Polska: Dziedziczenie długów w ZUS i US

To, czy krewni dziedziczą długi zmarłego, zależy od wielu czynników. Dziedziczenie możliwe jest na podstawie przepisów określonych w rozdziale 15 ordynacji podatkowej „Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich”. Nie oznacza to, że automatycznie w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki podatkowe zmarłego, który np. prowadził działalność gospodarczą. 

Prawa dziedziczone przez spadkobierców dzielą się na prawa majątkowe, czyli chroniące interes ekonomiczny (będą to na przykład wierzytelności) oraz prawa niemajątkowe, czyli chroniące interesy inne niż ekonomiczne (na przykład dobra osobiste).

W pierwszej kolejności spadkobiercy przejmują prawa majątkowe i zobowiązania zmarłego podatnika, które uregulowane są w przepisach prawa podatkowego oraz te zawarte w indywidualnych decyzjach wymiarowych.

Prawa niemajątkowe dziedziczy się w wyjątkowych sytuacjach. Spadkobiercy przejmują prawa o specyfice niemajątkowej, które bezpośrednio wiążą się z działalnością prowadzoną przez zmarłego. Taka sytuacja ma miejsce, kiedy spadkobierca samodzielnie będzie kontynuował tę działalność. Niemożliwe natomiast jest przejęcie niemajątkowych obowiązków, takich jak obowiązek wzajemnej pomocy i współdziałania małżonków, polegający między innymi na udzielaniu wsparcia moralnego.

„Zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej spadkobiercy przejmujący zaległości będące konsekwencją nieodprowadzania przez spadkodawcę podatków przejmują również dodatkowe koszty. Do całkowitej kwoty zadłużenia należy dodatkowo doliczyć: odsetki za zwłokę, koszty postępowania podatkowego, opłatę prolongacyjną, koszty upomnień, koszty postępowania egzekucyjnego” – doprecyzowuje Hubert Nawara.

Spadkobierca ma prawo do przyjęcia, jak i odrzucenia spadku. W pierwszym przypadku można wyróżnić dwa warianty. Przyjęcie proste, w którym spadkobierca przejmuje wszystkie długi spadkowe i odpowiada za nie własnym majątkiem. W sytuacji, gdy długi zmarłego przekraczają wartość spadku, spadkobierca zobowiązany jest do ich spłaty. Drugi wariant to przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca ma ograniczoną odpowiedzialność za długi testatora – tylko do wartości spadku. Dzięki temu dziedziczący nie odda wierzycielom spadkodawcy więcej niż zyskał ze spadku.

Zawsze trzeba pamiętać, że przed podjęciem decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku warto jest udać się do Urzędu Skarbowego lub Urzędu Gminy po zaświadczenia o zobowiązaniach podatkowych zmarłego. Po wcześniejszym wykazaniu, że jest się domniemanym spadkobiercą organ podatkowy wyda oświadczenie o kwocie zobowiązań spadkodawcy, co pozwoli podjąć najkorzystniejszą dla spadkobiercy decyzję. 

Wypowiedz: Hubert Nawara, ekspert Move On Finance

25.10.2018 NAFF