Mężczyźni częściej mają różne problemy zdrowotne, m.in. zapadają na choroby krążeniowe czy nowotwory, częściej ulegają wypadkom, a w efekcie krócej żyją. Tych zjawisk nie da się wytłumaczyć wyłącznie gorszym stylem życia, pociągiem do ryzyka czy używek. Są też czynniki biologiczne, które płeć kiedyś zwaną „słabą”, czyli kobiety, czyni silniejszą.

Istotne biologiczne różnice między płciami dotyczą na przykład hormonów. I tak estrogeny mają ochronny wpływ na funkcjonowanie kobiecego organizmu. To dlatego po menopauzie, kiedy zmniejsza się istotnie ich wydzielanie, kobiety zaczynają chorować m.in. na choroby krążenia.

A jak jest z testosteronem, który króluje w organizmie męskim? Naukowcy z University od Southern California zauważyli w badaniach na szczurach, że testosteron może sprawiać, iż męskie nerki są bardziej podatne na choroby i uszkodzenia. O różnicach w odporności tych narządów między płciami wiadomo było już wcześniej, a eksperymenty na szczurach pokazały przyczynę. Badacze odkryli tysiąc genów, które wpływają na nieco inny rozwój nerek u samic i samców tych zwierząt, a kluczowe znaczenie dla aktywności wspomnianych genów ma właśnie męski hormon płciowy.

„Poprzez zbadanie tego, jak podczas rozwoju, w nerkach męskich i żeńskich pojawiają się rozbieżności, możemy lepiej zrozumieć, w jaki sposób radzić sobie ze związanymi z płcią różnicami w zdrowiu u pacjentów cierpiących na choroby tego organu” - podkreśla prof. Andy McMahon, autor badania.

Mężczyzna zagrożony

Bo, choć na kobiety czasami mówi się „słabsza płeć”, to nie do końca trafne określenie. Po pierwsze, kobiety żyją wyraźnie dłużej. W Polsce mężczyźni dożywają średnio, niecałych 72 lat, a kobiety - prawie 80 lat. Zwykle mężczyźni są bardziej trapieni przez różne schorzenia i zapadają na nie szybciej. Na przykład, u amerykańskich mężczyzn, aż pięć razy częściej niż u amerykańskich kobiet powstają tętniaki aorty, dna moczanowa rozwija się cztery razy częściej, kamienie nerkowe - trzy razy częściej.

Krótko mówiąc, wygląda na to, że mężczyźni to słabsza płeć jeśli chodzi o zdrowie. Eksperci zwracają uwagę na różne, możliwe przyczyny - stres zawodowy, mniej rozwinięte życie społeczne i dostęp do wsparcia, większą skłonność do ryzykownych zachowań i agresji, gorszą dietę, rzadsze wizyty u lekarza, częstsze palenie tytoniu i sięganie po alkohol oraz narkotyki.

Narkotyki zabijają mężczyzn częściej niż kobiety

Na przykład według badania zorganizowanego przez amerykański National Institute on Drug Abuse, w latach 2020-2021, w USA od 2 do 3 razy więcej mężczyzn niż kobiet zmarło z powodu przedawkowania opioidów takich jak fentanyl czy heroina oraz psychostymulantów - np. metamfetaminy i kokainy. Choć wiadomo od długiego czasu, że mężczyźni częściej sięgają po takie substancje, to nie tłumaczy tak dużej różnicy w zgonach z przyczyn substancji psychoaktywnych - twierdzą naukowcy.

Ich zdaniem za wyższą umieralność z tych przyczyn odpowiada splot czynników biologicznych, behawioralnych i społecznych.

„Zarówno mężczyźni, jak i kobiety są narażeni na współczesne, zanieczyszczone fentanylem narkotyki. Coś sprawia, że mężczyźni umierają znacznie częściej. Może być tak, że używają narkotyków częściej lub w większych dawkach, co mogłoby zwiększać ich ryzyko śmierci. U kobiet mogą też jednak działać czynniki ochronne, które zmniejszają ryzyko zgonu” - tłumaczy dr Nora Volkow, współautorka badania. - „Zrozumienie biologicznych, behawioralnych i społecznych czynników wpływających na używanie narkotyków oraz na reakcje organizmu jest kluczowe dla opracowania odpowiednich metod chroniących przed śmiertelnym przedawkowaniem i innymi szkodliwymi skutkami używania narkotyków” - podkreśla ekspertka.

