Epidemia koronawirusa znalazła oddźwięk w języku, w którym pewne słowa odżywają, pojawiają się też nowe, np. "koronaferie". Językoznawca prof. Jerzy Bralczyk dostrzega to, ale ma nadzieję, że wiele z nich odejdzie szybko wraz z koronawirusem.  

Koronawirus Sars-Cov-2 wywołał w Polsce epidemię i... wpłynął na język. Sprawił, że w pojawiły się nowe określenia; większą popularność zyskały też słowa znane od dawna, jak np. izolacja, testy czy tarcza. Reakcję języka polskiego na pandemię obserwują językoznawcy.

Prof. Jerzy Bralczyk komentuje, że jeżeli w życiu społecznym pojawia się zjawisko, które "wyraźnie się zaznacza i odciska piętno", to wówczas związane z nim słowo dodaje się do różnych innych słów, bardzo często - dla skrótu. "Dawniej było mnóstwo różnych euro-, eko- czy neo-" - przypomina, komentując popularność przedrostka "korona-", obecnego np. w słowie "koronaferie".

"Nie jestem zwolennikiem nadmiernego używania takich różnych `koron`" - zastrzega językoznawca i podkreśla, że takie sformułowania dość mocno go irytują, bo ich używanie jest upraszczaniem rzeczywistości. Wolałby on, "żeby to było jakoś opisane".

"Trzeba jednak przyznać, że samo słowo `korona` dość dobrze do tego się nadaje - jest poręczne i łatwo sie przykleja do innych słów" - zauważa profesor.

Wpływ pandemii na gospodarkę sprawił, że w mediach gości słowo "tarcza antykryzysowa". Zdaniem prof. Bralczyka "tarcza" to dość wygodna metafora, która oddziałuje na odbiorcę poprzez dosłowne znaczenie, a także wywołując skojarzenia. "`Tarcza` ma pozytywne konotacje: tarczą się zasłaniamy przed ciosami; możemy być z tarczą albo na tarczy" - wymienia językoznawca.

Jednocześnie ostrzega on, że jeśli metaforę zbyt często się powtarza, wówczas może się ona zleksykalizować i przestaje być przejrzysta. "Albo też zaczyna nas nużyć, drażnić; dostrzegamy wówczas, że większość metafor upraszcza rzeczywistość" - mówi.

Prof. Bralczyk zwraca uwagę na modne słowa, których ludzie czasem używają, by pokazać swoje ideologiczne zaangażowanie: "Tak było dawniej ze słowem `postępowy`, a stosunkowo niedawno - `innowacyjny`. `Innowacyjność` była naszym obowiązkiem. Teraz `tarcza` jest w obiegu. Czasem ci, którzy są nieżyczliwi rządowi i jego działaniom używają słowa `tarcza` ironicznie, inni używają go serio, chcąc podkreślić, że jesteśmy `zaopiekowani`".

Rzadko używanymi do niedawna słowami, a obecnie powszechnymi, są "epidemia" czy "pandemia". "Słowa `demos` i `epidemos` mają grecki rodowód. Epidemia - wiemy, co to jest; pandemia ma szerszy zasięg, a jednocześnie kojarzy się z `pandemonium`. Jeśli coś jest endemiczne - to jest swojskie, a epidemiczne - to pochodzi niejako z zewnątrz. Mamy tu jeszcze cząstkę `pan-` - miłą uchu, która jednak w tym wypadku oznacza grecką `wszystkość`. Jak w `panoptiocum` - gdzie `wszystko` się widzi, i `pandemionium` - gdzie diabły `wszystko` ogarniają, tak i `pandemia` oznacza coś, co jest `wszędzie`" - opowiada prof. Bralczyk.

"Ponieważ chciałbym, żeby koronawirus szybko od nas odszedł, to mam nadzieję, że przez to również niektóre słowa przestaną być potrzebne. Mam nadzieję, że związane z epidemią słowa nie wejdą na dłużej do języka; że wiele z nich odejdzie wraz z koronawirusem" - podsumowuje profesor.

Językoznawca zauważa również popularność określeń "zdalne nauczanie" i "praca zdalna".

