Polscy naukowcy przeprowadzili pionierskie badanie, które pozwoliło stworzyć profil człowieka szczególnie narażonego na COVID-19 i towarzyszące objawy depresji oraz inne dolegliwości. W eksperymencie pomogła sztuczna inteligencja. Wyniki analiz mają posłużyć we wczesnym wykrywaniu zagrożeń, również po przeminięciu pandemii.

Mężczyźni i seniorzy mniej podatni

W wyniku przeprowadzonych badań naukowcom udało się wyodrębnić grupę, która może być szczególnie narażona na pogorszenie stanu zdrowia w wyniku pandemii. Spośród 1642 pacjentów, najmniej problemów zdrowotnych zgłaszały osoby w podeszłym wieku. Ponadto lepszym samopoczuciem, we wszystkich grupach wiekowych, cieszyli się mężczyźni. Według naukowców, to właśnie te osoby wykazują najwyższą odporność na zwiększony poziom stresu i stanów depresyjnych.

Młodzi ludzie radzą sobie gorzej

Choć mogłoby się wydawać, że młodzi ludzie mają więcej energii i witalności, to właśnie ta grupa wiekowa okazała się być najbardziej narażona na takie dolegliwości, jak nadmierny poziom lęku, depresja, bóle głowy, nietypowe bóle ustno-twarzowe i zaburzenia skroniowo-żuchwowe. Gdyby stworzyć reprezentatywny obraz takiego pacjenta, byłaby to samotna Europejka poniżej 28 roku życia, ze średnim wykształceniem.

„To potężna grupa niezwykle istotna z punktu widzenia zarówno systemu zdrowia (...), ale też ze społecznego punktu widzenia, bo problemy zdrowotne mogą znacznie ograniczyć ich funkcjonowanie w każdym aspekcie życia, zarówno zawodowym, jak i prywatnym" – komentował dr Gniewko Więckiewicz, psychiatra z Katedry i Oddziału Klinicznego Psychiatrii w Tarnowskich Górach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, który razem z prof. Robertem Pudlo odpowiadał za przedsięwzięcie.  

Pomogła sztuczna inteligencja

Do badania naukowcy użyli autorskiego kwestionariusza socjodemograficznego, szpitalną skalę lęku i depresji (HADS), kwestionariusza oceny niepełnosprawności migrenowej (MIDAS) oraz listy kontrolnej zachowania w jamie ustnej (OBC). Specjalnie utworzone w tym celu algorytmy najpierw zebrały informację, a następnie wyodrębniły grupę pacjentów szczególnie narażonych na pogorszenie stanu zdrowia, do których w przyszłości będzie można dotrzeć szybciej i skuteczniej.

Badania prowadzone były w pierwszych miesiącach pandemii (marzec i kwiecień 2020) przez zespół składający się z przedstawicieli Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Osoby, które zmagają się z depresją, mogą szukać pomocy w miejscowych ośrodkach interwencji kryzysowej, na infoliniach dla dzieci i młodzieży, a także w ośrodkach pomocy społecznej, które funkcjonują w każdym mieście. Istnieje też telefon zaufania 116 111 dostępny przez cały tydzień, 24 godziny na dobę.

03.07.2021 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Shutterstock, Inc.

(sl)

Banki wprowadziły nowe zasady udzielania kredytów hipotecznych. To utrudnia drogę do kupna własnego mieszkania czy domu.

Od razu wyjaśnijmy, że zmiany weszły w życie 1 lipca i są podyktowane rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego. Zasady dotyczą niemal wszystkich banków z wyjątkiem spółdzielczych, które mają czas na wprowadzenie tych zmian do końca 2022 roku.

Nowe wyliczenia

Co się właściwie zmienia? Jest trudniej otrzymać kredyt hipoteczny na długi okres, bo banki w inny sposób wyliczają kwotę, jaką mogą pożyczyć. Do tej pory badały zdolność kredytową klienta na maksymalnie 30 lat. Teraz ten czas wynosi 25 lat, a to sprawia, że kredytobiorca musi udowodnić, że będzie w stanie właśnie w takim czasie spłacić zobowiązanie. Nawet jeżeli okres kredytowania jest znacznie dłuższy.

Brzmi zawile, ale sprowadza się do tego, że nie każdy w takiej sytuacji otrzyma pieniądze albo dostanie kwotę mniejszą niż wnioskowana. Z analizy firmy Expander wynika, że jeszcze w czerwcu osoba zaciągająca kredyt na 35 lat z ratą w wysokości 2 000 zł (oprocentowanie 3 proc.) mogła otrzymać 474 000 zł.

