Serwis www.niedziela.be używa plików Cookies. Korzystając z serwisu bez zmiany ustawień przeglądarki wyrażasz zgodę na ich użycie. Aby poznać rodzaje plików cookie, cel ich użycia oraz sposób ich wyłączenia przeczytaj Politykę prywatności

Headlines:
We Flandrii i Walonii ponad 10 tys. bezdomnych nieletnich
Polska: Wybory samorządowe 2024. Kampania bez fajerwerków. Wszystko na jedno kopyto
Belgia: Bank centralny na minusie. I to dużym
Polska: Sweter i jeansy do kosza. Czekają nas poważne zmiany w segregacji śmieci
Belgia: „Koniec z prezentami od rządu”. W budżecie wielka dziura
Polska: Wielkanoc 2024. Jeśli jeszcze nie zrobiłeś świątecznych zakupów, to już wygrałeś
Brukselskie lotnisko spodziewa się, że ponad miliona pasażerów w czasie Wielkanocy
Belgia: Trzy osoby ranne w bójce w Schaerbeek
Niemcy: Dodatkowe kontrole graniczne na Euro 2024
Polska: „Ostatnia Wieczerza” odkrywa tajemnicę końca świata. Kiedy nastąpi?
Redakcja

Redakcja

Website URL:

Polska. Pogoda: Jakiej zimy możemy się spodziewać? Prognoza IMGW

Czy tej zimy spadnie śnieg? To pytanie zadaje sobie wiele, głównie młodych osób. Żeby zaspokoić naszą ciekawość, swoją odpowiedź przygotowało IMGW.

Prognoza pogody obejmuje okres od grudnia 2023 do marca 2024 roku, a więc całą zimę. A stoi za tym Centrum Modelowania Meteorologicznego Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGE).

A zatem – jakiej pogody możemy spodziewać się tej zimy?

Grudzień 2023

W grudniu prognozowana temperatura w całej Polsce będzie się mieściła w normie wieloletniej z lat 1991-2020, chociaż – według prognostyków – będzie nieznacznie wyższa niż pomiary z minionego 30-lecia.

Suma opadów atmosferycznych w całej Polsce powinna być powyżej normy wieloletniej (lata 1991-2020).

Szczegółowe dane dla poszczególnych miesięcy znajdują się w tabelach.

Styczeń 2024

Również w styczniu według prognoz temperatura będzie mieściła się w normy wieloletniej. Może być jednak nieznacznie cieplej niż w latach 1991-2020.
Suma opadów atmosferycznych powinna być powyżej normy wieloletniej.

Luty 2024

Również w lutym – chociaż generalnie temperatura będzie się mieściła w normie wieloletniej (lata 1991-2020) – to jednak możemy się spodziewać trochę wyższych temperatur.
Suma opadów atmosferycznych powinna być powyżej normy wieloletniej.

Marzec 2024

W całej Polsce zarówno średnia miesięczna temperatura powietrza, jak i miesięczna suma opadów atmosferycznych – według prognozy IMGW – najprawdopodobniej będą powyżej normy wieloletniej z lat 1991-2020

Ważne zastrzeżenie

Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW, które przygotowało tę długoterminową prognozę pogody, zastrzega – jak czytamy na stronie imgw.pl – że jest ona obarczona dużą niepewnością i że prognozy mogą się od siebie różnić?
IMGW dodaje jeszcze, że „prognoza jest orientacyjna” i „ma charakter eksperymentalny”.

18.11.2023 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. iStock

(sl)

  • Published in Pogoda
  • 0

Nie bij rekordów, dbaj o siłę i moc

Dlaczego dla osiemdziesięciolatka wchodzenie po schodach na 1.-2. piętro powoduje podobne zmęczenie mięśni, jak bieg zawodnika na 400 m? – o tym opowiada prof. Jerzy Żołądź, współtwórca sukcesu Adama Małysza, profesor Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek zwyczajny The Physiological Society (London).

Zgodzi się pan, że wiedza o fizjologii wysiłku może pomóc nie tylko zawodnikom osiągać wyższy poziom sportowy, ale też osobom starszym zwiększać tolerancję wysiłku i hamować proces starzenia?

Tak, jak najbardziej. Trudno byłoby mi sobie wyobrazić obecnie planowanie treningu sportowego bez solidnej wiedzy o fizjologii i biochemii wysiłku fizycznego. Uważam, że wiedza ta jest niezbędna zarówno w przypadku planowania treningu sportowego, jak i w planowaniu treningu dla osób rozpoczynających aktywność fizyczną na poziomie rekreacyjnym. Zaryzykuję stwierdzenie, że planowanie treningu fizycznego dla osób o niższej wydolności fizycznej wymaga więcej precyzji w dobrze obciążeń treningowych - częstotliwość, intensywność i czas trwania wysiłku - aniżeli w przypadku sportowców wyczynowych.
 