"Zdalność. Nie bardzo mi się to słowo podobało; kojarzy się raczej z pilotem (np. do sprzętu RTV - PAP), którego używając - powoduję ruch w innym miejscu" - mówi prof. Bralczyk. Teraz jednak powoli się do niego przyzwyczaja: "Przynajmniej jest to polskie słowo. Z rodowodem słowiańskim". -(N)-

09.06.2020 Niedziela.BE // foto: WARSAW, MAZOWICKIE/POLAND - 12.06.2016: Big Book Festival in Warsaw. On picture: Jerzy Bralczyk // źródło: Szymon Zdziebłowski, PAP - Nauka w Polsce, naukawpolsce.pap.pl // fot. Wende Images / Shutterstock.com

(kmb)

Opona musi być dobrana do stylu jazdy, a nie do budżetu!

Poznaj KLUCZOWĄ cechę opony, której prawdopodobnie NIGDY nie brałeś pod uwagę.

Dlaczego spokojny kierowca powinien wybrać oponę z segmentu podstawowego  (np. Nichelin Primacy 4),
a dynamiczny z segmentu sportowego (np. Michelin Pilot Sport 4S)?

O tym opowiadam w tym filmie.

Subskrybuj kanał Zachar OFF: www.youtube.com/user/ZacharOFF

Zobacz co testuję teraz:
https://www.facebook.com/zacharoffpl
https://instagram.com/zachar_off

04.06.2020 Niedziela.BE // fot. Bhakpong/Shutterstock.com // wideo: youtube.com // vloger: Zachar Zawadzki // kanał youtube: ZACHAR OFF // tagi: polski vloger, polscy vlogerzy, Zachar Zawadzki, kanał youtube ZACHAR OFF, niedziela.be

(kmb)

21 czerwca jest najdłuższym dniem w roku, z tej okazji obchodzony jest również dzień zwierzęcia o najdłuższej szyi na świecie – Światowy Dzień Żyrafy. Jest to dobry moment, aby czytelnikom portalu Niedzila.nl przybliżyć kilka ciekawostek na temat tego niezwykłego zwierzęcia.

Jan Brzechwa pisał: „Żyrafa tym głównie żyje, że w górę wyciąga szyję. A ja zazdroszczę żyrafie, ja nie potrafię.”

Zacznijmy, zatem od szyi – szyja żyrafy może być długa na 2m, ale posiada tyle samo kręgów, co szyja człowieka, mianowicie siedem. Szyje spełniają wiele funkcji, żyrafom służą również do walki. W czasie godów, samce używają ich w walce o samice. Starcie tego typu nosi nazwę necking.

Nie tylko szyja jest długa, również język zwierzęcia jest imponujący. Pięćdziesięciocentymetrowym jęzorem żyrafa może czyścić sobie uszy. Co ciekawe język ten jest koloru niebieskiego.

Ich długie kończyny razem z szyją pełnią również funkcje termoregulacyjne.  Samiec żyrafy może ważyć nawet 1200kg. Samica żyrafy waży około 830kg.

Nos żyrafy też jest niezwykły, ponieważ zwierzę potrafi go zamknąć. Najczęściej robi to, aby się ochronić w czasie burzy pisakowej.

Ciąża żyrafy trwa około 460 dni, oznacza to, że samica jest w ciąży rok i trzy miesiące. Gdy maleństwo w końcu się rodzi, musi spaść na ziemię z wysokości 1,5m.

Na wolności żyrafy występują w Afryce, a bardziej precyzyjnie od Czadu na północy po Republikę Południowej Afryki na południu i od Nigru na zachodzie do Somalii na wschodzie. Pochodzenie żyrafy można poznać, po wzorze na jej skórze.

Żyrafy są zwierzętami roślinożernymi a podstawą ich diety są liście akacji. Dzięki długiej szyi mogą jeść te niedostępne dla innych roślinożerców. Przeżuwają pożywienie, potem je połykają, nadtrawiony pokarm wraca do jamy ustnej i po raz kolejny jest przeżuwany. Żołądek żyrafy ma cztery komory.
Żyrafy biegnąc potrafią osiągnąć prędkość nawet 50km/h.