Teraz na takich samych warunkach klient może liczyć na 421 000 zł.

Kilka walut

To nie koniec zmian, bo nowe zasady utrudniają zaciągnięcie kredytu osobom, które zarabiają w różnych walutach. „W dzisiejszych czasach, kiedy praca zdalna nie jest niczym niezwykłym, nie powinno dziwić, że mieszkając w Polsce można pracować dla firmy z drugiego końca świata, która wynagrodzenie wypłaca w walucie swojego kraju.” - wyjaśnia Expander.

Do lipca banki, obsługując klienta „wielowalutowego” brały pod uwagę zmiany kursów walut i obniżały dochód kredytobiorcy o 20 procent. Od lipca obniżka wynosi 50 procent. Czyli jeżeli ktoś zarabia 4 000 euro i 4 000 zł, to według nowych zasad otrzymuje 4 000 euro i 2 000 zł. A to sprawia, że stać go na mniejszy kredyt.

Stałe oprocentowanie

Plusem zmian jest jednak to, że banki muszą klientom oferować kredyty ze stałym oprocentowaniem utrzymanym przez przynajmniej 5 lat. To z jednej strony daje pewność przy planowaniu domowych finansów, ale z drugiej strony stałe oprocentowanie jest z reguły wyższe od zmiennego. „Dla przykładu w Banku Millennium, przy wkładzie własnym wynoszącym 25 proc., oprocentowanie stałe wynosi 3,96 proc., a zmienne 2,31 proc.” - pokazują różnice eksperci.

I jeszcze jedna ważna zmiana. Ze stałego oprocentowania mogą skorzystać także osoby, które już mają kredyt hipoteczny. Trzeba do swojego banku złożyć stosowny wniosek, a bank zaproponuje stawkę na przynajmniej 5 najbliższych lat. Zmiany wprowadza się podpisując aneks do umowy kredytowej.

03.07.2021 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Shutterstock, Inc.

(sl)

Blisko 2 500 partii ubrań sprawdziła Inspekcja Handlowa i zakwestionowała ponad jedną czwartą z  nich. Fatalnie wypadły garnitury.

Dane, które właśnie opublikowała IH, są porażające. Skontrolowano 422 przedsiębiorców, w tym: 324 sklepy, 67 producentów i dystrybutorów oraz 31 hurtowni. „Kontrolą objęto importowane, a także produkowane w kraju oraz na terenie Unii Europejskiej produkty włókiennicze wykonane z dzianin lub tkanin.” – zaznacza Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który przedstawił dane.

Okazuje się, że nie można wierzyć temu, co jest napisane na ubraniowej metce. Na prawie 2 500 partii produktów, ponad 25 procent składało się nie z takich materiałów, jakie deklarował wytwórca lub sprzedawca.

Zastrzeżenia w liczbach:

• odzież wierzchnia - 47,9 proc. zakwestionowanych produktów,
• wyroby pończosznicze - 54,2 proc.,
• odzież sportowa - 21,9 proc.,
• odzież wizytowa - 63,54 proc.

Fatalnie wypadły garnitury, które nie były tym, czym powinny być. „Wełniany” zawierał wełnę jedynie na etykiecie – w jego składzie zaś był poliester, wiskoza i acetat, z kolei bawełniana kurtka zamiast 60 proc. bawełny, miała jej niecałe 40 proc.” – opisuje wyniki badań Tomasz Chróstny, prezes UOKiK i dodaje: „W niektórych sytuacjach nieprawidłowości są jednak na tyle poważne, iż w toku postępowań administracyjnych są nakładane kary finansowe, a także zwrot kosztów realizowanych badań laboratoryjnych. Ponadto niedawno informowaliśmy o wszczętych postępowaniach wobec trzech marek, które podejrzewamy o wprowadzenie konsumentów w błąd w zakresie składu produktów włókienniczych”.

Czym to w ogóle grozi, dlaczego skład ubrania jest taki ważny? P

o pierwsze to wprowadzanie klienta w błąd. Po drugie wełniane garnitury są droższe od tych, wykonanych ze sztucznych materiałów. Są też kwestie zdrowotne, bo jak informuje UOKiK chodzi o reakcje alergiczne, gdy konsument jest uczulony na jakiś składnik, który nie jest wymieniony na metce.

