Tylko do połowy tego roku do metawersum napłynęło ponad 120 mld dol., czyli ponad dwukrotnie więcej niż w całym 2021 roku. 79 proc. jego aktywnych użytkowników dokonało w nim zakupów w ciągu ostatnich 12 miesięcy, a 13 proc. postawiło na zakup wirtualnej nieruchomości – wynika z raportu McKinsey & Company. Jednym z najbardziej perspektywicznych segmentów metawersum są wirtualne nieruchomości – w ubiegłym roku wartość transakcji na tym rynku przekroczyła 500 mln dol. Według ekspertów metawersum ma ogromny potencjał biznesowy dla pośredników i agencji nieruchomości, które mogą rozszerzyć swoją działalność o wirtualny świat. Część z nich przestrzega jednak, że wirtualne nieruchomości mogą równie dobrze okazać się kolejną bańką finansową. 

– Widzimy w tej chwili duży skok na rynku metawersum. Dołączają do niego duże marki i znane osoby. Przykładem jest tu m.in. raper Snoop Dog, który zbudował sobie dom w metawersum, ale mamy też influencerów i szereg marek znanych np. ze świata mody, dla których organizacja wydarzeń i rozrywek jest sposobem na zachęcenie zwykłych ludzi do korzystania z tej wirtualnej przestrzeni – mówi agencji Newseria Biznes Julien Carbonnell, założyciel Land Minis3, ekspert od NFT i technologii blockchain w nieruchomościach.

Metawersum jako koncepcja istnieje już od kilku dekad, ale cyfrową rzeczywistość rewolucjonizuje dopiero od października zeszłego roku, kiedy Mark Zuckerberg zmienił nazwę Facebooka na Meta i ogłosił, że zamierza przeznaczać przynajmniej 10 mld dol. rocznie na rozwijanie rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości.

– Metawersum zyskuje na popularności ze względu na możliwość doświadczania nowych rzeczy, z którymi nie miało się styczności w fizycznym świecie. Można na przykład wziąć udział w imprezie, na której są ulubione zespoły albo osoby znane z telewizji czy internetu, można spotkać się z nimi w wirtualnym świecie – mówi Julien Carbonnell.

Metawersum to jednak nie tylko przestrzeń rozrywki, ale przede wszystkim biznesu. Z analiz firmy doradczej McKinsey & Company wynika, że do 2030 roku może ona osiągnąć wartość 5 bln dol. Coraz więcej marek – w tym m.in. tacy giganci jak Adidas, Samsung, HSBC – prezentuje tam cyfrowe odpowiedniki swoich produktów, kupuje nieruchomości albo organizuje wydarzenia promujące. Według 25 proc. kadry kierowniczej wyższego szczebla w ciągu najbliższych pięciu lat z tego kanału będzie pochodzić już ok. 15 proc. przychodów ich firm. Dwie trzecie ocenia, że będzie to ok. 5 proc. 13 proc. aktywnych użytkowników metawersum zadeklarowało, że w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie kupiło wirtualną nieruchomość.

– Metawersum już w tej chwili jest pewnego rodzaju wirtualnym światem równoległym, w którym użytkownicy mogą między innymi kupować działki, budować domy, odwiedzać sklepy i zapraszać innych użytkowników do interakcji z udostępnianymi przez nich treściami – mówi założyciel Land Minis3.

Wirtualne nieruchomości są jednym z najbardziej perspektywicznych segmentów metawersum. Jak podaje McKinsey, w ubiegłym roku wartość transakcji na rynku nieruchomości przekroczyła aż 500 mln dol. Jeszcze kilka lat temu wirtualną działkę można było kupić za kilkadziesiąt dolarów, ale w ubiegłym roku, wraz ze wzrostem popytu i głośnymi transakcjami, ceny poszybowały w górę o kilkaset procent.

