Polska: Zabytkowe cmentarze wymagają większej ochrony

Istniejące przepisy związane z ochroną obiektów zabytkowych, w tym cmentarzy, wymagają aktualizacji ze względu na współczesne zagrożenia: pandemię czy cyberdziałania. Wojna w Ukrainie pokazuje, że niszczenie dziedzictwa kulturowego może stać się strategią wojenną realizowaną przez agresora – zauważa Prawo.pl.

Serwis Prawo.pl przypomina, że sytuację zabytkowych cmentarzy określa ustawa z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przepisy rozporządzenia wskazują, że ochrona zabytków polega na planowaniu, przygotowaniu i realizacji przedsięwzięć zapobiegawczych, dokumentacyjnych, zabezpieczających, ratowniczych i konserwatorskich, mających na celu ich uratowanie przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zaginięciem.

Cytowana przez Prawo.pl, dr Katarzyna Góralczyk z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, uważa, że obowiązujące prawo nie odpowiada już naszym potrzebom, ponieważ katalog działań, które w nim przewidziano jest niewystarczający wobec zjawisk, jakie obecnie mają miejsce. Plany ochrony zabytków sporządza się odpowiednio do przewidywanych i realnych zagrożeń, w szczególności na wypadek: pożaru, katastrof naturalnych, budowlanych, demonstracji i rozruchów ulicznych, rabunku lub aktu wandalizmu, ataku terrorystycznego, konfliktu zbrojnego.

Ekspertka serwisu Prawo.pl wskazuje, że rozporządzenie zostało napisane blisko dwie dekady temu, a od tego czasu świat bardzo się zmienił. Katalog zagrożeń, jakiemu podlegają obiekty zabytkowe, w tym cmentarze, znacznie się rozszerzył. Obecnie obserwujemy zupełnie inne niż przed laty zjawiska. To choćby kwestia pandemii, która jest dużym zagrożeniem nie tyle dla obiektów zabytkowych, co dla personelu pracującego na cmentarzach zabytkowych. Ryzyko wyłączenia części personelu było pośrednim zagrożeniem dla tych obiektów. To także cyberzagrożenie. Wystarczy wirus czy jakaś awaria i tracimy całą bazę danych, którą trudno odbudować – zauważa Prawo.pl.

„Katalog zagrożeń wymienionych w rozporządzeniu należałoby rozszerzyć szczególnie dwie kwestie: chorób zakaźnych, bo to bezpośrednio wpływa na zarządzanie cmentarzem oraz cyberzagrożeń - wylicza dr Katarzyna Góralczyk. - Może wystarczyłoby dopisanie do niego >>i inne zagrożenia uznane przez kierownika jednostki<<, wówczas miałby on swobodę w analizie swojego obiektu” – dodaje ekspertka Prawo.pl.

===

02.11.2022 Niedziela.BE // źródło informacji: PAP MediaRoom // fot. Shutterstock, Inc.

(sn)