Geny, cholesterol, hormony

Różnice biologiczne to jeden z ważniejszych czynników większej częstości różnych kłopotów ze zdrowiem. Oprócz hormonów specjaliści wymieniają nieco inny metabolizm oraz czynniki genetyczne. Na przykład kobiety mają dwa chromosomy X, a mężczyźni jeden chromosom X i jeden Y, który ma wielkość równą zaledwie 1/3 chromosomu X. Jeśli u kobiety jakaś choroba wynika z wadliwego genu mieszczącego się w chromosomie X, to często wada ta może być skompensowana przez gen obecny na drugim chromosomie tego rodzaju. U mężczyzn występuje więc większe prawdopodobieństwo, że tej kompensacji zabraknie. To dlatego płody i noworodki męskie mają wyższe ryzyko uwarunkowanych genetycznie chorób.

Inny przykład to cholesterol. Choć obie płcie statystycznie mają podobny poziom cholesterolu LDL (tzw. złego), kobiety mają znacznie więcej HDL (tzw. dobrego cholesterolu), co przekłada się na mniejsze ryzyko chorób układu krążenia. Jednocześnie, jak się wydaje, produkowany w ciałach kobiet estrogen do pewnego stopnia chroni układ sercowo-naczyniowy.

Więcej nowotworów

Jednym z rodzajów chorób, które bardziej trapią męską część społeczeństwa, są także nowotwory. Według badania opublikowanego w ubiegłym roku, na łamach periodyku „Cancer”, znaczenie mają w dużej mierze czynniki biologiczne, a nie tylko te związane z nawykami i zachowaniem. Badacze przeanalizowali dane a temat ponad 170 tys. mężczyzn, ponad 120 tys. kobiet, w wieku 50-71 lat i 21 różnych lokalizacji rozwoju nowotworów. Uwzględnili przy tym różnorodne czynniki, w tym środowiskowe i behawioralne. U mężczyzn rzadziej rozwijał się tylko rak tarczycy i pęcherzyka żółciowego.

Tymczasem, np. rak przełyku dotyczył ich prawie 11 razy częściej, a pęcherza - ponad 3 razy. „Nasze wyniki pokazują rozbieżności w częstości występowania nowotworów, które nie są wyjaśnione wyłącznie ekspozycją środowiskową. Sugeruje to, że istnieją wrodzone różnice biologiczne między mężczyznami i kobietami, które wpływają na podatność na nowotwory" - mówi autorka analizy dr Sarah S. Jackson.

Covid także rozróżniał płeć

Także w czasie pandemii COVID-19, mężczyźni częściej zapadali na ciężką postać choroby. Jak odkryli niedawno eksperci z Uniwersytetu Osakijskiego, znaczenie mają w tym względzie m.in. komórki odpornościowe - limfocyty T, których działanie dosyć silnie zależy właśnie od płci. U mężczyzn pewien typ tych komórek odpowiedzialny za regulację wytwarzania przeciwciał (komórki Treg) ginął szybciej, niż u kobiet. „Regulacja układu immunologicznego przez komórki Treg może zatem stanowić klucz do zrozumienia podatności na COVID-19 oraz procesu powrotu do zdrowia” - twierdzi autor odkrycia Jonas Nørskov Søndergaard.

Jakie zatem wysnuwać wnioski z powyższych faktów i hipotez? W najlepiej pojętym interesie panowie powinni przykładać większą wagę do zdrowego stylu życia. Na pewno nie zaszkodzi, a może przezwyciężyć niekorzystne predyspozycje.

22.10.2023 Niedziela.BE // Źródło informacji: Serwis Zdrowie // fot. PhotoFriday, T / shutterstock.com // źródła:

[1] Harvard Medical School - opracowanie na temat różnic w zdrowie kobiet i mężczyzn (TUTAJ)

[2] Doniesienie na temat przyczyn w zdrowiu nerek (TUTAJ)

[3] Doniesienie na temat śmiertelności z powodu przedawkowania narkotyków (TUTAJ)

[4] Doniesienie na temat różnic w zachorowaniach na nowotwory (TUTAJ)
 
[5] Doniesienie na temat różnic w przebiegu Covid-19 (TUTAJ)

Uber wprowadził usługę dla kobiet, łączącą pasażerki wyłącznie z kierowczyniami. Uber By Women to efekt współpracy platformy z Fundacją Sexedpl. „Mam koleżanki, które miały nieprzyjemne sytuacje w czasie powrotu do domu. Nie zawsze chodzi o fizyczne ataki, to może być agresja słowna” – podkreślała Julia Wieniawa, aktorka i piosenkarka.