Jak zatem rozpoznać, czy w sklepie nie jesteśmy oszukiwani?

Eksperci skład ubrań badają w laboratoriach, bo trudno jest to ocenić wzrokowo. Jednak należy np. zapamiętać, że dotykając wyrobu włókna syntetyczne, w odróżnieniu od pozostałych, bardzo się elektryzują, a niektóre z nich w dotyku są „twardsze”, nie posiadają miękkości i delikatności.

Ten sposób jednak nie sprawdzi się podczas zakupów w sieci. Dlatego eksperci przypominają, że konsument ma prawo do dokonania zwrotu ubrania w ciągu 14 dni od jego otrzymania bez wskazywania powodów swojego działania.

„W przypadku zwrotu towaru sprzedawca ma obowiązek zwrócić kupującemu cała zapłaconą kwotę, tj. cenę towaru oraz kosztów przesyłki.” – dodaje UOKiK.

04.07.2021 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Shutterstock, Inc.

(sl)

Jeśli kiedyś zdarzyło wam się przyglądać bliżej mechanizmom funkcjonowania natury, z pewnością byliście zaskoczeni, jak poszczególne jej elementy potrafią ze sobą współgrać. Podobnie jest z naszą dietą. Kolory nie tylko dodają wizualnej atrakcyjności warzywom i owocom, ale również mówią wiele na temat ich dobroczynnego działania na nasz organizm.

Zielone są receptą na długowieczność

Warzywa i owoce o zielonej barwie są bogate w kwas foliowy, który korzystnie wpływa na rozwój mózgu. Ponadto charakteryzują się bogactwem przeciwutleniaczy pełniących rolę ochronną w procesach starzenia i działaniu rakotwórczym. Witaminy A, C, E oraz magnez i żelazo powodują, że wzrasta odporność na czynniki zewnętrzne. Zapewniają też prawidłową pracę układu pokarmowego oraz wątroby. Najpopularniejsze to brokuł, agrest, seler, natka pietruszki, botwina i szpinak.

Żółte i pomarańczowe zadbają o wzrok

Owoce natury w słonecznym kolorze są sprzymierzeńcami dobrego wzroku. Zawarte w nich karotenoidy oraz duże ilości witaminy C regulują pracę całego organizmu. Są odpowiedzialne szczególnie za wzrok. Błonnik z kolei powoduje uczucie sytości, które jest szczególnie ważne dla osób na diecie odchudzającej. Dzięki niemu rzadziej odczuwamy potrzebę sięgania po przekąskę. Najczęściej wybierane żółte owoce i warzywa to: ananas, banan, brzoskwinie, cytryna, fasolka szparagowa, ziemniaki i bataty.

Czerwone zadbają o układ krwionośny

Jeżeli dobroczynny wpływ na układ krwionośny, to tylko kolor czerwony. Są bogate w potas, który jest zbawienny dla pracy serca. Regulują ciśnienie tętnicze i wzmacniają naczynia krwionośne, dlatego polecane są przede wszystkim osobom z jego zaburzeniami. Regularnie spożywane obniżają poziom złego cholesterolu. Najbardziej znane spośród czerwonych przysmaków to truskawki, maliny, buraki, czereśnie, papryka i żurawina.

Fioletowe pomogą zwalczyć chorobę

Wysoka zawartość flawonoidów sprawia, że fioletowe warzywa i owoce działają przeciwzapalnie. Ponadto antocyjanidyny, które nadają im charakterystycznej barwy, dbają ochronnie na komórki DNA, zapobiegając ich niszczeniu. Fitoskładniki zawarte w tej grupie kolorystycznej wykazują też działanie antynowotworowe. Warto podczas zakupów wybierać tę odmianę kolorystyczną warzyw, którą reprezentują np. czerwona kapusta, cebula i bakłażan.

Białe w walce z bakteriami

Choć wyglądają niepozornie, pełnią w naturze rolę naturalnych antybiotyków. Flawonoidy w nich zawarte przynoszą ulgę w bólu, świetnie radzą sobie też ze stanami zapalnymi i nadmiernym napięciem mięśni. Składniki odżywcze w nich zawarte minimalizują też ryzyko wystąpienia nowotworów piersi oraz prostaty. Warto uwzględnić w swojej diecie kalafior, czosnek, pieczarki, rzepę, banany i białe nektarynki.  

04.07.2021 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Shutterstock, Inc.

(sl)