcia

Obecnie raczej powszechnie kierujemy się zasadą wzajemności (53 proc. respondentów), która kładzie nacisk na hasło „dobro wraca”. Motywacją pomagania jest myśl, że kiedyś sami będziemy potrzebowali wsparcia.

„Wyraźnie mniej osób stwierdziło, że pomagają, ponieważ tak zostali wychowani (35 proc.). We wszystkich trzech odpowiedziach odnotowano niewielkie spadki w porównaniu do 2023 roku” – odpowiednio o 6,4 i 3 proc. – podaje organizacja.

Wpływ na postawę Polaków mają również przekazy polityczne

Przyczyn zmiany nastrojów jest kilka. Na pewno wśród nich jest „zmęczenie kryzysami”. Widać to w nastawieniu do pomagania uchodźcom. Jeszcze w 2023 roku 62 proc. zapytanych o zdanie było gotowych wspierać uchodźców, a 52 proc. imigrantów. Teraz jednak te liczby są mniejsze: odpowiednio 43 i 34 proc.

Jednocześnie odsetek osób chcących wspierać osoby dotknięte konfliktami zbrojnymi spadł z 35 do 25 proc..

– Zmiana postaw wobec migrantów i uchodźców z jednej strony może być efektem zmęczenia kryzysami migracyjnymi i konfliktami zbrojnymi, zwłaszcza w kontekście wojny w Ukrainie oraz napięć na granicy z Białorusią. Z drugiej strony, istotny wpływ mają również przekazy polityczne, w których coraz częściej podkreśla się konieczność ochrony interesów narodowych oraz ograniczania pomocy humanitarnej na rzecz wsparcia wewnętrznych potrzeb społecznych – komentuje Urszula Krassowska, dyrektorka badań społecznych w agencji badawczej Opinia24.

I podkreśla: – Dodatkowo, dominujące w ostatnich latach narracje polityczne często łączą temat migracji z zagrożeniami ekonomicznymi i społecznymi, co może zniechęcać społeczeństwo do angażowania się w tego typu pomoc.

9.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)

Łagodna zima sprawiła, że kleszcze szybciej niż zwykle obudziły się z letargu. Specjaliści już teraz ostrzegają przed tymi pajęczakami. Bo potrafią być groźne.

Kleszcze zimą nie zapadają w sen. Choć są znacznie mniej aktywne. Dlatego nawet zimą może się zdarzyć, że ktoś na skórze zauważy kleszcza, przyniesionego np. w choinką z lasu.

Jednak prawdziwy „sezon kleszczowy” zaczyna się wiosną. Kiedy robi cię ciepło, pajęczaki atakują.

Kleszcze budzą się do życia szybciej niż zwykle

„Niestety można je spotkać praktycznie wszędzie – nie tylko w lesie, ale także w parku, podczas spaceru z psem wokół bloku czy w trakcie pracy w ogródku. Ich ukąszenie choć bezbolesne, może wiązać się z ryzykiem zakażenia chorobami odkleszczowymi. Najwięcej pacjentów zgłasza się do lekarza po ugryzieniu kleszcza w miesiącach wakacyjnych, od czerwca do sierpnia, kiedy spędzamy więcej czasu wśród zieleni” – uczula Narodowy Fundusz Zdrowia.

A firma Enel-Med dodaje: „Łagodna zima i wyższe temperatury sprawiają, że kleszcze budzą się do życia szybciej niż zwykle. Jeszcze niedawno sezon na te pasożyty rozpoczynał się wiosną, a kończył jesienią, jednak dziś ich aktywność trwa niemal przez cały rok. Wcześniejsze żerowanie oznacza większe ryzyko ukąszeń i zakażeń chorobami odkleszczowymi, takimi jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu (KZM)”.

Jeśli sami usuwamy kleszcza, nie róbmy tego w taki sposób

Niestety lekarze obserwują wzrost liczby zachorowań na choroby odkleszczowe.

– Bardzo rzadką, niebezpieczną chorobą przenoszoną przez kleszcze jest wirusowe odkleszczowe zapalenie mózgu. Ale zdecydowanie więcej osób zaraża się boreliozą – komentuje Paweł Piróg, dyrektor lubelskiego NFZ.  

Tylko w województwie lubelskim w 2022 r. było ponad 7300 pacjentów leczonych na boreliozę. W 2023 roku już niemal 8500.

Im dłużej kleszcz ma kontakt z krwią człowieka, tym większe jest ryzyko zakażenia. Znaczący wzrost ryzyka zakażenia bakterią przenoszoną przez kleszcze pojawia się po 36 godzinach od momentu wkłucia – uczula NFZ. I radzi aby – jeżeli ktoś sam usuwa pajęczaka – nie robić tego:

nie wyciągać „gołymi” palcami,
nie rozgniatać,
nie wyciskać,
nie wykręcać,
nie przypalać,
nie smarować tłustymi substancjami lub innymi chemikaliami, np. kosmetykami do ciała, oliwą z oliwek,
nie usuwać igłą.