W ubiegłym roku firma Tokens.com zapłaciła 1,7 mln dol. za 50 proc. udziałów w spółce Metaverse Group, zajmującej się nieruchomościami w metawersum, i zaczęła budowę luksusowego wieżowca z butikami Gucciego, Burberry i Louis Vuitton. Klub piłkarski Manchester City na początku tego roku ogłosił zamiar zbudowania kopii swojego stadionu w metawersum. Nieco wcześniej anonimowy nabywca wydał 450 tys. dol. na wirtualną posiadłość, żeby móc „zamieszkać” obok Snoop Dogga w stworzonym przez niego Snoopverse. W tym roku ceny jednak zaliczyły poważny spadek. Jak wynika z raportu „Metaverse Real Estate Statistics” RubyHome, średnia cena spadła z 16,3 tys. dol. w lutym br. do 3,3 tys. dol. w czerwcu.

Głównymi graczami na tym rynku są firmy z tzw. wielkiej czwórki, czyli Sandbox, Decentraland, Somnium Space i Cryptovoxels. Platformy te posiadają łącznie nawet kilkaset tysięcy działek, które należą do najwyżej wycenianych na wirtualnym rynku.

– Z perspektywy kupujących wirtualne nieruchomości są dużo bardziej przystępne cenowo. Można je kupić już za kwotę rzędu 10 tys. euro. Jest to więc sposób na inwestowanie w nieruchomości, budowanie wirtualnych domów, przyjmowanie gości, testowanie nowych modeli biznesowych – mówi Julien Carbonnell.

Nieruchomości w metawersum to po prostu działki i budynki  zbudowane w technologii VR. Po dokonaniu zakupu dane nabywcy są zapisywane na niewymiennym tokenie NFT, czyli cyfrowym certyfikacie własności zakodowanym na publicznym blockchainie.

Jak wskazują analitycy i eksperci tego rynku, metawersum wciąż ma duży potencjał biznesowy dla pośredników i agencji nieruchomości, które mogą rozszerzyć swoją działalność o wirtualny świat, tworząc całkiem nową gałąź biznesową. Część z nich przestrzega jednak, że wirtualne nieruchomości mogą równie dobrze okazać się kolejną bańką finansową i nowym kreatywnym sposobem prania pieniędzy.

– Kupujących i klientów jak na razie zniechęca to, że ta branża dopiero się rozwija, więc nie ma na jej temat zbyt wielu opinii. Ponadto metawersum jest dość tajemnicze, trudno zacząć z niego korzystać. Dlatego zadaniem sektora jest w tej chwili przede wszystkim ułatwienie nowym użytkownikom poznania i startu w tym wirtualnym świecie – mówi założyciel Land Minis3.

O możliwościach, jakie niesie inwestowanie w wirtualne nieruchomości, eksperci rozmawiali podczas jednego z ostatnich eventów w ramach Thursday Gathering. To cykliczne spotkania społeczności innowatorów, które w każdy czwartek w warszawskim Varso przy ulicy Chmielnej organizuje Fundacja Venture Café Warsaw.

Według danych PARP 13 proc. polskich start-upów to podmioty z sektora medtech, które tworzą innowacje na rzecz szeroko rozumianego zdrowia i wellbeingu. Są wśród nich m.in. projekty oparte na metawersum i rozszerzonej rzeczywistości, dedykowane osobom ze schorzeniami neurologicznymi, walce z uzależnieniami i stresem albo poprawie organizacji procesów organizacyjnych w ochronie zdrowia. Coraz częściej rodzime start-upy mają globalne ambicje i od razu projektują rozwiązania, które będą podbijać zagraniczne rynki. Najlepsze projekty mają właśnie szansę zaistnieć i pozyskać finansowanie w konkursie Huawei Startup Challenge.

– Do konkursu zapraszamy wszystkie start-upy, małe i średnie przedsiębiorstwa, które mają już opracowany pomysł i szukają finansowania albo mają dopiero jakąś wstępną wizję – mówi Ryszard Hordyński, dyrektor ds. strategii i komunikacji w Huawei Polska. – Za pierwsze, drugie i trzecie miejsce przewidziane są oczywiście nagrody finansowe. Natomiast doświadczenia dwóch poprzednich edycji już pokazały, że ten konkurs daje start-upom możliwość zaistnienia, pokazania się w przestrzeni medialnej, dzięki czemu mogą pozyskać finansowanie, znaleźć partnerów, rozpromować swoją technologię. Tak więc chodzi nie o nagrody, ile o samo uczestnictwo.

