Słowo dnia: Kardinalen

Po śmierci papieża to na ich barkach spoczywa zadanie wyboru jego następcy. Kardynałowie to w języku niderlandzkim kardinalen.

Jeden kardynał to een kardinaal, a liczba mnoga to wspomniani już kardinalen (przez jedno „a”!). Belgijski kardynał to zatem een Belgische kardinaal, a polscy kardynałowie to Poolse kardinalen.

Rzeczownik kardinaal jest w języku niderlandzkim, używanym poza Holandią także w północnej części Belgii (czyli we Flandrii), rodzaju męskiego. Łączy się więc z rodzajnikiem określonym de. Mówiąc więc o konkretnym kardynale, powiemy de kardinaal.

Słowo kardinaal (lub kardinale) może być w języku niderlandzkim również przymiotnikiem. Ma wtedy zupełnie inne, niereligijne znaczenie. Podobnie jak polski przymiotnik „kardynalny” oznacza wtedy „bardzo istotny”, „kluczowy” itp.

Czasem mówimy na przykład o kardynalnym błędzie. Podobnie jest w niderlandzkim: użyjemy wtedy wyrażenia „een kardinale fout”. Wymowę słowa kardinaal znajdziemy TUTAJ, a wymowę wyrażenia een kardinale fout TUTAJ.

W kontekście religijnym „kardinaal” jest duchownym (geestelijke), bardzo ważnym w hierarchii (hiërarchie) Kościoła rzymskokatolickiego (Rooms-Katholieke Kerk). Tylko papież (paus) jest w tej hierarchii wyżej.

Nowych kardynałów „kreuje” (creëert) właśnie Ojciec Święty, w trakcie spotkań określanych słowem konsystorz (consistorie). Papież ma dużą swobodę w doborze nowych kardynałów, a poprzez ich „kreację” wpływa na wybór swego następy.

To bowiem Kolegium Kardynałów (College van Kardinalen) po śmierci lub abdykacji papieża spotyka się na konklawe (conclaaf), żeby wybrać nowego papieża. W konklawe mogą brać udział tylko kardynałowie, którzy nie ukończyli jeszcze 80. roku życia.

Obecnie (stan na 22 kwietnia 2025 r.) jest dwóch belgijskich kardynałów z prawem udziału w konklawe: 77-letni emerytowany arcybiskup Brukseli Jozef De Kesel oraz 61-letni franciszkanin, misjonarz i arcybiskup Teheranu Dominique Mathieu.

Więcej słów dnia

22.04.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)