W okresie wakacyjnym liczba ogłaszanych upadłości w Belgii przeważnie spada i nie inaczej jest w tym roku - wynika z danych Belgijskiego Urzędu Statystycznego Statbel.

W okresie od 14 do 20 lipca (czyli w 29. tygodniu tego roku) w kraju ze stolicą w Brukseli ogłoszono 145 upadłości. To o 20 mniej niż tydzień wcześniej i ponad dwukrotnie mniej niż w pierwszym tygodniu lipca (297).

Tylko w jednym tygodniu tego roku liczba ogłoszonych bankructw była jeszcze mniejsza. Było tak w pierwszym tygodniu 2025 r., kiedy upadłość ogłosiło 111 przedsiębiorstw.

Jak dotąd w całym 2025 r. w Belgii upadło ponad 6,5 tys. firm. To o 3% więcej niż w tym samym okresie roku ubiegłego i o prawie 13% więcej niż w pierwszych 29. tygodniach roku 2023.

Większa liczba ogłaszanych bankructw przełożyła się na większą liczbę zwolnień z pracy. W wyniku upadłości ogłoszonych w okresie od 1 stycznia do 20 lipca 2025 r. zlikwidowano w Belgii około 17,4 tys. miejsc pracy. To o ponad 1% więcej niż rok temu i aż o 18% więcej niż dwa lata temu.

25.07.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W języku niderlandzkim eten oznacza jedzenie, zaś przymiotnik vers to świeży, świeże. Vers eten to zatem świeże jedzenie.

Często takie jedzenie uchodzi za zdrowsze i smaczniejsze, choć cenowo bywa różnie. Nieraz za świeże produkty naturalnego pochodzenia trzeba zapłacić więcej niż za przetworzoną żywność.

Można jednak z dużą dozą pewności siebie uznać, że „vers eten is meestal lekker en gezond” („świeże jedzenie jest zazwyczaj smaczne i zdrowe”). Wchodząc bardziej w szczegóły, można dodać, że „vers eten bevat meer vitamines dan bewerkt voedsel” („świeża żywność zawiera więcej witamin niż żywność przetworzona”).

Świeże warzywa to w języku niderlandzkim verse groente, świeża ryba to verse vis, a świeże bułeczki to verse broodjes. Zdanie „Lucyna eet zelden vers eten” przetłumaczymy jako „Lucyna rzadko je świeże produkty”, zaś pytanie „eet jij vaak vers eten?” oznacza „czy często jesz świeże jedzenie?”.

W zależności od kontekstu gramatycznego mamy vers lub verse. Świeży chleb to een vers brood, ale świeża sałatka to een verse salade. Przymiotnik ten można stopniować: verser to świeższe, a het verst to najświeższe.

Vers może też oznaczać nowy, nowa. Vers nieuws to nowe („świeże”) wiadomości, a een vers begin to nowy początek. Słowo vers może być też użyte jako rzeczownik, ale w zupełnie innym znaczeniu. Het vers to wers, zwrotka, wierszyk.

Przeciwne znaczenie niż vers mają takie określenia jak choćby oud (stary), bedorven (zepsuty, w kontekście jedzenia) albo verlopen (przeterminowane).

Więcej słów dnia

25.07.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Belgijski rząd musi zaciskać pasa, żeby uzdrowić finanse publiczne, zmniejszyć olbrzymi dług państwowy oraz ograniczyć deficyt. Cięcia dotkną także służbę zdrowia, w tym system refundacji leków.

Minister zdrowia w belgijskim rządzie federalnym Frank Vandenbroucke zapowiedział, że w przyszłym roku jego resort chce ograniczyć wydatki o ponad 900 mln euro.

Prawie połowa z tych oszczędności pochodzić ma ze zmian w systemie refundacji leków - poinformował flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”. Ministerstwo chce uzyskać na zmniejszeniu dofinansowania zakupu niektórych leków łącznie około 433 mln euro oszczędności.

Obecnie w przypadku niektórych leków refundacja jest tak wielka, że pacjent płaci w aptece mniej niż jeden euro. Vandenbroucke chce to zmienić. Leki nadal będą refundowane, ale pacjent zapłaci za nie np. kilka euro - co wciąż nie powinno być wielkim finansowym obciążeniem dla chorego.

Zmniejszenie państwowego dofinansowania do zakupu niektórych leków ma też zachęcić mieszkańców Belgii do większego zastanowienia się, czy leki te faktycznie są dla nich niezbędne.

Niektóre medykamenty są bowiem w kraju ze stolicą w Brukseli zażywane wręcz masowo, co budzi wątpliwości, czy zawsze jest to wskazane. Chodzi tu między innymi o leki na zgagę i na obniżenie cholesterolu.

Jak wynika z danych ministerstwa, aż jedna piąta dorosłych mieszkańców Belgii sięga po leki na zgagę. Zmniejszenie refundacji na leki na zgagę przynieść ma budżetowi w przyszłym roku około 54 mln euro oszczędności.

Nakłady na system ochrony zdrowia są w Belgii olbrzymie i wciąż rosną. W przyszłym roku wyniosą one około 41,5 mld euro, czyli o 1,5 mld euro więcej niż w tym roku.

Wydatki na dofinansowanie zakupu leków rosną jeszcze szybciej, bo w tempie ponad 7% rocznie - poinformowało ministerstwo. Oszczędności planowane przez Vandenbroucke mają wyhamować ten trend. Minister chce, by łączne wydatki na refundację leków nie stanowiły więcej niż jedną szóstą wszystkich wydatków na system ochrony zdrowia.

25.07.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Nikt nie chce do niego trafić, ale jeśli ktoś dopuścił się poważnego przestępstwa, może być na nie skazany. Gevangenis to w języku niderlandzkim więzienie.

Siedzieć w więzieniu to „in de gevangenis zitten”, a iść do więzienia to „naar de gevangenis gaan”. Człowiek przebywający w więzieniu, czyli więzień, to w języku niderlandzkim gevangene albo, bardziej oficjalnie, gedetineerde (osoba osadzona).

Dyrektor więzienia to gevangenisdirecteur, zaś strażnik więzienny to cipier albo gevangenisbewaarder. Współwięzień, przebywający w tej samej celi, to celgenoot lub medegevangene.

Zdanie „Artur zit al vijf jaar in de gevangenis” oznacza zatem, że „Artur siedzi już pięć lat w więzieniu”. Można też powiedzieć, że „hij zit achter de tralies”, czyli, że „on siedzi za kratkami”. Kara więzienia to gevangenisstraf (samo słowo straf oznacza karę).

Czasami zdarza się, że komuś uda się „uit de gevangenis ontsnappen”, czyli uciec z więzienia. Najczęściej jednak opuszcza się mury zakładu karnego w wyniku vrijlating, czyli oficjalnego zwolnienia z więzienia, np. po odbyciu zasądzonej kary albo w wyniku ułaskawienia.

Więzień spędza większość czasu w celi - w języku niderlandzkim słowo to brzmi podobnie, „de cel”. Oficjalne określenie zakładu karnego to de penitentiaire inrichting (instytucja penitencjarna). Potocznie o więzieniu mówi się bajes albo bak. Areszt tymczasowy to voorlopige hechtenis.

Wymowę słowa gevangenis znajdziemy między innymi TUTAJ.

Więcej słów dnia

24.07.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)