Huawei Startup Challenge to program wsparcia młodych innowatorów i start-upów pozytywnego wpływu, które tworzą technologie na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju wyznaczonych przez ONZ. Trzecia edycja konkursu, organizowana we współpracy ze Startup Academy, skupia się właśnie na zdrowiu i innowacjach medycznych. Można zgłosić do niej projekty z szeroko rozumianego obszaru medtech, ukierunkowane na ochronę i poprawę zdrowia fizycznego i psychicznego.

– Hasłem trzeciej edycji jest „Tech for Better Health”, czyli rozwiązywanie problemów dotyczących zdrowia. W obszarze medtech jest ogromny potencjał stworzenia nowych, przełomowych, a być może skalowalnych globalnie technologii, które będą wspierały ochronę zdrowia w szerokim tego słowa znaczeniu – mówi agencji Newseria Biznes Alicja Tatarczuk, menedżerka ds. CSR w Huawei Polska.

Opublikowany w tym roku raport PARP („Top Disruptors in Healthcare”) prezentuje najbardziej innowacyjne polskie start-upy z branży medtech, w którą inwestuje coraz większe grono przedsiębiorców. Jego autorzy zidentyfikowali w Polsce łącznie ok. 380 takich podmiotów. Najwięcej z nich działa w obszarze kardiologii (34 start-upy), onkologii (33) i neurologii (29).

– Obserwujemy technologie związane z rozszerzoną rzeczywistością, sztuczną inteligencją czy przetwarzaniem ogromnych zbiorów danych, ponieważ od czasu pandemii COVID-19, kiedy rozpoczęliśmy erę telemedycyny, pojawiło się bardzo wiele zbiorów danych, które trzeba scyfryzować, zanalizować i przetworzyć – mówi Michał Misztal, prezes Startup Academy. – Jednocześnie widzimy też rozkwit rozwiązań czy aplikacji mobilnych, które mają na celu poprawę naszego dobrostanu psychicznego. Przykładowo pomagają nam walczyć z depresją i co prawda nie zastępują terapeuty, ale stanowią dodatkowe wsparcie procesu terapeutycznego.

Oprócz technologii usprawniających leczenie branża medtech skupia się również na innych kwestiach, jak np. wsparciu pracowników sektora medycznego, wsparciu profilaktyki zdrowotnej czy wellbeingu pacjentów. Podobny trend jest widoczny również w globalnej skali. Z raportu „Can medtech start-ups show us where the industry is headed?” przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte wynika bowiem, że tylko 19 proc. medycznych start-upów koncentruje się na samym leczeniu w placówkach medycznych. Natomiast prawie połowa (46 proc.) skupia się na profilaktyce, diagnozie i trosce o dobre samopoczucie pacjentów.

– W obszarze przedmedycznym – zanim jeszcze skontaktujemy się z lekarzem – można zaobserwować coraz więcej polskich start-upów, które starają się tę lukę wypełnić. Jednocześnie pojawiają się start-upy, które mają na celu np. skrócenie ścieżki dostępu do specjalistów. Wszyscy wiemy, w jak długich kolejkach trzeba dziś oczekiwać na taką wizytę. Start-upowcy starają się usprawnić ten proces, żeby czas przepływu informacji, diagnozy i leczenia był minimalnie krótki – mówi Michał Misztal.

Prezes Startup Academy wskazuje też, że sektor medyczny jest dosyć trudnym obszarem do wdrażania nowych technologii, m.in. z uwagi na obostrzenia regulacyjne czy ochronę danych pacjentów. Mimo to medyczne start-upy dość dobrze radzą sobie zarówno na rodzimym rynku, jak i za granicą.

– Polskie start-upy medyczne już teraz podbijają zachodnie rynki. Niekiedy zresztą łatwiej jest im wejść na rynek niemiecki niż polski, który pod kątem regulacyjnym jest jednak trochę lepiej przygotowany do nowoczesnych technologii medycznych – mówi prezes Startup Academy.

Jak wynika z raportu PARP, polskie start-upy z branży medtech finansują się głównie ze środków własnych oraz ze wsparciem prywatnych inwestorów i środków z funduszy krajowych i europejskich. Jednak aby móc z sukcesami podbijać międzynarodowe rynki, oprócz finansowania potrzebują też szerszego wsparcia, np. w postaci doradztwa i kontaktów.