Dlaczego?

Przedawkowanie obciążeń treningowych sportowca wyczynowego ma, oczywiście, ogromne negatywne skutki, gdyż prowadzi najczęściej do obniżenia, zamiast wzrostu, formy sportowej, przetrenowania, urazów sportowych oraz często do zakończenia kariery sportowej. W przypadku zastosowania nadmiernych obciążeń treningowych dla osób o niższej wydolności fizycznej, w tym pacjentów, konsekwencje mogą być jeszcze poważniejsze, gdyż skutkować mogą szeregiem komplikacji zdrowotnych.

Brzmi groźnie. Czyli trzeba by ustalić fizjologiczne kryteria dozowania właściwych obciążeń treningowych dla osób starszych. A może one już są?

Pewne kryteria już są, ale nie wszyscy są świadomi ich istnienia. Nie ma powszechnie stosowanych badań oceniających zdolność wysiłkową osób zdrowych czy pacjentów. Niestety, najczęściej aktywność fizyczna osób w młodym wieku, a także osób starszych daleka jest od optymalnej dla danej osoby.

Co może osoba w wieku 70 plus? Użył pan kiedyś porównania, że na przykład wchodzenie po schodach na 1.-2. piętro, u większości osób po 80. roku życia, powoduje podobne zmęczenie mięśni jak bieg zawodnika na 400 m.

Wydolność fizyczna człowieka już po przekroczeniu 25. roku życia stopniowo maleje. Najwcześniej widoczne jest pogorszenie maksymalnej szybkości skracania się mięśni oraz ich mocy maksymalnej - zdolności do wysiłków sprinterskich, a nieco później pogorszenie wytrzymałości mięśni - zdolności do wysiłków długotrwałych. Zatem z początkiem procesu starzenia się mięśni mamy do czynienia już w relatywnie młodym wieku. Związana z wiekiem postępująca utrata zdolności wysiłkowych człowieka przebiega u różnych osób w różnym tempie. Istotny wpływ na jej przebieg mają takie czynniki jak: poziom aktywności fizycznej, podłoże genetyczne, higiena życia, występowanie chorób. Na przykład dla wielu osób nawet po przekroczeniu 80. roku życia wejście po schodach na 3. piętro nie jest wielkim stresorem, ale dla osób w podobnym wieku, lecz o niskiej wydolności fizycznej, zadanie to jest tak dużym wysiłkiem jak bieg sprinterski dla sportowca. Wysiłek taki skutkuje bowiem podobnym poziomem bolesności mięśni oraz wielkości zaburzeń statusu metabolicznego w mięśniach, jak bieg sprinterski na 400 m w wykonaniu sportowca. Co ciekawe, trening fizyczny w istotny sposób zmniejsza negatywny wpływ wieku na wydolność fizyczną człowieka. Dlatego trening osób starszych jest pożyteczny i wskazany w budowaniu rezerwy funkcjonalnych mięśni i układu krążenia. Chodzi głównie o zbudowanie wystarczającej rezerwy siły, mocy i wytrzymałości, aby bez zmęczenia wykonać czynności fizyczne dnia codziennego.

Powiedzmy jeszcze coś o produkcji energii w mięśniach szkieletowych i przyczynach ich zmęczenia oraz, co chyba trudne, poproszę o odpowiedź na pytanie, który czynnik lub czynniki spośród wielu badanych „wyłączają” pracę mięśni szkieletowych i sercowego?

Mięśnie szkieletowane wytwarzają energię w postaci ATP (adenozyno-5′-trifosforan), którą w około 1/5 zamieniają na pracę mechaniczną, reszta wytworzonej energii rozpraszana jest w postaci ciepła. W mięśniach szkieletowych funkcjonują trzy głównie systemy wytwarzania energii: fosforylacja oksydacyjna, glikoliza beztlenowa oraz reakcja kinazy kreatynowej.

Fosforylacja oksydacyjna to w uproszczeniu szereg reakcji w mitochondriach komórek w celu wytworzenia ATP - system niskich mocy produkcji energii. Jest niezbędny do zasilania organizmu w energię w spoczynku oraz podczas wysiłków długotrwałych o umiarkowanej intensywności np. w biegu maratońskim.

Reakcją dostarczającą ATP w najszybszym tempie, np. w czasie biegów sprinterskich, gdzie zużycia energii są bardzo duże, jest reakcja kinazy kreatynowej.

Pośrednią, tj. posiadającą większą moc produkcji ATP (mM ATP/s) niż fosforylacja oksydacyjna a mniejszą niż reakcja kinazy kreatynowej, jest proces glikolizy beztlenowej.

