Najpopularniejsza w Polsce sędzia od wielu lat uświadamia młodzież, że wiele problemów można rozwiązać bez wchodzenia w konflikt z prawem. Zależy jej na tym, żeby każdy młody człowiek wiedział, gdzie są granice, których mu przekraczać nie wolno. Cyberprzemoc, nękanie w sieci, hejt, utrwalanie i rozpowszechnianie pornografii, obcowanie płciowe z małoletnim, kradzież, posiadanie narkotyków – to wszystko są czyny zabronione. Ci, którzy je popełniają, nie zawsze jednak mają świadomość, że robią coś złego, i nie myślą o skutkach swoich działań.

Kilka tygodni temu na platformie How premierę miał e-book Anny Marii Wesołowskiej zatytułowany „Stalking, posiadanie narkotyków i inne czyny zabronione. Poradnik prawny dla młodzieży (i nie tylko)”. Autorka w klarowny sposób przedstawia w nim sytuacje, w których nastolatki popełniają przestępstwa lub czyny niedozwolone, często nie zdając sobie z tego sprawy. Sędzia wybrała takie czyny, które najbardziej bulwersują i wzmagają poczucie zagrożenia.

– Dzisiaj ogromnym problemem jest cyberprzemoc. Jeżdżę po całej Polsce, około 2 mln polskiej młodzieży spotkało się ze mną bezpośrednio i nie spotkałam jeszcze ani jednej klasy, w której nie byłoby zachowań z tego zakresu, gdzie nie byłoby ośmieszania w internecie, nękania, drwin, podszywania się w sieci pod kogoś innego, robienia niechcianych zdjęć i umieszczania ich w internecie. W związku z tym świadomość, że to nie jest zabawa, że to nie jest tylko głupi wybryk, ale przestępstwo zagrożone karą do ośmiu lat, jest bardzo istotna – mówi agencji Newseria Lifestyle Anna Maria Wesołowska.

Sędzia jest również zaniepokojona tym, że młodzież chętnie sięga po różnego rodzaju używki, przede wszystkim narkotyki i dopalacze. Co więcej, jest to przez nich bagatelizowane.

– Narkotyki znowu zaczęły się bardzo mocno pojawiać. Myślę, że bierze się to z pewnej beznadziei dzisiejszej sytuacji. Młodzież w małych miejscowościach mówi: pani sędzio, a co mamy robić, nie mamy kina, teatru, domu kultury, to sięgamy po marihuankę. Martwi mnie też to, że często młodzież nie traktuje marihuany jako poważnego narkotyku, a to jest jeden z najgorszych narkotyków na świecie. Ma oprócz ksywki „marycha” jeszcze jedną: narkotyk bramowy. Jest to bowiem brama do wszystkich innych narkotyków. Tłumaczę tym dzieciakom, że wykasowuje z ich mózgów 30 proc. połączeń odpowiedzialnych za emocje. Nie będą więc w stanie opanować swoich nerwów i emocji jako dorośli ludzie. Może to jest jakiś argument – mówi.

Dużym problemem jest również przemoc, agresja i dręczenie, które przejawia się w długotrwałym prześladowaniu, upokarzaniu i wykluczaniu z grupy jednej osoby. Jej członkowie świadomie wykorzystują w tym celu swoją przewagę.

– Kiedy w społeczeństwie zaczynamy się dzielić, kiedy jest dużo agresji, kiedy pozwalamy na mowę nienawiści, to dzieci tym przesiąkają, w związku z tym zaczyna się dużo problemów. Bardzo silnym ośrodkiem, gdzie mowa nienawiści królowała, było Podlasie. Tam przez ostatnie dwa lata było najwięcej samobójstw młodych ludzi. To jest niesamowita zależność, którą powinniśmy brać pod uwagę. Tam, gdzie jest nienawiść, tam, gdzie nie potrafimy się ze sobą porozumieć, młodzież też się gubi. Był taki moment, że rozboje jakoś ucichły,  a teraz znowu zaczyna się coś dziać – mówi Anna Maria Wesołowska.