– Start-upy, zwłaszcza te na początku drogi, potrzebują wiedzy prawnej, szkoleń z zakresu chociażby ochrony własności intelektualnej czy komercjalizacji, bo to często są młodzi naukowcy pracujący na uczelniach, którzy chcieliby skomercjalizować swoje rozwiązanie i wejść z nim na rynek – mówi Alicja Tatarczuk. – Odpowiedzią na te potrzeby start-upowców jest Huawei Startup Challenge, w ramach którego przekazujemy z jednej strony wsparcie finansowe, a z drugiej – bogaty pakiet promocyjny, który umożliwia tym start-upom pokazanie się szerszemu gronu, pozyskiwanie inwestorów oraz nowych kontaktów, które będą sprzyjały rozwojowi.

Dla trzech najlepszych start-upów Huawei ufundował trzy nagrody pieniężne o łącznej wartości 200 tys. zł (100 tys. dla zwycięzcy oraz 60 tys. i 40 tys. zł dla start-upów, które zajmą odpowiednio drugie i trzecie miejsce). Dzięki uczestnictwu w Huawei Startup Challenge młode spółki mogą też dotrzeć ze swoim pomysłem do polskich i zagranicznych inwestorów oraz zaistnieć ze swoją innowacyjną działalnością na jednej z największych start-upowych scen w Europie Środkowo-Wschodniej. 

Do dwóch poprzednich edycji – skupionych na technologiach wspierających walkę z wykluczeniami oraz zieloną transformację – zgłosiło się ponad 200 obiecujących spółek. Część z nich odnosi już międzynarodowe sukcesy.

– Start-up, który wygrał pierwszą edycję Huawei Startup Challenge, czyli Wheelstair, właśnie walczy o uzyskanie największej globalnej nagrody na targach w Düsseldorfie. To najlepszy dowód na to, że polskie start-upy zmieniają świat na lepsze – mówi Ryszard Hordyński.

Zgłoszenia do trzeciej edycji konkursu można wysyłać do 31 grudnia br. poprzez stronę www.huaweistartupchallenge.com. Pierwsza dwudziestka najbardziej innowacyjnych start-upów zostanie ogłoszona pod koniec stycznia 2023 roku. Wybierze ją kapituła złożona z przedstawicieli świata nauki, biznesu i ekspertów sfery publicznej.

– Huawei Startup Challenge stanowi dla nas lupę, przez którą widzimy, jak wielki potencjał drzemie w polskich innowatorach i z ich pomocą możemy budować siłę gospodarczą kraju – mówi menedżerka ds. CSR w Huawei Polska.

600 artystów z 12 krajów, pięć orkiestr symfonicznych, siedem zespołów, 13 koncertów, trzy światowe prapremiery utworów powstałych na specjalne zamówienie festiwalowe i trzy polskie premiery – tak w liczbach przedstawia się czwarta edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie, który rozpoczyna się właśnie w Warszawie. Przez dziewięć dni na festiwalowych scenach wystąpią wybitni artyści m.in. z Austrii – na czele z wybitnymi Symfonikami Wiedeńskimi, a także Węgier, Rumunii, Czech, Słowacji, Bułgarii i oczywiście z Polski. Będą dwa koncerty muzyki ukraińskiej z udziałem nie tylko artystów, ale też kompozytorów: Walentyna Sylwestrowa, Olega Bezborodki i Ivana Taranenki. – Eufonie to zaskakująca i fascynująca muzyczna podróż w czasie i przestrzeni, wspólne odkrywanie pięknych dźwięków i muzycznych mistrzów Europy Środkowo-Wschodniej – mówi prof. Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury i dyrektor festiwalu.

– Ideą Międzynarodowego Festiwalu Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie jest prezentowanie muzyki naszego regionu. Zależy nam, by te utwory zostały włączone do repertuaru wybitnych artystów z całego świata – mówi agencji Newseria Biznes prof. Rafał Wiśniewski.