Usługa została wdrożona, by kobiety podróżujące Uberem, np. wracające z nocnej imprezy, czuły się bezpiecznie. Z Uber By Women na razie można korzystać w Warszawie, ale usługa ma być dostępna także innych miastach.

Anabel Diaz, vice President for Uber’s Mobility business across Europe, Middle East and Africa, tak skomentowała uruchomienie nowego produktu:

„Aby zachęcić kierowczynie do korzystania z platformy, w zeszłym roku wprowadziliśmy dla nich funkcję umożliwiającą przyjmowanie zleceń na przejazdy wyłącznie od pasażerek. Wiemy, że pasażerki również oczekiwały możliwości dokonania wyboru kierowcy, dlatego dziś im go daliśmy” – mówiła Anabel Diaz.

Uber wprowadził proces osobistej weryfikacji jako pierwsza platforma na rynku i dużo wcześniej zanim weszły przepisy (zanim jeszcze rozpoczęła się praca). Zatem wyprzedził zmiany. Proces został ogłoszony już w listopadzie.

Zdaniem Julii Wieniawy, gdy za kierownicą siedzi kobieta, pasażerki mogą czuć się bezpieczniej, dlatego nowa usługa Ubera jest potrzebna.

„Niektóre kobiety nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że doznały przemocy – podkreślała Julia Wieniawa.

Wszystkie produkty dostępne w aplikacji posiadają szereg funkcji bezpieczeństwa, w tym Przycisk awaryjny, Check my Ride (informuje pasażerkę o odstępstwach od zaplanowanej trasy), Udostępnij przejazd (trasę przejazdu mogą śledzić inne osoby, np. znajomi pasażerki).

W marcu 2023 roku Uber został oficjalnym partnerem strategicznym Antyprzemocowej Linii Pomocy prowadzonej przez Sexedpl. Fundacja zaprezentowała filmy promujące tegoroczną kampanię. Nowy spot przedstawia przemocową sytuację w klubie, której doświadcza główna bohaterka grana przez Helenę Englert. Towarzyszą jej postaci grane przez Wojciecha Ziętka i Mateusza Kościukiewicza. Spot wyreżyserował Jan Dybus, a za zdjęcia odpowiada Igor Polaniewicz, obaj reprezentowani przez Papaya Roster.

„Statystyki dotyczące przemocy są zatrważające. To temat, który bardzo często przejawia się w naszym życiu. Przemoc bywa niezauważalna. Zgłaszamy ją dopiero, gdy jest fizyczna, gdy mamy podbite oko, a wiemy przecież, że przejawów przemocy jest wiele” – mówiła Anja Rubik, założycielka i prezeska Fundacji Sexed.pl.

Podkreślała, że do fundacji dzwonią nie tylko osoby pokrzywdzone, ale także świadkowie przemocy, a nawet sprawcy.

„Do problemu przemocy powinniśmy podchodzić z trzech stron: ofiary, sprawcy, świadka. Dzwonią do nas osoby, które widziały lub słyszały przemoc, ale nie wiedzą, co dalej z tym robić. Antyprzemocowa Linia Pomocy pomogła już 3500 osobom” – tłumaczyła Anja Rubik.

Michał Muskała, ekspert Sexedpl przekonywał, że ofiarom przemocy można pomagać przez telefon.

„Łatwiej jest do kogoś zadzwonić niż iść do terapeuty. Słuchamy, czego ofiara potrzebuje, czy chce wyciągnąć konsekwencje czy porozmawiać. Tam są emocje, płacz, poczucie winy” – tłumaczył Michał Muskała.

I namawiał, by świadkowie przemocy reagowali, nawet gdy mają wątpliwości, czy pomoc jest w danej sytuacji potrzebna. Nieuzasadniona reakcja jest bowiem lepsza niż jej brak, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie.

21.10.2023 Niedziela.BE // źródło informacji: PAP MediaRoom // fot. Pavel Gulea, DE / shutterstock.com

(co)

Oto nasz subiektywny przegląd najważniejszych i najciekawszych wydarzeń z mijającego tygodnia.

Prawie połowa mieszkańców Belgii wyrzuca drobne odpady elektryczne do śmieci!