9.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)

Senacka komisja zdecydowała, że należy dalej pracować nad pomysłem wprowadzenie ceny minimalnej na alkohol. Wątpliwości ma jednak Ministerstwo Rolnictwa. Przekonuje, że Polacy zaczną kupować tanie, podejrzane, nielegalne trunki.

Ministerstwo Zdrowia ma plan walki z wysokim spożyciem alkoholu przez Polaków. Przeciętnie dorosły wypija 12 litrów czystego alkoholu rocznie. Żeby pił mniej, co roku rośnie akcyza na trunki i ma wejść w życie nocna prohibicja na stacjach paliw. Ale są także inne pomysły.

Abstynenci piszą do polityków

Mazowiecki Związek Stowarzyszeń Abstynenckich skierował do Senatu petycję, w której domaga się wprowadzenia ceny minimalnej na alkohol. Proponuje, żeby każde 100 ml 100-procentowego alkoholu nie mogło kosztować mniej, niż wskaże władza. Przy czym stawka zmieniałby się wraz ze wzrostem płacy minimalnej.

Petycją zajęli się senatorowie i uznali, że nad tym rozwiązaniem należy dalej pracować. Oznacza to, że senacka komisja ds. petycji nie wyrzuciła od razu pomysłu do kosza.

Lepiej edukować, niż wprowadzać restrykcje

Nie każdy jednak podziela opinię senatorów. Stanowczo cenie urzędowej sprzeciwia się Ministerstwo Finansów. Uważa, że tylko podatki są skutecznym narzędziem, które spowoduje zmniejszenie spożycia.

„Związek Pracodawców Polskiego Przemysłu Spirytusowego (ZPPPS) w swojej opinii odniósł się do przykładu wprowadzenia minimalnej ceny za standardową porcję alkoholu w Szkocji. Uznał, że wprowadzenie postulatów nie rozwiązuje problemu szkodliwej i nadmiernej konsumpcji, co wynika z raportu Public Health Scotland.

Jak podkreślił ZPPPS, mimo że napoje alkoholowe stały się bardziej dostępne cenowo, to Polacy nie zaczęli spożywać ich w większych ilościach. Według Związku od ponad dekady roczne spożycie alkoholu per capita utrzymywało się na podobnym poziomie – ok. 9,5 l w przeliczeniu na 100 proc. alkohol. Wskazują również na potrzebę edukacji, zamiast wprowadzania restrykcji” – pisze potalspozywczy.pl.

Większość klientów kupuje tanie alkohole. Wrócą meliny?

Głos zabrało także Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Straszy powrotem melin. Resort zwraca uwagę, że polscy klienci w sklepach kierują się główne ceną. Drogie produkty omijają i sięgają po tańsze.

„Resort dodał, że w przypadku wprowadzenia ceny minimalnej za porcję alkoholu, część konsumentów może też sięgnąć po alkohol pochodzący z nielegalnego źródła” – dodaje serwis.

9.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)

Na konta emerytów wpływają już świadczenia po waloryzacji. Tyle że to, co im dała, wciąż zabiera inflacja. Czy jest więc szansa na drugą waloryzację w tym roku?

– Jesteśmy gotowi z projektem ustawy wprowadzającej drugą waloryzację emerytur i rent – powiedziała w rozmowie z „Faktem” Marzena Okła-Drewnowicz, ministra ds. senioralnych.

I dodała: – Druga waloryzacja byłaby o tyle dobra, że ona podnosi podstawę emerytury.

Zastrzegła jednak, że trzeba poczekać na czerwcowe dane na temat inflacji. Dlaczego?

Inflacja maleje, ale wciąż jest odczuwalna

Przypomnijmy zatem, że dzięki pierwszej waloryzacji emerytury i renty wzrosły 5,5 proc. Bo taki wskaźnik inflacji ogłosił w lutym GUS. Zwaloryzowane świadczenia wpływają na konta emerytów i rencistów od 1 marca.

W marcu – jak podał GUS – inflacja wyniosła 4,9 proc. Było to… „kolejny raz poniżej oczekiwań analityków (5,1 proc.). W kolejnych miesiącach będziemy najprawdopodobniej obserwować dalszy spadek inflacji” – podsumował w swoim wpisie na X Andrzej Domański, minister finansów.

To dobra wiadomość, tyle że inflacja wciąż jest na tyle wysoka, żeby emeryci odczuwali ją w swoich kieszeniach. Czy to wystarczający powód, żeby w drugiej połowie roku kolejny raz zwaloryzować świadczenia?

Musimy poczekać na czerwcowy odczyt GUS

Otóż według przywołanego przez ministrę Okłę-Drewnowicz projektu ustawy druga waloryzacja zostałaby zrealizowana, gdyby – jak podaje dziennik – inflacja między styczniem a czerwcem przekroczyła 5 proc. w porównaniu do tego samego okresu ubiegłego roku.  

– Gdyby taki wskaźnik był na koniec czerwca, mielibyśmy dwa miesiące, żeby przeprocedować ustawę, bo druga waloryzacja miałaby zadziałać we wrześniu – doprecyzowała Okła-Drewnowicz.

Oznacza to, że losy drugiej waloryzacji w tym roku rozstrzygną się z czerwcowym odczytem inflacji.

9.04.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)