Młodzi ludzie powinni mieć świadomość, że za swoje czyny mogą odpowiadać tak jak dorośli. Na sali sądowej bowiem tłumaczenie się nieznajomością prawa nie pomaga. Do orzekających nie przemawia również twierdzenie, że nas to nie dotyczy lub że przepisy skonstruowane są w taki sposób, że ich nie rozumiemy. Dlatego tak ważna jest dzisiaj edukacja prawna.

– Młodzi ludzie, którzy przychodzą do mnie na salę rozpraw, najczęściej mówią tak: pani sędzio, nie wiedziałem, nie sądziłem. Młodzież dzisiaj tak postępuje. Gdyby nie ta puszka piwa, gdyby nie ten skręt marihuany, pani sędzio, ja w życiu bym tego nie zrobił, ja jestem dobrym człowiekiem. I nawet jeżeli ja w to wierzę, to co ja mogę na sali rozpraw zrobić? Ja nikomu nie cofnę czasu, niczego już nie zmienię, ja mogę tylko wymierzyć sprawiedliwość, a wymierzenie kary 15 lat więzienia dzieciakowi, który ma 15, jest dla sędziego-matki trudnym przeżyciem. Dlatego tak zależy mi na tym, żeby każdy młody człowiek wiedział, gdzie są granice, których mu przekraczać nie wolno – mówi sędzia.

Dlatego też Anna Maria Wesołowska zachęca do lektury swojego e-booka „Stalking, posiadanie narkotyków i inne czyny zabronione. Poradnik prawny dla młodzieży (i nie tylko)". Autorka zwraca uwagę na to, że to od rodziców, opiekunów, sąsiadów, szkoły i społeczeństwa zależy, czy młodych na ławie oskarżonych będzie przybywać, czy ubywać.

– W moim poradniku poruszam również temat odpowiedzialności prawnej nieletnich. Od 17. roku życia każdy młody człowiek w Polsce odpowiada za wszystko – czy to wykopane drzwi w łazience szkolnej, czy graffiti na murach, obrażenie nauczyciela na Facebooku bądź wymazanie daty urodzenia w legitymacji szkolnej – za wszystko odpowiada jak dorosły, czyli może być więzienie, może być areszt – mówi.

Sędzia wyjaśnia, co grozi za konkretne czyny, jakie czynniki mogą wpłynąć na złagodzenie wyroku, a także co robić, gdy to my jesteśmy ofiarą – na przykład przemocy domowej.

– Za poważne przestępstwa, np. za rozbój: „dawaj złotówkę, bo jak nie, to w główkę”, dzieci odpowiadają w Polsce od 15. roku życia, jeżeli zasługują na miano uczniów zagrożonych demoralizacją. A demoralizacja to jest podziw dla złych czynów, cynizm, brawura, nieżyczliwy stosunek do człowieka, wagary, alkohol, papieroski. Proszę więc zobaczyć, jaka poważna odpowiedzialność ciąży na młodych ludziach. Od 15. roku życia mogą już trafić do więzienia. Natomiast od 13. roku życia za wszystkie przestępstwa, które w ich wypadku nazywają się czynami karalnymi, za szereg wykroczeń, np. zabranie komuś telefonu komórkowego, dzieci odpowiadają przed sądem dla nieletnich. Tam jest też zakład poprawczy, jest ośrodek wychowawczy, ale jest też upomnienie, nagana czy nadzór odpowiedzialny rodziców – mówi Anna Maria Wesołowska.

Ponadto w e-booku znalazło się wiele filmów, w których sędzia tłumaczy znaczenie konkretnych przepisów i wyjaśnia meandry prawa.

