Zawieszony program Czyste Powietrze powróci za kilka tygodni, ale już w nowej odsłonie. Ma być bezpieczniejszy dla uczestników programu.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) – przypomnijmy – wstrzymał przyjmowania wniosków do programu w listopadzie 2024 roku. Teraz zapowiada, że nowe wnioski zacznie przyjmować po 31 marca 2025 roku.

To data powrotu Czystego Powietrza. Tyle że nie będzie to już ten sam program. Znamy już szczegóły.

Zapowiadane zmiany już rozpalają emocje

Z zapowiedzi Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika, że program ma być bezpieczniejszy dla klientów programu. Bo zmiany mają zapobiec nadużyciom, dzięki czemu unikną oni nieuczciwych praktyk wykonawców.

Efektywniejszy ma być też proces aplikacji do programu. Uproszczone procedury mają przyspieszyć składanie wniosków i wypłatę pieniędzy.

Mimo to zapowiedziane zmiany budzą mnóstwo emocji i są postrzegane jako niekorzystne dla osób, które będą występowały o przyznanie dotacji.

Spójrzmy zatem na listę najważniejszych zmian:

• Nie będzie dotacji do kotłów gazowych. Program ma wspierać bardziej ekologiczne rozwiązania: pompy ciepła, instalacje fotowoltaiczne.

• Zwiększone zostaną progi dochodowe, dzięki czemu więcej gospodarstw domowych będzie mogło ubiegać się o dotację.

• Zanim jednak złożymy wniosek, będziemy musieli udowodnić, że właścicielem nieruchomości jesteśmy minimum 3 lata.

• Zmieni się sposób wypłacania pieniędzy. Pieniądze będą przekazywane na konta celowe klientów, a nie wykonawców. I – co ważne – wypłacane w transzach. W zależności od postępów w pracach.

• Wprowadzone zostaną maksymalne ceny na produkty i usługi objęte programem. Żeby wykonawcy nie nadużywali swojej pozycji.

• Skrócony zostanie czas rozpatrywania wniosków.

• Zostanie wprowadzony nowy system ocen energetycznych. Przygotują je certyfikowani specjaliści.

W 2024 rokiem Polacy złożyli rekordową liczbę wniosków

Czyste Powietrze to pierwszy ogólnopolski program dopłat do wymiany starych pieców grzewczych, tzw. kopciuchów, na bardziej ekologiczne oraz docieplenia budynków. Celem od początku była walka ze smogiem.

Projekt ruszył w 2018 roku i dziś jest największym antysmogowym programem w Polsce.

Do programu Czyste Powietrze można wnioskować o dofinansowanie termomodernizacji budynków, wymiany starych i nieefektywnych pieców na paliwo stałe na spełniające najwyższe normy. 

Dotacja może wynieść nawet 136 tysięcy złotych.

Od września 2018 roku do 22 listopada 2024 r. zostało złożonych ponad 1 milion wniosków na dofinansowanie w wysokości grubo ponad 37 mld zł. Tygodniowo do programu spływa ok. 6 tys. wniosków, czyli dwukrotnie więcej niż przed rokiem.

Finalnie zostało podpisanych ponad 820 tys. umów na kwotę blisko 27 mld zł. Tylko w 2024 r. liczba złożonych wniosków ma przekroczyć 250 tys. Zapowiada się, że będzie to rok rekordowy.

03.01.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media/fot. Canva

(ej)

Biuro Rzecznika Praw Pacjenta poinformowało, że kończy prace nad przepisami wymierzonymi w znachorów i szarlatanów. Ma za to grozić wysoki mandat.

– Jest grupa szarlatanów, która wykorzystuje trudną sytuację osób chorych, często poważnie, na przykład na choroby nowotworowe. To są pacjenci, którzy łapią się każdej deski ratunku. Żerowanie na tym jest haniebne – powiedział w rozmowie z Wp.pl Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta.

Gigantyczna kara za leczenie wbrew wiedzy medycznej

Do Biura RPP docierają na przykład sygnały o leczeniu stwardnienia rozsianego czy innych poważnych chorób przez laptopa, do którego podłącza się chipy.

Dlatego prace nad przepisami zwalczającymi znachorów i szarlatanów są bardzo zaawansowane. Według nich za diagnozowanie i leczenie niezgodne z aktualną wiedzą medyczną będzie grozić nawet 500 tys. zł kary. A rzecznik praw pacjenta zyskałby kompetencje UOKiK-u.