Najbardziej boją się drapieżnych zwierząt, a największe zagrożenie stanowią lwy. Żyrafy jednak nie są bezbronne. Dorosła żyrafa potrafi zaledwie jednym kopnięciem pozbawić wielkiego kota życia.

Co ciekawe naukowcy badający żyrafy nie potrafią się zgodzić, co do tego, ile jest gatunków długoszyich zwierząt. Jedni twierdzą, że jest jeden gatunek z 9 podgatunkami, inni, że tych podgatunków jest tylko 6, jeszcze inni badacze uważają, że na ziemi są 4 gatunki żyraf z 5 podgatunkami. 
Za słowami Kamili Bednarek: „Kto chce żyrafę spotkać już dziś, musi do zoo szybciutko iść”.

21.06.2019 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(as)

21 czerwca jest najdłuższym dniem w roku, z tej okazji obchodzony jest również dzień zwierzęcia o najdłuższej szyi na świecie – Światowy Dzień Żyrafy. Jest to dobry moment, aby czytelnikom portalu Niedzila.nl przybliżyć kilka ciekawostek na temat tego niezwykłego zwierzęcia.

Jan Brzechwa pisał: „Żyrafa tym głównie żyje, że w górę wyciąga szyję. A ja zazdroszczę żyrafie, ja nie potrafię.”

Zacznijmy, zatem od szyi – szyja żyrafy może być długa na 2m, ale posiada tyle samo kręgów, co szyja człowieka, mianowicie siedem. Szyje spełniają wiele funkcji, żyrafom służą również do walki. W czasie godów, samce używają ich w walce o samice. Starcie tego typu nosi nazwę necking.

Nie tylko szyja jest długa, również język zwierzęcia jest imponujący. Pięćdziesięciocentymetrowym jęzorem żyrafa może czyścić sobie uszy. Co ciekawe język ten jest koloru niebieskiego.

Ich długie kończyny razem z szyją pełnią również funkcje termoregulacyjne.  Samiec żyrafy może ważyć nawet 1200kg. Samica żyrafy waży około 830kg.

Nos żyrafy też jest niezwykły, ponieważ zwierzę potrafi go zamknąć. Najczęściej robi to, aby się ochronić w czasie burzy pisakowej.

Ciąża żyrafy trwa około 460 dni, oznacza to, że samica jest w ciąży rok i trzy miesiące. Gdy maleństwo w końcu się rodzi, musi spaść na ziemię z wysokości 1,5m.

Na wolności żyrafy występują w Afryce, a bardziej precyzyjnie od Czadu na północy po Republikę Południowej Afryki na południu i od Nigru na zachodzie do Somalii na wschodzie. Pochodzenie żyrafy można poznać, po wzorze na jej skórze.

Żyrafy są zwierzętami roślinożernymi a podstawą ich diety są liście akacji. Dzięki długiej szyi mogą jeść te niedostępne dla innych roślinożerców. Przeżuwają pożywienie, potem je połykają, nadtrawiony pokarm wraca do jamy ustnej i po raz kolejny jest przeżuwany. Żołądek żyrafy ma cztery komory.
Żyrafy biegnąc potrafią osiągnąć prędkość nawet 50km/h.

Najbardziej boją się drapieżnych zwierząt, a największe zagrożenie stanowią lwy. Żyrafy jednak nie są bezbronne. Dorosła żyrafa potrafi zaledwie jednym kopnięciem pozbawić wielkiego kota życia.

Co ciekawe naukowcy badający żyrafy nie potrafią się zgodzić, co do tego, ile jest gatunków długoszyich zwierząt. Jedni twierdzą, że jest jeden gatunek z 9 podgatunkami, inni, że tych podgatunków jest tylko 6, jeszcze inni badacze uważają, że na ziemi są 4 gatunki żyraf z 5 podgatunkami. 
Za słowami Kamili Bednarek: „Kto chce żyrafę spotkać już dziś, musi do zoo szybciutko iść”.

21.06.2019 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(as)