11.12.2020 Niedziela.BE // tagi: Anna Maria Wesołowska, sędzia, porady prawne, przestępstwa, czyny zabronione, cyberprzemoc, hejt, pornografia, niedziela.be

(new seria/kmb)

Miejski transport stawia na innowacje. W Warszawie pasażerowie komunikacji zbiorowej mogą już sprawdzić w smartfonie rzeczywisty czas przyjazdu tramwaju. Wystarczy zeskanować kod QR albo tag NFC. W planach są kolejne technologiczne udogodnienia, m.in. aplikacja mobilna dla osób niedowidzących, która głosowo przedstawi rozkład jazdy, czy zdalne udostępnianie informacji o nadjeżdżającym tramwaju. – Pod względem innowacji nie ustępujemy korporacjom – podkreślają przedstawiciele Działu Badań i Rozwoju Tramwajów Warszawskich, spółki nagrodzonej niedawno za innowacyjny projekt zielonej fali dla tramwajów, który skraca czas przejazdów.

– Nowe technologie są coraz częściej wykorzystywane w transporcie publicznym. Jak w każdej firmie, która stawia na nowoczesność, także i w Tramwajach Warszawskich digital mocno się wdziera w naszą działalność operacyjną. Mamy coraz więcej usług opartych na informatyce i każde nowe wyzwanie, które przed nami stoi, jest mocno związane z digitalizacją i informatyzacją. Staramy się nadążać za trendem rynkowym i dać pasażerom jak najwięcej z tej nowoczesności – mówi agencji Newseria Biznes Bartłomiej Kahn, dyrektor Biura Teleinformatyki w Tramwajach Warszawskich.

– Co chwilę wdrażamy kolejne nowe technologie. To niespotykane w skali Polski. Pod względem innowacji nie ustępujemy korporacjom – dodaje Marcin Buszka z Działu Badań i Rozwoju w Tramwajach Warszawskich.

Przykładem informatyzacji w miejskiej spółce jest funkcjonujący już od kilku lat System Informacji Pasażerskiej, dzięki któremu na elektronicznych tablicach rozmieszczonych na przystankach pasażerowie mają możliwość sprawdzenia rzeczywistego czasu odjazdu tramwaju. Od kilku dni taka opcja jest dostępna również na przystankach, gdzie nie ma tablic. Pasażer może to sprawdzić na swoim smartfonie.

– Nowe udogodnienie to precyzyjnie podana informacja, za ile faktycznie przyjedzie dany tramwaj, niekoniecznie musi to być zgodne z rozkładem, który często z różnych powodów rozsynchronizowuje się na trasie. Pasażerowie chcą wiedzieć, czy mają czekać pięć,  czy siedem minut, bo to może zadecydować o zmianie środka transportu albo o tym, że mogą jeszcze załatwić jakąś sprawę w międzyczasie – mówi Bartłomiej Kahn.

Aby sprawdzić w smartfonie rzeczywisty czas przyjazdu tramwaju, wystarczy podejść do tablicy z rozkładem jazdy i zeskanować znajdujący się na niej kod QR albo tag NFC. Po chwili na ekranie smartfona pojawi się czytelna informacja o czasie przyjazdu środków transportu, które odjeżdżają z danego przystanku.

– Żeby ściągnąć najnowsze dane, pasażer musi mieć tylko telefon komórkowy z internetem. Po zeskanowaniu kodu na ekranie pojawi się wirtualna tablica, wizualnie podobna do tych fizycznie rozmieszczonych na przystankach. Będą na niej zawarte informacje o najbliższych odjazdach tramwajów, numery linii, kierunki, ewentualnie informacja, czy jest to pojazd niskopodłogowy. Dodatkowo mogą pojawić się komunikaty, które umieszcza Zarząd Transportu Miejskiego, np. o ewentualnych problemach w ruchu – tłumaczy Marcin Buszka.

– Staraliśmy się maksymalnie uprościć użytkownikowi całą operację. Wystarczy tylko zbliżyć telefon do odpowiedniej kartki umieszczonej na rozkładzie jazdy. Podobnie jak w przypadku płatności zbliżeniowych to połączenie jest szyfrowane i odpowiednio zabezpieczone – dodaje dyrektor Biura Teleinformatyki w Tramwajach Warszawskich.

Tramwaje Warszawskie pracują też nad kilkoma innymi rozwiązaniami, które mają ułatwić życie pasażerom stołecznej komunikacji. Jednym z nich jest aplikacja mobilna dla osób niewidzących i niedowidzących, która będzie głosowo informować m.in. o rozkładach jazdy i czasie, jaki pozostał do odjazdu tramwaju.