Trening fizyczny usprawnia wszystkie te reakcje/procesy. Dla potrzeb dnia codziennego najważniejsza jest fosforylacja oksydacyjna. Przekroczenie maksymalnej mocy produkcji ATP w procesie fosforylacji oksydacyjnej skutkuje zaburzeniem statusu metabolicznego mięśni, w tym wzrostem stężenia w mięśniu szkieletowym, jak i w sercu takich metabolitów jak Pi, ADP oraz H+. Czynników - najpierw ograniczających, a przy maksymalnych ich stężeniach „wyłączających” pracę mięśni szkieletowych lub pracę serca. Zarówno maksymalna moc, jak i sprawność energetyczna fosforylacji oksydacyjnej wzrasta w procesie treningu. Dobrze zaplanowany trening skutkuje przesunięciem mocy krytycznej (ang. critical power) w prawo, tj. w kierunku wyższych mocy czy prędkości biegu. W przypadku osoby w starszym wieku wiąże się to ze wzrostem prędkości marszu bez uczucia zmęczenia, a w przypadku sportowca - poprawą wyniku sportowego w konkurencjach wytrzymałościowych, np. w biegu maratońskim.

Był pan redaktorem i współautorem dwóch rozdziałów wydanego w Stanach Zjednoczonych podręcznika na temat energetyki, siły, mocy, wytrzymałości, jak i przyczyn zmęczenia mięśni. No właśnie, jakie są przyczyny zmęczenia mięśni?

Zachęcam do lektury wspomnianego opracowania, które dostępnie jest także w naszym kraju: Muscle and Exercise Physiology - 1st Edition (elsevier.com), tam czytelnik znajdzie pełną odpowiedź na to pytanie.

Tymczasem w pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że przyczyny zmęczenia organizmu człowieka w wysiłku fizycznym dzielimy na dwie grupy: czynniki odpowiedzialne za zmęczenie ośrodkowe, czyli mózgowe, procesy metaboliczne działające na poziomie mózgu, prowadzące do osłabienia/wyłączenia motywacji do kontynuowania wysiłku. Ten rodzaj zmęczenia dotyczy najczęściej wysiłków długotrwałych.

Drugi rodzaj zmęczenia, zwany zmęczeniem obwodowym, zlokalizowany jest w mięśniach, a u jego podłoża leżą takie czynniki, jak: osiągnięcie krytycznych stężeń metabolitów w mięśniu: fosforan nieorganiczny, adenozynodifosforan, jony wodorowe.

Istotną rolę w zmęczeniu mięśni i całego organizmu może odgrywać także zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu.

Ważną rolę w zmęczeniu mięśni odgrywa również wyczerpanie substratów energetycznych, głównie fosfokreatyny i glikogenu w całym mięśniu albo w poszczególnych włóknach mięśniowych decydujących o określonym działaniu.

Pewną funkcję w zmęczeniu mięśni przypisuje się także reaktywnym formom tlenu (ROS). Tu ukłon w kierunku nieżyjącego już, wybitnego polskiego biochemika prof. dr hab. Jerzego Popinigisa, pioniera badań w naszym kraju nad znaczeniem produkcji wolnych rodników w warunkach wysiłkowych. Pomimo długiej historii badań w tym obszarze nasza wiedza, zarówno w kwestii mechanizmów produkcji, jak i znaczenia ROS w zmęczeniu mięśni, jest wciąż niewystraczająca i wymaga dalszych badań.

Na koniec nie mogę nie zapytać, czy nie tęskni pan za sportem wyczynowym? Mam na myśli niezapomniane sukcesy Adama Małysza i jego bułkę z bananem.

Sport wyczynowy bardzo lubię i uważnie śledzę. Często odpowiadam na pytania wielu trenerów różnych specjalności, zwłaszcza dotyczące optymalizacji treningu oraz przekraczania kolejnych granic możliwości sportowych ich zawodników. Jeśli chodzi o trening Adama Małysza, najważniejszą kwestią z mojego punktu widzenia było opracowanie nowego, niestosowanego wcześniej na świecie programu mocy i wytrzymałości mięśni skoczka narciarskiego. Program ten oparty był na najnowszych osiągnieciach fizjologii wysiłku i fizjologii mięśni, które miałem przyjemność poznawać w czasie licznych staży/wizyt naukowych w uniwersytetach Holandii, Wielkiej Brytanii czy Danii. Generalnie celem tego programu było wytrenowanie mięśni Adama tak, aby jego reakcje metaboliczne, czyli reakcja kinazy kreatynowej i paradoksalnie fosforylacja oksydacyjna, były w stanie sprostać najwyższym wymogom tej konkurencji. Jak pamiętamy, było to możliwe. Chodziło o osiąganie największej mocy maksymalnej mięśni kończyn dolnych w relacji do masy ciała oraz zbudowanie dużej odporności na zmęczenie, pozwalającej na rywalizację na światowym poziomie przez cały sezon. Tak zbudowana wydolność fizyczna Adama Małysza otworzyła przestrzeń do nowej techniki skakania, co w połączeniu z treningiem psychologicznym zbudowało znaczącą przewagę nad konkurencją światową. Specjalna dieta, w tym zapamiętana przez wielu „bułka z bananem”, były częścią tego programu.