– Eufonie odgrywają coraz ważniejszą rolę w kalendarzu festiwali organizowanych w tym regionie Europy. Poszczególne kraje dostrzegły, że warto się na nim pojawić, warto składać radzie programowej tego festiwalu propozycje odnośnie do tego, co powinno być tu zaprezentowane – zarówno z muzyki dawnej, współczesnej, jak i nawet muzyki specjalnie komponowanej na ten festiwal, bo też zawsze takie zamówienia są – mówi dr Jarosław Sellin, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W ramach tegorocznej, czwartej edycji Festiwalu Eufonie od 18 do 26 listopada w salach koncertowych Warszawy na antenie radiowej Dwójki i online zabrzmi muzyka „Od Austro-Węgier do współczesności” w wykonaniu około 600 artystów z 12 krajów, w tym pięciu orkiestr symfonicznych, siedmiu zespołów, chóru i wybitnych solistów. W dziewięciodniowym programie znalazło się łącznie 13 koncertów, a wśród nich trzy światowe prapremiery utworów powstałych na specjalne zamówienie festiwalowe oraz trzy premierowe, polskie wykonania muzyki węgierskiej, ukraińskiej i słowackiej.

– W trzecim tygodniu listopada w Warszawie bije muzyczne serce tego regionu – mówi prof. Rafał Wiśniewski.

Tegoroczne Eufonie tradycyjnie już będą mieszanką wielu stylów, gatunków i epok. Obok muzyki klasycznej pojawią się jazz, elektronika i etniczne brzmienia, nie zabraknie też miejsca na muzyczne eksperymenty.

– Zachęcamy naszą publiczność, żeby bawiła się dźwiękami i wybierała te koncerty, do których nie jest przyzwyczajona. Osoby, które słuchają muzyki klasycznej, niech wybiorą się na elektronikę, a ci, którzy kochają elektronikę, niech posłuchają jazzu – mówi dyrektor Narodowego Centrum Kultury. – W tym roku Festiwal Eufonie to przede wszystkim muzyka z kręgu austro-węgierskiego. Staramy się zaprezentować to, co najlepszego w klasyce, ale przedstawić również współczesne interpretacje.

18 listopada festiwal zainauguruje wybitna Wiener Symphoniker – założona jeszcze w czasach Austro-Węgier, na progu XX w. – w repertuarze obejmującym kompozycje Mozarta i Gustava Mahlera oraz jeden z ostatnich utworów współczesnego kompozytora węgierskiego Petera Eötvösa. Z Wiedeńskimi Symfonikami wystąpi solista Jan Lisiecki, nazywany „poetą fortepianu”.

Dyrektor NCK zauważa, że pierwszą edycję Festiwalu Eufonie w 2018 roku uświetnili swoją obecnością najwybitniejsi współcześni kompozytorzy: Krzysztof Penderecki i Arvo Pärt. Natomiast w tym roku honorowym gościem będzie maestro Walentyn Sylwestrow, uznawany przez wielu muzykologów i krytyków muzycznych za najwybitniejszego żyjącego kompozytora ukraińskiego. W czwartek 24 listopada w Filharmonii Narodowej orkiestra NOSPR pod dyrekcją Andrzeja Boreyki wykona VIII Symfonię jego autorstwa i będzie to pierwsze wykonanie tego dzieła w Polsce.

– Obecność maestro Sylwestrowa – wybitnego, światowego kompozytora – będzie w tym roku mocnym podpunktem tego festiwalu. Premiera VIII Symfonii pod batutą maestra Boreyki to wielkie wydarzenie nie tylko dla melomanów – mówi prof. Rafał Wiśniewski.

– Walentyn Sylwestrow to kompozytor, którego znam od ponad 30 lat, którego często grywałem i którego muzykę bardzo cenię. Uważam, że należy do bardzo małej grupy jeszcze żyjących kompozytorów, których muzyka pozostanie w historii naszej cywilizacji na zawsze. Moim zdaniem jest to prawdziwy geniusz. Jego język muzyczny jest niepodobny do żadnego innego – dodaje Andrzej Boreyko, dyrygent i dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Ukraińskie akcenty będą silnie reprezentowane podczas tegorocznego festiwalu. Na jego zakończenie, 26 listopada w Filharmonii Narodowej odbędzie się drugi ukraiński wieczór – koncert łączący tamtejszy folklor z muzyką jazzową, klasyczną i elektroniczną. W trakcie tego wydarzenia odbędzie się też kolejna, polska premiera dzieła powstałego na specjalne zamówienie Narodowego Centrum Kultury, czyli „Fusionfonia. Muzyka ziemi ukraińskiej” Ivana Taranenki.