– Chcemy wdrożyć w najbliższym czasie moduły pojazdowe, które za pomocą technologii bezprzewodowej będą udostępniać informacje o nadjeżdżającym tramwaju, jego linii i kierunku, w którym się przemieszcza. Chcemy, żeby one mogły trafić do pasażera bezpośrednio, niekoniecznie w postaci zapowiedzi z megafonów. Będziemy udostępniać te dane w postaci otwartej dla wszystkich deweloperów, żeby mogli je dalej przekazywać np. do urządzeń, z których korzystają osoby niewidome, np. smartfonów. Dzięki temu różni producenci oprogramowania będą mogli tworzyć aplikacje dla takich osób, ale też np. dla turystów, co ułatwi im przemieszczanie się po mieście – wyjaśnia ekspert z z Działu Badań i Rozwoju w Tramwajach Warszawskich.

– W najbliższym czasie chcemy też wdrożyć tablice informacyjne oparte na technologii e-papieru, co jest nowatorskie nie tylko w skali Europy, ale i w naszych warunkach klimatycznych, bo ta technologia nie lubi zimna. Zapewnia ona jednak dużą czytelność informacji, którą będziemy chcieli umieszczać na tablicach – mówi Bartłomiej Kahn.

W tym miesiącu Tramwaje Warszawskie zostały wyróżnione prestiżową nagrodą Digital Excellence przyznawaną przez Stowarzyszenie CIONET dla innowacyjnych projektów. Nagrodzony został pomysł zielonej fali, dzięki której tramwaje nie czekają lub czekają krócej na skrzyżowaniach. Zbliżający się do świateł pojazd wysyła przez chmurę informację o swoim położeniu, dzięki czemu na sygnalizatorze szybciej pojawia się zielone światło.

– Dotychczas, żeby stworzyć taki priorytet, potrzebnych było kilka fizycznych urządzeń, które pozycjonowały tramwaj na skrzyżowaniu. To wiązało się z wysokimi kosztami i koniecznością przeprowadzania prac na torowisku, które wymagają wyłączenia go z ruchu, a przez to takie zmiany mogły trwać nawet kilka lat – wyjaśnia Marcin Buszka. – Dzięki naszej innowacji, która nie wymaga fizycznych inwestycji, teraz wdrażamy priorytety na ok. 30 skrzyżowaniach rocznie. To duży skok, który przekłada się na krótszy czas podróży tramwajem z punktu A do punktu B oraz duże oszczędności. Tramwaj, który nie musi się zatrzymywać i ruszać od nowa, zużywa mniej prądu, dzięki temu nasz przewóz jest tańszy. To może w przyszłości wpłynąć na brak podwyżek cen biletów.

– Zielona fala na skrzyżowaniach daje możliwość szybszego przejazdu przez Warszawę. Zarówno my, jako operator, jak i nasi pasażerowie oszczędzają dzięki temu cenny czas. Obliczyliśmy, że w ciągu roku dzięki minimalizacji czasu w podróży pasażerowie zyskują w ten sposób cały jeden dzień – wyjaśnia Bartłomiej Kahn.

10.12.2020 Niedziela.BE // fot. Martyn Jandula / Shutterstock.com

(new seria/kmb)

Nierówny dostęp do internetu, sprzętu oraz braki w cyfrowych kompetencjach stanowią główne przeszkody w nauce zdalnej. Co prawda po doświadczeniach z wiosennego lockdownu nauczyciele i uczniowie byli lepiej przygotowani do nowego semestru, jednak korzystanie z nowoczesnych narzędzi edukacyjnych wciąż pozostaje dużym wyzwaniem. To szczególnie istotne wśród dzieci z klas 1–3, które – choć obeznane technicznie – potrzebują wsparcia w  odpowiedzialnym korzystaniu z technologii. Nauczyciele muszą uczyć się także, jak w nowych realiach budować relacje z najmłodszymi uczniami, a także wspierać ich w podtrzymywaniu kontaktów między sobą w okresie izolacji.