Mówiąc krótko, prof. Żołądź wybrał naukę.

Bezwzględnie tak. Bez nauki nie ma mowy o postępie w żadnej wymiernej dziedzinie życia. Sport wyczynowy jest dużym polem zastosowań wielu osiągnięć nauki.


12.11.2023 Niedziela.BE // Źródło informacji: Serwis Zdrowie // fot. PAP/ M. Kmieciński

(kmb)

Belgia: Opłaty bankowe i pocztowe minimalnie niższe

We wrześniu tego roku opłaty bankowe i pocztowe w Unii Europejskiej kosztowały średnio o około 5,6% więcej niż rok wcześniej. W Belgii odnotowano niewielki spadek cen tych usług.

W minionych kilkunastu miesiącach ceny wielu usług poszły znacząco w górę. Wśród usług, które w UE kosztują teraz więcej niż rok temu, są też usługi bankowe i pocztowe.

W Belgii potaniały one jednak o 0,8% w skali roku. Niewielki spadek cen tych usług odnotowano jeszcze w czterech krajach UE: we Francji, w Irlandii, w Czechach i na Malcie.

W kilku krajach UE opłaty te znacząco podrożały. W Bułgarii i na Węgrzech ich ceny poszły w górę o 13,9%, a w Danii o 13,8% - wynika z danych opublikowanych na stronie internetowej unijnego biura statystycznego Eurostat.

Także w Polsce opłaty bankowe i pocztowe podrożały. We wrześniu 2023 r. płacono za nie nad Wisłą o 9,3% więcej niż rok wcześniej.

Belgia i inne kraje UE długo zmagały się z wysoką inflacją. Po rosyjskim ataku na Ukrainę mocno podrożały surowce, paliwa i energia. Także ceny usług napędzały inflację. Całkowity wskaźnik inflacji jest jednak obecnie dużo niższy niż np. jeszcze pod koniec ubiegłego roku.

12.11.2023 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

  • Published in Belgia
  • 0

Świętujemy: Dzień Podwójnej Jedenastki - 11 listopada 2023

Dzisiaj świętujemy Dzień Podwójnej Jedenastki czyli festiwal zakupów online.

W kwietniu 2008 roku platforma zakupów online typu C2C Taobao (część holdingu Alibaba) uruchomiła oddzielną witrynę zakupów typu B2C – Tmall (dawniej Taobao Mall). Platforma nie rozwijała się dostatecznie szybko, a konsumenci mieli trudności z rozróżnieniem Taobao Mall od Taobao. W 2009 roku dyrektor finansowy Taobao Daniel Zhang w celu promocji witryny zaproponował zorganizowanie wyprzedaży na szeroką skalę, która miała przypominać te w USA związane ze Świętem Dziękczynienia. Za dzień promocji obrano Dzień Singla. Większość sprzedawców na platformie odrzuciła propozycję, a wielu z tych, którzy zadeklarowali udział, wycofało się w ostatniej chwili. Ostatecznie w wydarzeniu wzięło udział 27 sprzedawców, w tym Lenovo oraz Philips. Tego dnia na platformie Taobao Mall wpływ GMV przekroczył 52 mln yuanów (8 mln dolarów), czyli dziesięciokrotność wartości dziennego GMV w tamtym czasie.

W 2010 roku kontynuowano promowanie wydarzenia jako zniżki związane z Dniem Singla, lecz zaczęto określać go również jako Dzień Podwójnej Jedenastki. Kwota sprzedaży w tym roku wzrosła o 1772% w porównaniu z rokiem poprzednim i wyniosła 936 mln yuanów (145 mln dolarów), przy czym 11 sklepów przekroczyło wpływ GMV w wysokości 10 milionów yuanów (1,5 mln dolarów), 20 sklepów przekroczyło 5 mln yuanów (774 tys. dolarów), a łącznie 181 sklepów przekroczyło 1 mln yuanów (155 tys. dolarów).

W 2011 roku Taobao odeszło całkowicie od koncepcji promowania 11 listopada jako Dnia Singla i zaczęło reklamować wydarzenie jako festiwal zakupów online. Od tamtego czasu Taobao odnosi się do wydarzenia jako do Dnia Podwójnej Jedenastki.

11.11.2023 Niedziela.BE // źródło informacji: wikipedia.org // fot. Shutterstock, inc.

(cl)


Subscribe to this RSS feed