1 na 5 ankietowanych uważa, że wyrzucenie od czasu do czasu drobnego sprzętu elektrycznego do domowego kosza na śmieci nie spowoduje żadnej szkody. Jednak w Belgii każdego roku aż 15 tys. ton takich odpadów nie jest poddawanych recyklingowi, ponieważ zostały one wyrzucone do zmieszanych odpadów...

Belgijscy badacze tworzą lek na raka z użyciem… tytoniu!

Belgijski start-up biotechnologiczny jest pionierem w innowacyjnym leczeniu niektórych rodzajów nowotworów przy użyciu roślin tytoniu. Rośliny pomagają wytwarzać przeciwciała i substancje chemioterapeutyczne...

Belgia: „Wynajem mieszkań nielegalnym imigrantom powinien być zakazany”

Nielegalny imigrant z Tunezji Abdesalem Lassoued zastrzelił przed meczem piłkarskim Belgia-Szwecja dwóch kibiców ze Szwecji. Po wielogodzinnej policyjnej obławie zamachowiec został...

Belgia: Pijany śmiertelnie potrącił samotną matkę. Czy sąd uwierzy w jego tłumaczenia?

Według prokuratury sprawca w chwili zderzenia jechał z prędkością 170 km/godz. Niektórzy świadkowie twierdzą, że momentami jechał jeszcze szybciej, nawet 250 km/godz...

Belgia: „Kazał nam ściągać spodnie…” Były minister w dzieciństwie molestowany przez księdza

Jako młody chłopak Van Quickenborne mieszkał w internacie przy „szkole o dobrej reputacji”. Pracował tam ksiądz, który zachowywał się w niedopuszczalny sposób...

Belgia: Będzie strajk na kolei. Znamy już dokładne daty

Związkowcom nie podobają się plany zarządu kolei państwowych SNCB/NMBS dotyczące czasu pracy konduktorów. Obecnie mają oni około pół godziny na przygotowanie się do pracy. Szefostwo chce ten czas skrócić do...

28.10.2023 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(sp)

Oto nasz subiektywny przegląd najważniejszych i najciekawszych wydarzeń z mijającego tygodnia.

Polska: Boomerskie Słowo Roku 2023. Już wiadomo, co śmieszy młodych w języku ich rodziców

O ten zaszczytny tytuł ubiegało się 21 kandydatów. Wśród nich m.in. klawo, wihajster, pannica, serwus. Zwycięzcę poznaliśmy nie dość, że 13, to jeszcze w piątek. Które słowo wygrało?

Polska: Ukryli jaguara na rolniczym rozrzutniku. Mundurowi nie dali się nabrać

Policjanci musieli być trochę zaskoczeni. Nie tyle górą gałęzi na ciągniku z rozrzutnikiem, ile tym, co spod nich wystawało. Nabrali podejrzeń. Okazało się, że słusznie...

Polska: Zostawcie nam nasze województwo! 25 lat temu powstało 16 regionów. Rozległy się protesty

Jesteśmy przyzwyczajeni do podziału Polski na 16 województw. Młodszym trzeba przypomnieć, że nie zawsze tak było, a dokonanie obecnego podziału nie było takie proste...

Polska: Tego jeszcze nie było. Ludzie protestują: „Nie likwidujcie Biedronki”

Chyba nie było do tej pory sytuacji, w której ludzie tak głośno sprzeciwialiby się likwidacji dyskontu. Zdarzały się protesty w sprawie sklepów, zwłaszcza w małych miejscowościach, w których taka placówka była jedyną w okolicy, ale raczej nikt nie bronił sklepu dużej sieci...

Polska: Detektyw-celebryta poszukuje Grzegorza Borysa. Krzysztof Rutkowki daje 50 tys. zł

Podejrzanego szuka blisko 1000 funkcjonariuszy. Nie są to tylko policjanci, ale również żołnierze, strażnicy leśni, strażacy oraz grupy poszukiwawcze...

Polska: Zabójca 5-letniego Maurycego przesłuchany. Powiedział, że nie zabił

Napastnikiem okazał się 71-letni mężczyzna mieszkający w okolicy. Jak mówili świadkowie, przed tragedią wszedł z nożem do sklepu i domagał się alkoholu. Podobno od rana chodził po ulicy krzycząc: „Ja was wszystkich pozabijam”...

28.10.2023 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(sp)