Z opublikowanego w I połowie roku raportu Centrum Cyfrowego „Edukacja zdalna w czasie pandemii” wynika, że według 36 proc. nauczycieli braki sprzętowe uczniów są jednym z głównych problemów w zdalnym nauczaniu. Z kolei badanie „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych podczas epidemii koronawirusa” wskazało, że co trzeci nauczyciel, co czwarty rodzic i co piąty uczeń musiał zakupić nowy sprzęt. Wiele osób radziło sobie z tym brakiem, pożyczając sprzęt od innych. Jednak sporym wyzwaniem obok braku sprzętu jest zadbanie o komfort dzieci także w kwestii relacji.

– W edukacji wczesnoszkolnej dzieci są bardzo otwarte, spragnione kontaktu, więc nauczycielki mają różne sposoby na to, żeby dać czas na wypowiedzenie się każdemu uczniowi. Zwracają uwagę na tych uczniów, którzy nie chcą się wypowiadać. Czasami łączą się w mniejsze grupy z tymi uczniami, ale też widząc, że uczeń jest bardziej smutny na lekcji, wykonują po jej zakończeniu telefon do rodziców – mówi agencji Newseria Biznes Wioletta Matusiak, trenerka nowych technologii, facylitatorka procesów rozwojowych. – Nauczycielki mówią też o tym, że angażują dzieci do tego, żeby na zmianę zadawały sobie różne ćwiczenia. W ten sposób uczniowie ciągle mają poczucie, że są grupą.

– Nauczyciele dają dzieciom przestrzeń do tego, aby mogły rozmawiać na temat istotnych dla nich kwestii. Dzieci w klasach 1–3 mają szczególną potrzebę kontaktu ze swoimi rówieśnikami, ale także nauczycielem. Chcą z nim porozmawiać, utrzymywać relację, która była nawiązana w szkole – mówi Krzysztof Kosiński z Fundacji Orange, koordynator programu MegaMisja.

Nowe wyzwania związane z nauczaniem zdalnym sprawiły, że od wiosny widoczne jest zdecydowanie większe zaangażowanie nauczycieli, którzy poświęcają więcej czasu na podtrzymywanie kontaktów szkolnych przez internet, kosztem prywatnego życia.

– Wszystko, co się dzieje w modelu zdalnym, odbywa się zdecydowanie wolniej. Szczególnie widać to w edukacji wczesnoszkolnej, kiedy trzeba poświęcić czas na tłumaczenie dzieciom wielu szczegółów technicznych, więc proces edukacyjny zdecydowanie się wydłuża. Nauka wygląda zupełnie inaczej niż w klasie podczas  tradycyjnej lekcji – zaznacza Wioletta Matusiak.

– Czas nauki zdalnej to trudny okres zarówno dla nauczycieli, dzieci, jak i ich rodziców. Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej nie byli przygotowani do tej formy pracy, zresztą jak większość nauczycieli – mówi Krzysztof Kosiński.

Niedobory sprzętowe to niejedyne braki, jakie odczuwali zarówno nauczyciele, jak i dzieci czy rodzice. Krótko po rozpoczęciu nauki zdalnej 45 proc. nauczycieli oceniało swoje przygotowanie do prowadzenia zajęć w tej formie jako małe lub umiarkowane. Problemem była zarówno sama organizacja zajęć, przyciągnięcie uwagi uczniów, jak również kwestie związane z kontaktem z rodzicami. Pod koniec tego okresu 45 proc. z nich określiło swoje umiejętności już jako dobre, a 39 proc. jako bardzo dobre.

Sytuacja związana z pandemią zmusiła nauczycieli do tego, żeby sięgnęli po technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK), np. platformy do edukacji zdalnej czy różnego rodzaju narzędzia: Genially, Wakelet itp.