Jak powiedział Rynkowi Zdrowia, „bać się powinni wszyscy ci, którzy „leczą” metodami o niepotwierdzonej naukowo skuteczności”. 

Prace nad przepisami będą finalizowane

Tuż przed świętami Rynek Zdrowia zapytał Biuro RPP, na jakim etapie jest przygotowywanie przepisów.

„Prace nad przepisami, które pozwolą na skuteczną walkę z osobami, których działalność zagraża zdrowiu i życiu pacjentów, są bardzo zaawansowane” – odpowiedziała jego przedstawicielka.

Sprawa będzie finalizowana w najbliższych tygodniach. Dopiero wtedy poznamy szczegóły.

Poparcie dla tych działań RPP wyraziła m.in. minister zdrowia Izabela Leszczyna.  

03.01.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media/fot. Canva

(ej)

Po nowym roku ZUS zacznie przyjmować wnioski o rentę wdowią. Osoby uprawnione do renty rodzinnej będą mogły łączyć świadczenia.

Już od 1 stycznia 2025 r. osoby uprawnione będą mogły składać wnioski o rentę wdowią. Świadczenie zostanie przyznane od miesiąca, w którym wniosek został złożony, ale dopiero od 1 lipca, bo to wtedy – jak chce ustawa – ruszą wypłaty.

Jakie warunki trzeba spełniać?

O rentę wdowią mogą się ubiegać wdowa lub wdowiec, którzy mają prawo do renty rodzinnej. Jeżeli do tej pory nie ubiegali się o jej przyznanie, bo świadczenie po współmałżonku byłoby mniej korzystne, powinni złożyć wniosek o nią jeszcze w tym roku.

Następnie do 30 czerwca 2025 r. osoba uprawniona musi złożyć wniosek o – jak to określa ZUS – „ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Ta kolejność jest ważna, bo przyspieszy rozpatrzenie wniosku o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 r.

Podobna sytuacja dotyczy osób pobierających rentę rodzinną, które nigdy nie wnioskowały o przyznanie emerytury.

– Trzeba pamiętać, że jeśli klient w przyszłym roku złoży od razu wniosek o „rentę wdowią”, a nie będzie miał ustalonego prawa do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ZUS odmówi przyznania świadczenia w zbiegu z powodu braku prawa do drugiego świadczenia – podkreśla Wojciech Dąbrówka, rzecznik ZUS.

Ile wynosi renta rodzinna?

Do wyboru są dwa rozwiązania:

• 15 proc. własnego świadczenia oraz cała renta rodzinna, która wynosi 85 proc świadczenia, jakie przysługiwałaby osobie zmarłej,

• 15 proc. ustalonej dla wdowy lub wdowca renty rodzinnej i 100 proc. wypracowanego świadczenia własnego.

Wybór rozwiązania będzie zależał od wnioskodawcy lub od instytucji emerytalno-rentową, która na prośbę seniora – bo jest i taka możliwość – podejmie najkorzystniejszą decyzję. Żeby jednak ZUS podjął decyzję za wnioskodawcę, we wniosku, w punkcie dotyczącym wysokości świadczenia należy wskazać wybór wyższego świadczenia.

– Od 1 stycznia 2027 roku wysokość drugiego świadczenia wypłacanego w zbiegu wzrośnie z urzędu do 25 proc. Należy jednak pamiętać, że łączna suma obu świadczeń nie może przekroczyć trzykrotnej wysokości najniższej emerytury, czyli obecnie 5342,88 zł brutto. W przypadku, gdy suma świadczeń w zbiegu przekroczy tę kwotę, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przekroczenia – dodaje rzecznik ZUS.

Taki wybór będą miały również osoby, które mają prawo do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty szkoleniowej.

Liczy się wiek

Żeby otrzymać rentę wdowią wdowa lub wdowiec muszą spełniać następujące warunki:

• mieć ustalone prawo do co najmniej dwóch różnych świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku,

• mieć 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn,

• pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka,

• mieć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę.

To ważne, bo ustalenie prawa do renty rodzinnej zależy od faktycznego wieku wdowy lub wdowca w chwili śmierci męża czy żony. Osoba, która owdowiała w wieku 50 lat, spełnia warunek wieku uprawniający do renty rodzinnej, jednak nie nabywa prawa do tzw. renty wdowiej.