– To jest możliwość zapoznania publiczności z muzyką, która w ostatnich 20–30 latach nie była wyeksponowana i zbyt często grywana. Dotyczy to szczególnie muzyki ukraińskiej – mówi Andrzej Boreyko. – Muzyka węgierska, czeska, bułgarska, a nawet chorwacka częściej pojawiały się na scenach w Europie i na estradach sal koncertowych. Natomiast muzyka ukraińska niezasłużenie była zbyt rzadko grywana.

Oprócz wykonawców muzyki austro-węgierskiej i ukraińskiej na festiwalowych scenach wystąpią również wybitni artyści z wielu innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Eufonie odwołują się bowiem do szerokiej tradycji krajów tego regionu: od Bałkanów, poprzez Rumunię i Austrię, kraje Grupy Wyszehradzkiej, Ukrainę i Białoruś, po kraje bałtyckie na północy oraz Gruzję i Armenię na wschodzie.

– Festiwal Eufonie to przede wszystkim zaskoczenia. Utwory, które są bardzo rzadko prezentowane. To muzyka Austrii i Węgier, ale również Rumunii, Chorwacji, to jest też muzyka polska, bo mamy naszych mistrzów z Krakowa, którzy będą gościli podczas tegorocznej odsłony festiwalu. Eufonie to inspiracja, przeżycia i odkrywanie muzycznych skarbów – mówi prof. Rafał Wiśniewski.

Obok wspomnianych już m.in. Wiedeńskich Symfoników z Omerem Meirem Wellberem, Andrzeja Boreyko i Jana Lisieckiego zaproszenie do udziału w tegorocznym Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie przyjęli również m.in.: László Fassang, Marc Coppey z Zagreb Soloists, Antonii Baryshevskyi, Javier Zafra, Pavol Breslik, Ars Antiqua Austria, Orkiestra Państwowej Filharmonii Transylwanii w Klużu-Napoce pod dyrekcją Gabriela Bebeşelei, Capella Cracoviensis, Kwartet V4 czy kompozytorzy: Ivan Taranenko, Oleg Bezborodko i Iris Szeghy, która powraca do Polski po ok. 30 latach, a jej nowy utwór, napisany dla Kwartetu V4 (III Kwartet smyczkowy Hommage à Mednyánszky) i wykonany przez nich prapremierowo w bieżącym roku, podczas Eufonii będzie miał polską premierę.

W ubiegłym roku Festiwal Eufonie został doceniony przez ministrów kultury Polski, Czech, Słowacji i Węgier za popularyzację dorobku muzycznego i wymiany kulturalnej pomiędzy krajami Grupy Wyszehradzkiej. Wyrazem tego uznania jest międzynarodowa Nagroda Wyszehradzka przyznana Narodowemu Centrum Kultury, która organizuje ten festiwal ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

– Dobrze, że dzięki temu festiwalowi, organizowanemu późną jesienią zawsze w Warszawie, w kilku ważnych salach warszawskich wybrzmiewa muzyka całego naszego regionu. Jego ideą jest bowiem to, żebyśmy się lepiej poznawali – mówi dr Jarosław Sellin.

W tym roku większość koncertów festiwalowych będzie dostępna w streamingu w internecie na kanale YouTube oraz Facebooku Narodowego Centrum Kultury oraz na antenie radiowej Dwójki. Festiwalowi będzie towarzyszyć również specjalna wystawa zatytułowana „Budujemy nowy ton” w warszawskiej Galerii Kordegarda oraz szereg recitali i występów. Pełny program festiwalu jest dostępny na stronie internetowej eufonie.pl.

Kanał Narodowego Centrum Kultury na YouTube: TUTAJ

Fanpage festiwalu na Facebooku: TUTAJ

Fanpage Narodowego Centrum Kultury na Facebooku: TUTAJ