– Od początku trwania nauki zdalnej obserwowaliśmy duże zainteresowanie narzędziami, które można wykorzystać w trakcie zajęć, technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Na początku tego roku szkolnego zaproponowaliśmy nauczycielom uczestniczącym w programie MegaMisja ankietę badającą ich potrzeby szkoleniowe. Okazało się, że w dalszym ciągu tematy związane z edukacją zdalną, wykorzystaniem narzędzi TIK oraz kwestią motywacji dzieci do uczestniczenia w zajęciach są aktualne i bardzo istotne – mówi koordynator programu MegaMisja.

Według badania Polskiego Towarzystwa Edukacji Medialnej, Fundacji Dbam o Mój Z@sięg i Fundacji Orange, połowa nauczycieli przyznała, że bardziej kreatywnie niż wcześniej korzystała z narzędzi cyfrowych (filmików, cyfrowych notatek, prezentacji multimedialnych). Z 7 proc. do 29 proc. wzrosła liczba tych, którzy co najmniej często publikują materiały do lekcji na stronie internetowej lub blogu.

– Prowadząc liczne szkolenia dla nauczycieli, staram się pokazywać, że narzędzia do prowadzenia interaktywnych lekcji to nie są tylko narzędzia na czas pandemii i edukacji zdalnej, ale mogą z nauczycielami zostać na stałe, wzbogacając ich narzędziownik – podkreśla trenerka nowych technologii. – Widzę tutaj ogromną szansę na zmianę roli nauczyciela – z osoby, która jest „megafonem”, która po prostu przekazuje dzieciom wiedzę, na osobę, która będzie zarządzać procesem uczenia się i pozwalać uczniom działać samodzielnie w większym stopniu z pomocą cyfrowych narzędzi.

– Oczywiście nie chodzi o to, aby nauczyciele teraz posługiwali się kilkunastoma narzędziami, ale bardziej o to, aby te narzędzia mogli sobie wybrać, dostosowując je do celu prowadzonych zajęć – mówi Krzysztof Kosiński. – Część z nich stara się przenieść znane sobie do tej pory metody nauczania do nowej rzeczywistości. To moim zdaniem nie jest do końca trafne. Zarówno prowadzenie samych lekcji tylko online, bez użycia tradycyjnych narzędzi, takich jak kartka papieru czy zeszyt ćwiczeń, nie jest właściwą drogą, jak i metoda podawcza, gdzie nauczyciel czyta podręcznik, a dzieci wykonują same zadania, też wydaje się nie do końca adekwatna do obecnej sytuacji.

W prowadzeniu edukacji zdalnej w klasach 1–3 wspiera nauczycieli m.in. Fundacja Orange, która zorganizowała cykl webinarów o tym, jak prowadzić lekcje online, uwzględniając potrzeby dzieci w tym wieku. Skorzystało z nich jak dotąd 1708 osób. Fundacja już od pięciu lat współpracuje z nauczycielami wczesnoszkolnymi i wychowawcami świetlic w ogólnopolskim programie edukacyjnym MegaMisja. Cele, jakie realizuje ten program, wpisują się także w aktualne realia, kiedy tak wiele aktywności dzieci przenosi się do internetu. Cykl zajęć MegaMisji uczy podstaw cyfrowej higieny i bezpieczeństwa w sieci. Dzieci dowiadują się, co można publikować w internecie, jak chronić swoją prywatność, jak dbać o umiar w korzystaniu z technologii, jak odróżnić informację od reklamy, weryfikować informacje z sieci czy ćwiczyć dobre maniery w kontaktach online. 

Nauczyciele uczestniczący w tym projekcie mają możliwość podnoszenia swoich cyfrowych kompetencji. Przed pandemią program był realizowany w ramach zajęć lekcyjnych lub na świetlicy szkolnej. Do tej pory trafił do 1100 szkół, a w zajęciach wzięło udział ponad 30 tys. dzieci. Teraz, w czasie nauki zdalnej, nauczyciele mogą realizować część zajęć w formie online. 

08.12.2020 Niedziela.BE // tagi: zdalne nauczanie, nauczanie wczesnoszkolne, technologie informacyjno-komunikacyjne, dostęp do internetu w Polsce, niedziela.be // fot. Shutterstock, Inc.

(new seria/kmb)