Ankieta podpowie ci, czy przysługuje ci renta wdowia

Żeby sprawdzić, czy seniorowi przysługuje prawo do renty wdowiej, wystarczy wejść na stronę zus.pl i wypełnić specjalną ankietę.

Jeśli okaże się, że zostały spełnione warunki do ubiegania się o rentę wdowią, to od 1 stycznia 2025 r. będzie można złożyć wniosek o zbieg prawa do świadczeń.

W przypadku, gdy wdowa lub wdowiec nie złożyli do tej pory wniosku o drugie świadczenie, czyli o rentę rodzinną lub świadczenie własne, a wszystkie inne wymogi są spełnione, warto już teraz rozpocząć starania o wyliczenie drugiego świadczenia, które wejdzie w skład zbiegu.

03.01.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media/fot. Canva

(ed)

W życie weszły właśnie nowe zasady segregowania odpadów. Kolejne zmiany są szykowane na jesień 2025.

To na pewno dla wielu osób będzie kłopot. Od teraz ubrań, butów, dywanów, ścierek, szmatek nie wyrzuca się do frakcji zmieszanej, jak robiliśmy to dotychczas. 1 stycznia zaczęły obowiązywać nowe zasady segregacji śmieci.

Nie wszystkie miasta zaopatrzyły mieszkańców w nowe kontenery

Używana odzież, obuwie, paski, rękawiczki, czapki, koce, zasłony i firany, poszewki oraz ręczniki powinny być segregowane – informuje Urząd Miasta w Lublinie.

W czym problem? Otóż miasta nie mają obowiązku dostarczać kolejnych kontenerów i kolejnych worków na śmieci w nowym kolorze. Niektóre tak robią, ale większość każe mieszkańcom ze starymi ubraniami jeździć do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). Te zazwyczaj mieszczą się na peryferiach miast i czynne są w określonych godzinach.

„Do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych powinny trafiać odzież i tekstylia, które nie nadają się już do dalszego użytkowania, natomiast przedmioty w dobrym stanie mogą zostać przekazane organizacjom charytatywnym. Dzięki temu możliwe będzie lepsze wykorzystanie zasobów oraz ograniczenie ilości odpadów zmieszanych. 

Zachęcamy mieszkanki i mieszkańców, by dobrą odzież przekazywali potrzebującym, a tekstylia zniszczone dostarczali do PSZOK. To krok w kierunku bardziej zrównoważonej gospodarki odpadami i ochrony środowiska” – apelują urzędnicy z Lublina.

I podkreślają, że nadal na osiedlach organizacje społeczne i charytatywne wystawiają specjalne pojemniki na odzież.

Są też takie miasta jak Kraków, które radzą, aby stare ubrania gromadzić w domach, a kiedy będzie ich sporo, można zadzwonić po śmieciarkę.

Gruz, beton, metal... Wszystko trzeba dzielić na frakcje

Kolejna zmiana dotyczy głównie firm, choć jeżeli ktoś np. samodzielnie buduje dom, to też powinien poznać nowe zasady. Do tej pory wszystkie odpady budowlane można było wyrzucać do jednego kontenera. Teraz nie jest to możliwe.

Nawet na budowach zaczyna funkcjonować segregacja. Trzeba śmieci dzielić na:

• drewno,

• metale,

• szkło,

• tworzywa sztuczne,

• gips oraz odpady mineralne, np. beton, cegłę, płytki ceramiczne,

• kamienie.

„Ustawodawca przewiduje administracyjne kary pieniężne w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł za brak selektywnej zbiórki, odbioru lub sortowania odpadów budowlanych. Tak surowe kary mają zapewnić skuteczność regulacji. Zapobiec również omijaniu nowych obowiązków przez podmioty działające w branży” – przypomina serwis ecoekonomia.pl.

Butelki zwrotne od października

Także 1 stycznia w życie miał wejść system kaucyjny, ale finalnie jego start został przesunięty na październik. I to będzie kolejna, poważna zmiana, jeżeli chodzi o segregację śmieci. 

Nie będzie się już opłacało wyrzucać szklanych butelek czy aluminiowych puszek. Będzie można je oddać do dowolnego dużego sklepu i bez paragonu otrzyma się zwrot kaucji za opakowanie. Za butelkę po piwie – 1 zł.

02.01.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media / fot. Canva

(ej)